Het líjkt een gewone boekwinkel. Er liggen althans boeken op de houten tafels in PrintRoom, te vinden in een Rotterdamse buurt vol met galerietjes. Maar wie beter kijkt naar de kleurrijke covers ziet dat het geen gewone boeken zijn. Het zijn kúnstenaarsboeken, legt artistiek directeur Karin de Jong uit, een in spijkerstof geklede vrouw die haar grijze haar in een lange vlecht draagt. Musea gaan die natuurlijk niet aan hun muren ophangen. Maar ook deze vorm van kunst verdient een platform, zegt ze. De boekwinkel als tentoonstellingsruimte dus.
Maar wat zíjn kunstenaarsboeken dan eigenlijk? Geen catalogi waarin het werk van kunstenaars is verzameld, zo blijkt. Er liggen ‘zines’, mini-tijdschriften met specifieke thema’s, zoals kledingreparatie. Er ligt een boekenreeks die gaat over hoe je boekjes kan jatten. Er liggen boeken die gaan over boekafval, over hoe je ‘protest banners’ maakt, over de yogavorm die de Bauhausbeweging beoefende. Vrijwilliger Karin Nakatima (20) geeft uitgebreid uitleg, zoals ze altijd doet tijdens haar dienst in de winkel. „Ik ontmoet hier superveel leuke mensen.”
Dat zegt ze in het Engels. Nakatima is Japanse. Al is ze wel een vreemde Japanse, zegt ze. Op jonge leeftijd verhuisde ze namelijk naar Doha, Qatar, voor het werk van haar van haar vader, en ging daar naar een school voor expats. „Mijn ouders noemden mij expres Karin, een internationale naam.” Toen ze naar Japan terugkeerde, merkte ze dat ze niet meer als onderdeel van de „homogene” Japanse gemeenschap werd gezien, en miste ze het opdoen van nieuwe contacten. „In Japan is het zelfs niet normaal om vrienden aan elkaar voor te stellen.”
Bevrijdend
Op naar Rotterdam dus, waar ze nu aan de Erasmus Universiteit studeert, en waar ze zich na een middag rondsnuffelen bij de PrintRoom als vrijwilliger aanmeldde, zegt ze. Het gebrek aan hiërarchie vond ze bevrijdend. Toen er een boek over paddestoelen werd gelanceerd, en er een proeverij werd georganiseerd door PrintRoom, vroeg de auteur tot haar stomme verbazing of zij, een simpele vrijwilliger, meer kon vertellen over een van de Japanse paddestoelen. En ze werd aangespoord om zelf meer met haar creativiteit te doen, als níét-kunstenaar. Zo heeft ze net haar eerste ‘zine’ gemaakt over haar zomer in Rotterdam.
Kunst is voor iedereen, zeggen beide Karins. Ook voor mensen die niet naar ‘white cube’ musea en instituten gaan. Ze proberen een ander publiek te bereiken, studenten en buurtgenoten bijvoorbeeld die de winkel binnenlopen en op het idee worden gebracht om zelf iets te creëren. PrintRoom heeft namelijk ook een drukkerij, zegt Nakatima. Daar wordt met Riso-printers gewerkt, toevallig een Japanse drukstijl. „Ik ben Japanse technieken juist hier meer gaan waarderen. Japans boekbinden, papier maken, risoprinten: als ik terugga naar Japan wil ik daar meer over leren.”
