Beursbedrijven benoemen voor het eerst meer vrouwen dan mannen als commissaris

Een primeur voor beursondernemingen: voor het eerst is een meerderheid van de commissarissen die zij benoemden vrouw. Het afgelopen jaar werden 85 nieuwe commissarissen aangesteld, van hen zijn er 47 vrouw. Dat blijkt uit de nieuwe Female Board Index. Daarin tekent Mijntje Lückerath, hoogleraar corporate governance in Tilburg, jaarlijks op hoe het staat met de man-vrouwverhouding aan de top van beursgenoteerde bedrijven in Nederland.

Wat betreft bestuurders is er op emancipatoir gebied minder vooruitgang: 15 procent van de bestuurders is vrouw. Dat is één procentpunt meer dan een jaar geleden. Bij 62 beursbedrijven – van de in totaal 89 – zit geen enkele vrouw in het bestuur. Die bedrijven benoemden dit jaar (Lückerath rekent van augustus 2021 tot augustus 2022) wel twintig mannelijke bestuurders.

Nu zijn beursbedrijven ook niet verplicht om vrouwelijke bestuurders aan te nemen. Sinds begin dit jaar geldt weliswaar een topvrouwenquotum, maar alleen voor de raden van commissarissen van beursgenoteerde bedrijven. Een derde van de commissarissen moet volgens dat quotum vrouw zijn (of man). Voldoet een bedrijf er niet aan, dan worden nieuwe benoemingen van mannelijke commissarissen nietig verklaard, net zolang tot er wel een gelijkere man-vrouwbalans is.

Geen enkele beursonderneming benoemde dit jaar onterecht een mannelijke commissaris. Een overgrote meerderheid voldoet inmiddels aan het quotum: 72 van de 89 bedrijven.

Achttien om er wel aan te voldoen

De zeventien bedrijven die het quotum nog niet halen, hoeven in totaal op zich maar achttien vrouwelijke commissarissen te benoemen om er wél aan te voldoen, schrijft Lückerath. Onder hen zijn bedrijven als maaltijdbezorger Just Eat Takeaway, sportschoolketen Basic Fit en navigatiebedrijf TomTom.

Lees ook: Topvrouwen benoemen? Zo doe je dat

Bij twee beursondernemingen zijn de vrouwelijke commissarissen in de overgrote meerderheid: laadpalenfabrikant FastNed en vastgoedfonds Eurocommercial Properties. Een derde van hun raad van commissarissen (rvc) bestaat uit mannen, daarmee voldoen zij dus ook aan het quotum.

Meerdere bedrijven benoemden vrouwen voorbij de grens van 33 procent. Onder voorstanders van het quotum leefde weleens de vrees dat bedrijven na het behalen van die grens zouden stoppen met het aannemen van vrouwen. De grootste beursbedrijven, genoteerd aan de AEX, hebben gemiddeld 42 procent vrouwelijke commissarissen. Op de AMX- en de AScX-beurs ligt dat percentage tussen de 37 en 40 procent.

Inmiddels zijn er 23 bedrijven die én minstens een derde vrouwen in de rvc hebben, én minstens een derde vrouwen in het bestuur. Vorig jaar waren dat er 16. Beleidsmakers hopen dat het dit jaar ingevoerde quotum een zogeheten ‘vliegwieleffect’ heeft: dat meer vrouwelijke commissarissen ook meer vrouwelijke bestuurders zullen benoemen.

Dit is het vijftiende jaar dat Lückerath dit rapport publiceert. Het bedrijfsleven is in die jaren onmiskenbaar vrouwelijker geworden. Bij haar eerste telling was slechts 3 procent van de bestuurders vrouw, en slechts 6 procent van de commissarissen.