Cypriotisch Kamerlid Attalides: ‘Angst voor migranten moet je temperen, niet cultiveren’

Wie het Huis van Afgevaardigden in de Cypriotische hoofdstad Nicosia bezoekt, hoeft maar langs één beveiliger en kijk, daar komt parlementariër Alexandra Attalides van de Groene Partij al aangelopen. Metalen voorwerpen mogen in de zakken blijven, een verdere check is onnodig. Toch zal Attalides aan het eind van het gesprek zeggen dat ze voortdurend bedreigd wordt, met verkrachting en de dood. „Mijn zoon staat niet toe dat ik mijn kleinkinderen meeneem in mijn auto. Hij zei: mama, er is een risico en ik wil mijn kinderen niet in gevaar brengen. Hij heeft gelijk. Maar het is triest dat het nodig is.”

Dat Attalides zo veel haat oproept, komt onder meer doordat ze zich fel uitspreekt tegen de extreem-rechtse partij Nationaal Volksfront (ELAM). Die partij houdt ze medeverantwoordelijk voor het opzwepen van de retoriek tegen buitenlanders op het eiland. Eind augustus en begin september waren er gewelddadige demonstraties waarbij buitenlanders in elkaar geslagen werden.

Hoe verklaart u dat er honderden mensen de straat op gingen om buitenlanders aan te vallen?

„Het begon met de incompetentie van de vorige regering om de asielaanvragen op efficiënte wijze af te handelen. Hierdoor kreeg je toestanden als in Chloraka, waar zeshonderd asielzoekers in een zeer vervuild voormalig vakantiecomplex werden gehuisvest en voor overlast zorgden.”

Heeft u ook begrip voor de omwonenden van zo’n complex?

„Natuurlijk. Zij ervaren ook problemen. Mensen zijn bang als er veel alleenstaande mensen bij hen in de buurt gehuisvest zijn. Maar die angst wordt gecultiveerd door uitspraken van politici. De vorige minister van Binnenlandse Zaken, Nicos Nouris, praatte non-stop over de druk die zij op ons land uitoefenen. Mensen zijn bang dat het jihadisten zijn, dat ze van IS zijn, dat ze door Turkije gestuurd zijn. Maar daar is geen bewijs voor. Op zulke momenten zou de politie een persconferentie moeten geven en duidelijk moeten zeggen dat dit nepnieuws is. Als je niet op tijd ingrijpt, laat je een negatief klimaat ontstaan. Dan gaan mensen de geruchten geloven.”

Snapt u dat Cyprioten gefrustreerd raken door de hoge aantallen migranten?

„Vergeleken met andere Europese landen is het aantal asielzoekers in Cyprus inderdaad erg hoog. Wat het erger maakt, is dat ze grotendeels via Turkije komen. Turkije staat hen toe aan boord te gaan van vliegtuigen van Istanbul naar de door Turkije bezette kant van Cyprus. Vervolgens worden ze naar de Grieks-Cypriotische kant geduwd. Dit legt natuurlijk veel druk op onze economie, op onze hulpbronnen en op de sociale cohesie van de gemeenschappen. De regering zou deze angsten moeten kalmeren, oplossingen moeten bieden, een effectief asielsysteem ontwerpen.”

Lees ook: ‘Ze hadden een honkbalknuppel bij zich’: extreem-rechtse groepen in Cyprus jagen op migranten

Hoe ziet zo’n efficiënt asielsysteem eruit?

„Als u asielzoeker bent in Cyprus en ze zeggen nee tegen uw asielaanvraag omdat u een economische migrant bent, kunt u in beroep gaan bij de rechtbank. Als de rechtbank nee zegt, wordt u door de politie niet direct naar uw huis begeleid om uw spullen te pakken. U wordt vrijgelaten, en natuurlijk verdwijnen deze mensen dan. Dat moet beter.

„Ook moeten we mensen in herkomstlanden beter informeren. Ze denken namelijk dat ze vanuit Cyprus kunnen doorreizen naar een ander Europees land, maar dat kan niet. Laten we daarom al onze netwerken gebruiken, van moskeeën en kerken tot ambassades, om een campagne te houden in landen ten zuiden van de Sahara om informatie te geven dat je in kampen terechtkomt en dat je wordt teruggestuurd. Dat de beloftes van mensensmokkelaars, dat je kunt studeren en huisvesting en hulp krijgt, niet waar zijn. Dat ze juist je geld afnemen.”

Heeft Cyprus ook een probleem met huisvesting?

„Er zijn inderdaad niet genoeg woningen – ook niet voor Cyprioten. Veel mensen moeten tot na hun dertigste bij hun ouders blijven wonen, of samenwonen met anderen. Deze ontwikkelingen op de vastgoedmarkt komen doordat we bouwen voor de rijken. Logisch dat mensen gefrustreerd raken. Maar wie geven ze de schuld? De meest kwetsbaren.”

U houdt de extreem-rechtse partij ELAM mede verantwoordelijk voor het ontstaan van een negatief klimaat over migranten. Zij heeft het geweld toch veroordeeld?

„Eerst doen ze er alles aan om angst en walging voor immigranten te zaaien, ze noemen hen de vijand. Dan vind ik die verklaring niet geloofwaardig. Extreem-rechts is verantwoordelijk voor deze situatie. Het probleem is ook dat rechtse partijen naar uiterst rechts toe buigen, in plaats van tegenover hen te gaan staan, door Europese waarden en mensenrechten te verdedigen. Ze zijn bang dat ze dan stemmen gaan verliezen.”

Houdt u hen ook verantwoordelijk voor de aanvallen op uw persoon?

„Ik ben het doelwit van bedreigingen omdat ik het verhaal van extreem-rechts aanval. Als ik het opneem voor mensen die volgens de geruchten jihadisten zijn, maakt mij dat in hun ogen een verrader. Hun trollenleger op de sociale media zegt dat ze me gaan verkrachten omdat ik van zwarten houd en dat ze me gaan vermoorden. Er hoeft maar één gek tussen te zitten die denkt dat ik een gevaar ben voor Cyprus.

„Mensen noemen mij een communist, maar ik ben een liberaal. Ik geloof in mensenrechten. Als migranten naar hun land moeten worden teruggestuurd, moeten ze naar hun land worden teruggestuurd. Maar je hebt niet het recht om ze te doden. Je hebt niet het recht om ze aan te vallen. Je hebt niet het recht om iets tegen deze mensen te doen. Ik geloof niet dat Cyprus echt iedereen kan opvangen. Maar deze mensen zijn óf oorlogsgebieden of dictaturen ontvlucht, of ze zijn op zoek naar een beter leven. We moeten hun mensenrechten respecteren.”