Column | Steeds minder steun voor Syrische vluchtelingen in regio

Misschien niet al in mei op de Arabische top in Riad, maar de terugkeer van de Syrische leider Bashar al-Assad in de Arabische familie zit er wel degelijk aan te komen. Er spartelen nog een paar landen tegen, maar sinds kort is ook Saoedi-Arabië door de bocht. Allemaal autoritaire regimes onder elkaar, dus Assads gevangenissen en nepverkiezingen zijn geen enkel probleem. Met zijn bondgenoot Iran is een gestage Arabische toenadering gaande. Wél een probleem zijn de drugs, captagon, waarmee Assad tegenwoordig zijn geld verdient, maar dat kan wellicht financieel worden gearrangeerd.

Maar wat moet er gebeuren met de zes miljoen Syrische vluchtelingen? In overgrote meerderheid in de regio, in Turkije, Jordanië en Libanon. Overal steeds meer ongewenst. Ik neem Libanon omdat ik een bericht tegenkwam over de uitzetting van vijftig Syrische vluchtelingen door de Libanese militaire inlichtingendienst. Onder hen was een deserteur, die sinds 2014 in Libanon leefde. Uitzetting was voor hem een doodvonnis.

Volgens dit bericht zijn deze maand in Libanon honderden Syrische vluchtelingen opgepakt. Dat gebeurt in een sfeer van groeiende Syriërhaat. Libanon is vanaf het begin van de oorlog in Syrië in 2011 bedolven onder vluchtelingen. Wat cijfers om in de sfeer te komen: er zijn vijf miljoen Libanezen plus 825.000 geregistreerde Syrische vluchtelingen. In werkelijkheid zijn dat er één à twee miljoen, omdat Syriërs sinds 2015 niet meer geregistreerd worden. Ik vergelijk graag: Nederland telde eind 2021 volgens de VN 99.586 vluchtelingen en 17.117 asielzoekers, onder wie Syriërs, op zeventien miljoen inwoners. Nog geen tiende van het aantal in Libanon, en dat vinden veel mensen hier al moeilijk.

Belangrijk: Syriërs krijgen meer kinderen dan de Libanezen. Volgens het ministerie van Volksgezondheid werden honderdduizend geboorten geteld in 2021, waarvan 40 procent Syrische. Tegelijk nemen Libanese geboorten af. Tel daarbij op de rampzalige economische situatie in Libanon. 80 procent van de bevolking leeft in armoede; 90 procent van de Syriërs in extreme armoede. Hun kinderen gaan niet naar school of worden er van afgehaald om te werken, en het gezin te helpen overleven.

„Haat en venijn zijn angstaanjagend uit de hand gelopen”, twitterde zondag de schrijfster Lina Mounzer. Luister naar de gouverneur van Baalbek tot een vertegenwoordiger van Syrische vluchtelingen: „Ik als gouverneur [..] verdien minder dan wat een ontheemde Syriër in Libanon krijgt.” „Ik discrimineer niet, maar de Libanezen hebben er genoeg van.” Of naar de patriarch van de Maronitische christenen, die in zijn paasboodschap opriep tot deportatie van de Syriërs. Dan kunnen ze dáár worden geholpen; „nu eten ze de staatsmiddelen op”.

Maar Syrië is verwoest, westerse sancties blokkeren wederopbouw en Assad wil de vluchtelingen niet terug. Europa denkt alleen aan grensmuren door de Middellandse Zee.