De oorlog in Gaza breidt zich steeds verder uit en kan zich ontladen in een allesverzengend regionaal conflict dat enkel verliezers kent, op een enkeling na misschien, die baat heeft bij chaos en destructie. Niet alleen zal Israël zelf tot de verliezers horen, ook Europa raakt gedestabiliseerd als deze oorlog escaleert. Daarom moeten Europese landen – ook Nederland – eindelijk maximale druk uitoefenen op Israël en Amerika, om te zorgen dat er een staakt-het-vuren komt. Alleen als het bombarderen stopt, is er een kansje om ooit nog een humane oplossing te vinden voor het Israëlisch-Palestijnse conflict.
Als je dit omrekent naar Nederlandse begrippen, zou je het over 190.000 doden hebben
Veel Europeanen kijken met afschuw naar deze oorlog. Leed in het kwadraat, op prime time, elke dag opnieuw. Weinigen beseffen hoe enorm dit is, in zo’n piepklein strookje van 10 bij 40 kilometer: 23.000 Palestijnen zijn gedood door Israëlische bombardementen en beschietingen sinds de moordpartijen van Hamas in Israël op 7 oktober. In Gaza woonden op dat moment 2,3 miljoen mensen, dus een op de honderd inwoners is al dood. Als je dit omrekent naar Nederlandse begrippen, zou je het over 190.000 doden hebben. Massamoord.
Wat het conflict tussen Israël en de Palestijnen zo oncontroleerbaar maakt, is dat beiden diep getraumatiseerd zijn. De meeste Israëli’s (wat ultra-orthodoxen uitgezonderd) dachten na de Europese pogroms en de Holocaust een veilig thuis te hebben gevonden. Hamas’ slachtpartijen in oktober, die 1.200 Israëli’s het leven kostten, bewijzen voor velen dat dit niet zo is. Daarom slaan alle stoppen nu door: het trauma van de Jodenvervolgingen komt boven. Snoeihard van je aframmen, alles wat Palestijns is kapotmaken, Gazanen uithongeren – wat we nu zien, is blinde wraak die een voedingsbodem wordt voor Hamas 2.0, of erger. De meeste Palestijnen zijn doodgewone mensen. Veel doden zijn vrouwen en kinderen. Maar Israëls minister van Defensie, Yoav Gallant, noemt hen „menselijke beesten”.
Aan Palestijnse kant komt ook een krachtig trauma boven: van de nakba, in 1948, toen de staat Israël werd gesticht en 750.000 Palestijnen huis en haard ontvluchtten – om nooit terug te keren. Beelden van honderdduizenden Palestijnen die zuidwaarts worden gedreven lijken op foto’s van de nakba. Van de Gazanen stamt 80 procent af van vluchtelingen uit 1948. Velen hebben nog verroeste sleutels van oude huizen in wat nu Israël is.
Beide volkeren voeren, kortom, een diep-existentieel gevecht. Alleen komen ze hier niet uit. Dus moeten anderen zorgen dat ze dat doen, voordat de hele regio in brand vliegt. Op de Westoever zijn al honderden Palestijnen gedood. Kolonisten hebben sinds 7 oktober meer wapens gekocht dan de laatste twintig jaar bij elkaar. Vredesakkoorden tussen Israël en Arabische landen kraken in hun voegen. Egypte en Jordanië vrezen dat Israël de Palestijnen buurlanden in wil vegen, en zijn razend. Vóór de moord op Hamas-leider Saleh al-Arouri in Beiroet, woensdag, was Zuid-Libanon allang weer een oorlogszone geworden. Sommige Europese regeringen halen nu landgenoten uit Libanon weg.
Europa was ooit een honest broker in het Midden-Oosten, maar heeft die rol verspeeld. Veel Europese regeringen kozen in het begin de kant van Israël. Nu pas, onder druk van een publieke opinie die goddank meer nuance ziet, tonen ze enige aandacht voor de Palestijnse kant van deze tragedie. Wereldwijd heeft Europa krediet verloren door wel Russische maar geen Israëlische agressie te veroordelen. Houthi-rebellen in Jemen bestoken intussen, gesteund door Iran, uit ‘solidariteit’ met Palestina vrachtschepen in de Rode Zee op weg naar Europa en Amerika. Zo is een van de belangrijkste mondiale waterwegen geblokkeerd. Europa gaat daar last van krijgen. En als de oorlog in Gaza escaleert, wordt het voor Europa nog moeilijker om Oekraïne te blijven steunen – geld en aandacht moeten dan naar het Midden-Oosten.
Europese landen moeten hun kop uit het zand halen. Anders verkwanselen ze Europese principes en Europese veiligheid. Veroordeel Israël, nu.
Caroline de Gruyter schrijft wekelijks over politiek en Europa.
