Sebastián Piñera, die tweemaal president van Chili was, is dinsdag omgekomen bij een helikopterongeluk in het zuiden van het land. Volgens lokale media vertrok hij samen met zijn zus Magdalena en twee anderen vanuit een huis van een vriend. Vlak na het opstijgen zou de helikopter, te midden van slecht weer, zijn neergestort. Piñera zou de helikopter zelf bestuurd hebben.
In Chili, waar eerder twee dagen van nationale rouw waren afgekondigd vanwege de dodelijke bosbranden van afgelopen dagen, is het nieuws als een grote schok binnengekomen. Ook linkse leiders, die Piñera vooral herinneren vanwege zijn rol tijdens de protesten van 2019, betuigden hun steun aan de familie van de ex-president. Hij krijgt een staatsbegrafenis, die in de komende dagen gehouden zal worden.
Wederopbouw
Weinigen zullen Piñera herinneren vanwege zijn politieke agenda of zijn projecten. Op 27 februari 2010, twee weken voor dat hij werd geïnaugureerd voor zijn eerste termijn, werd Chili getroffen door een aardbeving met een kracht van 8.8 en een verwoestende tsunami, waarbij ruim vijfhonderd mensen omkwamen. Tijdens de inauguratie zelf begon het dak van het Congres te trillen: een naschok van 7.2, die het presidentschap van Piñera op een passende manier inluidde. Zijn termijn begon met de wederopbouw van het land.
Een jaar later werd het land platgelegd door enorme studentenprotesten. Het was tijdens die protesten dat de huidige president van Chili, Gabriel Boric, naam maakte als studentenleider. Voor Piñera, die zichzelf zag als een dealmaker vanwege zijn achtergrond in de zakenwereld, betekenden de aanhoudende protesten een deuk in zijn imago.
Dat imago werd er niet beter op in de tweede termijn van Piñera. Een jaar na zijn aantreden barstte er een golf van protesten los, tegen alles waar Piñera voor stond. Te dure zorg (Piñera had aandelen in een van de duurste privéklinieken in Chili), te lage pensioenen (het geprivatiseerde pensioenstelsel was opgezet door zijn broer José) en de ongelijkheid in het land (Piñera was de op drie na rijkste man van Chili): honderdduizenden betogers demonstreerden maandenlang tegen het neoliberale systeem waar Piñera en zijn familie zo van geprofiteerd hadden.
Dat de toenmalig president niet begreep waar de volkswoede vandaan kwam, bleek enkele dagen nadat de protesten ontstonden. In een inmiddels historische toespraak zei Piñera, geflankeerd door de generaal van de strijdkrachten, dat het land „in oorlog was met een nietsontziende vijand”. Hij stuurde het leger de straat op en gaf de politie carte blanche om de betogingen de kop in te drukken. Er vielen tientallen doden, ruim 11.000 mensen raakten gewond en internationale organisaties spraken van massale mensenrechtenschendingen door autoriteiten.
Coronapandemie
De protesten kwamen tot stilstand door de coronapandemie, die de wereld begin 2020 lamlegde. Zakenman Piñera probeerde de maatschappij lang open te houden om het effect op de economie te minimaliseren, maar moest buigen toen de dodentallen omhoogschoten. Snel onderhandelde zijn regering met Chinese vaccinfabrikanten en Chili werd een van de eerste landen ter wereld waar de volledige bevolking tegen het coronavirus gevaccineerd was.
Dat Piñera twee keer president kon worden, zagen velen in Chili als het bewijs dat de elite in Chili onaantastbaar was. Piñera, een van de rijkste mensen van Latijns-Amerika, wás de elite in Chili. Zijn broer José was minister onder Pinochet, zijn andere broer Pablo leidde lange tijd de Chileense staatsbank. Zijn oom was aartsbisschop, zijn neef is tot op de dag van vandaag president van energiebedrijf Enel. Zijn favoriete neef Andrés Chadwick was twee keer minister onder Piñera.
In de luchtvaartindustrie, in de media, als eigenaar van voetbalclub Colo-Colo, overal had Piñera aandelen. Hij verkocht de meeste aandelen toen hij president werd in 2010, en werd zo de eerste miljardair-president van het Zuid-Amerikaanse land. Zijn macht in Chili, of zijn vermogen om terug te komen in het politieke domein, toonde Piñera de afgelopen maanden. In interviews op televisie en in de grootste kranten van het land werd het imago van de oud-president via zijn voormalige ministers vakkundig opgeschoond, alsof hij werd klaargestoomd voor een derde termijn. Dat er een onderzoek tegen hem liep voor mensenrechtenschendingen werd amper nog benoemd: Piñera was de president van de wederopbouw, iets wat het Chili, geteisterd door bosbranden, nu goed kon gebruiken.
