Column | Cake of de dood, inderdaad

‘Cake or death’! is een Britse strijdkreet volgens Eddie Izzard. Deze komiek draagt zowel herenkostuums als strakke jurkjes en hij is sexy in allebei, maar nu gaat het even over cake. Cake of de dood – cake is voor Britten van existentieel belang, iets anders kan ik er niet van maken. Cake is hoe het hoort, bevestigt de buurvrouw van de vriendin wier 90ste verjaardag ik in Londen kom vieren. Zij is Poolse, ze serveert de hele dag feestelijke smakelijkheden, maar haar zal die cake worst wezen.

Aan haar kan ik dan ook niet kwijt wat voor geweldig kunstwerk ik zag in de achtertuin van museum Tate Britain. Het heet ‘An Edible Family in a Mobile Home’ en dat is het letterlijk. In een containerwoning huist een gezin en je kunt het opeten, want de gezinsleden zijn gemaakt op basis van cake en koekjes. Ik bezoek het aan het eind van de dag, morgen worden ze aangevuld, nu is de baby (cocoscake) op, op zijn hoofd na. Van de voor de tv hangende vader (fruitcake) zijn alleen de benen over. Uit de buik van moeder zijn nog wat verpakte biscuits te snaaien. Van de dochter (merengues) op bed in haar tienerkamer eet ik het laatste stukje. De zoon (sultana’s) ligt in bad, een bloedbad, hij is luguber verkruimeld.

Cake of de dood, inderdaad. De schijn is schoon, alles is zoet en in orde. Maar het gezin, die verdomde hoeksteen van de samenleving, is van cake. Iedereen zit vastgebakken in zijn rol en je soortgenoten eten je op.

De ‘Edible Family’ werd in 1976 gemaakt door Bobby Baker in haar eigen containerwoning, de Tate organiseerde een remake ter opluistering van de expositie Women in Revolt! Art and activism in the UK, 1970-1990. Onthullende tentoonstelling. Moederschap zonder moeder-de-vrouwsentiment blijkt een geweldig onderwerp voor kunst, net als zwangerschap, tampax en peuters met een driftbui. Feministische vrouwen hebben geen humor? Wil ik nooit meer horen.

De kunstenaressen verwerkten het vrouwenbestaan van hun tijd en dat was onvoorstelbaar hard. Seksueel geweld was een onwrikbaar feit, abortus een vrouwenzaak (de verwekker? waar is die?) en heftig verboden, gelijke beloning was een idiote gedachte en femicide heette romantisch crime passionel. Veel is veranderd, zou je denken. Niet, dus. Deze kunst is nauwelijks verouderd. Ook Bobby Bakers eetbare familie blijft actueel zolang er wordt gezwateld over de natuur, die ‘nu eenmaal’ bepaalt dat vrouwen zwakker zijn, en blablabla.

Zijn ze niet, zie ik in het British Museum. Daar buig ik me over getekende instructies voor Chinese hofdames uit 400-700. Het is zes weken per jaar te zien, zo fragiel is het. Hemels mooi zeggen de tekeningen waar het op staat: hang niet de favoriet uit, want dan verlies je des Keizers gunst, dat soort dingen. En dan de laatste tekening: bescherm de Keizer, spies de beer. Twee hofdames doen dat met verve. Kunnen ze.