Column | Ophangen of onthoofden – maar de doodstraf werkt nooit

We gaan het vandaag over de doodstraf hebben – geen gezellig onderwerp, terwijl ik toch meestal zo gezellig ben. Maar ik ging graven op internet naar aanleiding van, voorzover bekend, de eerste executie in verband met de opstand tegen het Iraanse regime. En daar vond ik nog minder goeds dan ik hoe dan ook al verwachtte. Ophangen, onthoofden en injecteren – en de eerste openbare executie in het neo-Talibanse Afghanistan werd vorige week uitgevoerd door de vader van het slachtoffer.

Ja, 109 landen hebben de doodstraf afgeschaft; waarvan het laatste, Equatoriaal Guinee, heel recent nog, in september.

Dat klinkt als een beweging in de goede richting maar dat is toch echt niet zo. Want de 55 landen die nog de doodstraf hebben én uitvoeren én niet van plan zijn dat te veranderen, herbergen meer dan 60 procent van de acht miljard wereldburgers. Onder wie 85 miljoen Iraniërs dus, en een paar miljard Chinezen en Indiërs, een heleboel Amerikanen, Japanners en zo goed als het hele Midden-Oosten.

Ú bent vast tegen de doodstraf – maar uw buurman? Of diens buurvrouw? Hier in Nederland hebben we al sinds 1870 geen doodstraf meer, die werd wreed en onbeschaafd geacht, althans in vredestijd (de doodstraf in oorlogstijd hield stand tot 1983). Maar van tijd tot tijd, of beter van moord tot moord, wordt wel om herinvoering van de doodstraf geroepen – ik zag YouTubebeelden van straatinterviews door PowNed onder de kop NEDERLANDERS WILLEN DE DOODSTRAF TERUG, waarin overigens de meeste geïnterviewden de doodstraf helemaal niet terug wilden. De SGP wél, nota bene wegens de hoge waarde van het leven. Daarom is de SGP tegen abortus en euthanasie, maar óók voorstander van de doodstraf bij een bewuste aanslag op het menselijk leven.

Wat mij betreft een onbegrijpelijk standpunt, maar ook gehuldigd door zoveel conservatieve Amerikanen die zowel vóór de doodstraf zijn als in het offensief gaan tegen abortus.

Check deathpenaltyinfo.org, een zeer complete website over de doodstraf die nog in 24 Amerikaanse staten van kracht is. Wie dit jaar is geëxecuteerd, wie volgend jaar aan de beurt is, waarvoor, en ook: hoe lang in de dodencel. Lang meestal. Richard Fairchild (62), die 17 november per injectie werd terechtgesteld zat 26 jaar in de dodencel. Murray Hooper (76), die een dag eerder werd geëxecuteerd, 40 jaar. De overtreffende trap van onbeschaafd.

Op naar het Midden-Oosten. Amnesty International telde vorig jaar 579 executies in achttien landen in de hele wereld, met vooraan Iran, Saoedi-Arabië, Egypte en Syrië. Zonder China, dat geen cijfers bekendmaakt maar als onbetwiste koploper geldt.

Amnesty’s totaalcijfers voor 2022 komen pas volgend jaar, maar het staat vast dat die veel hoger zullen zijn. Het aantal executies in Saoedi-Arabië is scherp gestegen, vooral wegens drugsmisdrijven, en Iran Human Rights heeft dit jaar al meer dan vijfhonderd executies in Iran geteld, twee keer zoveel als vorig jaar, eveneens toenemend wegens drugs.

En de 23-jarige Mohsen Shekari natuurlijk, die eind september een lid van de Baseej-ordedienst met een kapmes achterna zou hebben gezeten. Proces achter gesloten deuren op beschuldiging van oorlog tegen God, en Shekari werd vervolgens razendsnel opgehangen en begraven. Er zouden nog zeker twaalf mensen wegens de opstand tegen het regime ter dood zijn veroordeeld, als het er al niet méér zijn. Het idee is natuurlijk betogers naar huis te terroriseren. Maar de doodstraf werkt nergens en nooit.