Duitsland De Duitse oppositiepoliticus Roderich Kiesewetter (CDU) vindt dat bondskanselier Olaf Scholz vanwege een Russisch afluisterschandaal verplicht is om toch Taurus-kruisraketten naar Oekraïne te exporteren. „Berlijn belooft te veel en doet te weinig.”
De Duitse crisisdiplomatie is in volle gang: donderdag ontvangt minister van Buitenlandse Zaken Annalena Baerbock haar Britse collega David Cameron in Berlijn, woensdag al was ze in Parijs om met haar Franse evenknie Stéphane Séjourné te praten en de gemoederen te bedaren.
Vrijdag publiceerde de Russische staatszender RT opnames waarin de hoogste generaal van de luchtmacht, Ingo Gerhartz, met drie andere hoge Duitse militairen de inzetmogelijkheden van de door Oekraïne gevraagde Taurus-kruisraket bespreekt. Volgens Gerhartz is de Taurus prima in te zetten, zonder dat er Duitse soldaten bij betrokken hoeven te zijn.
De opnames brachten bondskanselier Olaf Scholz in ernstige verlegenheid. Scholz is tegen levering van dit wapensysteem aan Kyiv en rechtvaardigde dit onder meer door juist te zeggen dat het programmeren van de kruisraket wél Duitse soldaten vereist. „Het kan niet zo zijn dat je een wapensysteem levert dat heel ver reikt, en dan niet nadenkt over hoe de controle over het wapensysteem kan plaatsvinden. En als je controle wilt hebben en het alleen mogelijk is als Duitse soldaten betrokken zijn, is dat volledig uitgesloten”, zei de kanselier dinsdag.
Oppositiepoliticus Roderich Kiesewetter, CDU-woordvoerder in de commissie voor buitenlandse zaken van de Bondsdag, had maanden geleden al, als een van de eerste politici, gepleit voor de levering van de Taurus-kruisraket aan Oekraïne. Door het afluisterschandaal voelt hij zich gesterkt in zijn eisen. Verrassend is het niet dat er in oorlogstijd onderling bespioneerd wordt , zegt hij in gesprek met NRC. „Maar Duitsland moet nog leren dat Rusland ons ziet als een oorlogsvijand. Dat wordt echter niet zo gezien in Duitsland.”
Hoe verklaart u dat de affaire voor zoveel ophef zorgt in Duitsland en ook in Europa?
Roderich Kiesewetter: „Het incident heeft drie implicaties. Ten eerste heeft de Bundeswehr hackbare videoplatforms gebruikt voor gevoelige onderwerpen. Ten tweede: wat dit alles laat zien, is dat de bondskanselier duidelijk verkeerde feiten heeft gepresenteerd in zijn beslissing om de Taurus-wapens niet te leveren. En de derde boodschap is dat Vladimir Poetin er alles aan doet om te voorkomen dat deze kruisraketten worden geleverd. In dat opzicht zou de kanselier nu een stap moeten zetten en moeten zeggen: nu zijn de raketten meer nodig dan ooit.”
Lees ook Critici Scholz hekelen Duitse ‘naïviteit’ na gevoelig militair lek
Zou het kunnen dat de publicatie van de opname contraproductief is voor de Russen, omdat er nu zaken naar buiten komen die ook in Duitsland nog niet bekend waren?
„Niets in de opname is nieuw. Het toont alleen de inspanningen van de Bundeswehr om te helpen en alles te doen om de levering mogelijk te maken. De publicatie is niet contraproductief voor Rusland, maar voor het Westen, omdat de kanselier willens en wetens onjuiste informatie heeft verspreid. Rusland wil duidelijk maken dat het alles weet. Moskou kent de psychologie van Scholz en blijft hem intimideren.”
Maar Duitsland levert, na de VS, toch al het meeste oorlogsmaterieel aan Oekraïne?
„Duitsland is goed in aankondigingen, maar er is slechts 6,6 miljard euro aan militair materieel geleverd. Alle andere cijfers zijn aankondigingen van apparatuur die gedeeltelijk nog niet eens is geproduceerd. En dat isoleert Duitsland, vooral ten opzichte van de Noord- en Oost-Europese landen, die in verhouding tot hun bbp veel meer bijdragen dan Duitsland, en ook ten aanzien van het Verenigd Koninkrijk.
Wat wel waar is, is dat Duitsland de op een na grootste hulpverlener aan Oekraïne is. Maar dat komt doordat 21 miljard euro van onze totale steun van 32 miljard euro hulp aan Oekraïense vluchtelingen in Duitsland betreft.”
Wel levert Duitsland nog meer militaire steun dan Frankrijk.
„We zitten in de situatie dat de Bundeswehr Oekraïense soldaten traint, maar niet de benodigde uitrusting levert. Gepard-pantservoertuigen bijvoorbeeld, of andere luchtafweersystemen, worden alleen geleverd aan de Oekraïense troepen ter bescherming van civiele infrastructuur. Inmiddels richt Oekraïne zich ook veel meer op het gevechtsvliegtuiginitiatief, dat buiten Duitsland om is georganiseerd. Dat Duitsland daar niet aan meedoet, wordt in landen als Finland of Litouwen als zeer bitter ervaren. Bovendien levert Frankrijk iets wat Duitsland weigert, namelijk verreikende kruisraketten.”
Veel Duitsers delen de terughoudendheid van de kanselier ten aanzien van het exporteren van wapens. Wat zegt u tegen deze mensen?
„De bondskanselier legt de noodzaak niet goed uit. Acht op de tien Duitsers zeggen dat we meer moeten uitgeven aan defensie. En zes op de tien zeggen dat we niet genoeg voor Oekraïne doen. Politiek moet niet worden bepaald door kortetermijnpeilingen. Politici zouden openlijk met de burgers moeten praten over de dreigingssituatie en hen moeten overtuigen van oplossingen, in plaats van Russische angstnarratieven over te nemen.”
De zorg van veel Duitsers dat hun land een actieve oorlogspartij wordt zal waarschijnlijk toch niet zo gemakkelijk worden weggenomen.
„Het gaat niet om wegnemen, het gaat om duidelijke argumenten. We zijn het doelwit van de oorlog van Rusland, duidelijk. Rusland heeft ons ook als tegenstander gedefinieerd, als vijand. En dan zijn we liever een sterke dan een zwakke vijand.”
