Belgisch hoogtepunt op een WK voetbal blijft het brons van 2018

Het gouden tijdperk van België is voorbij. De beste generatie ooit verlaat het WK in Qatar in mineur. Het elftal van bondscoach Roberto Martínez werd in de eerste ronde uitgeschakeld en sprankelde geen moment. Het overgrote deel van de Belgische internationals zal bij het WK van 2026 in de Verenigde Staten, Canada en Mexico niet meer aanwezig zijn. „We zijn zeer teleurgesteld”, stelde Martínez na afloop met een snik in zijn stem in de perszaal van het Ahmed bin Ali-stadion in Al Rayyan. Hij kondigde direct zijn vertrek aan. „Dit was mijn laatste wedstrijd als bondscoach. Ik ben heel trots op mijn spelers. We hebben in zes jaar geschiedenis geschreven.”

België is een klassiek geval van een verouderde selectie die één eindronde te veel speelde. Dat maakt het afscheid van een unieke lichting spelers pijnlijk. Met Romelu Lukaku als de schlemiel van de avond. De niet geheel fitte spits, die een aantal opgelegde kansen kreeg om België tegen Kroatië alsnog naar de achtste finales te schieten, sloeg na afloop uit frustratie hard tegen de dug-out. Martínez omhelsde zijn spelers op het veld na afloop in de wetenschap dat ook zijn tijd in België nu voorbij is.

Het WK in Qatar was een grote lijdensweg voor het elftal van het Belgische boegbeeld Kevin De Bruyne (31). In het eerste groepsduel met Canada werd de ploeg grote delen van de wedstrijd volledig overlopen en mocht het van geluk spreken dat een doelpunt van Michy Batshuayi voldoende was voor een fortuinlijke zege. Drie dagen later legde Marokko de zwakke plekken van België bloot. Na de ontluisterende nederlaag (2-0) brak er iets in de ploeg. Jan Vertonghen en Eden Hazard zeiden elkaar na afloop in de kleedkamer in harde bewoordingen de waarheid.

De barsten in de eens zo hechte selectie van Walen en Vlamingen werden in de media breed uitgemeten. Zo ging een verhaal in de Franse sportkrant L’Équipe, waarin van een vechtpartij tussen spelers gesproken werd, in België een eigen leven leiden. Tot grote ergernis van bondscoach Martínez, die het verhaal als onzin afdeed, de Franse krant verweet met fake news zijn ploeg in diskrediet te willen brengen en de Belgische media toebeet dat ze hun nationale selectie moeten steunen.

Geen jonge talenten

België probeerde in de voorbereiding op het duel met Kroatië de rijen gesloten te houden. Tegelijkertijd vond Martínez het noodzakelijk om zijn elftal van nieuwe impulsen te voorzien. Maar de Spanjaard bracht geen jonge talenten. Zo kregen Dries Mertens (35) en Leandro Trossard (27) in de aanval de voorkeur boven Eden Hazard (31) en Batshuayi (29). Lukaku (29) begon op de bank.

De Bruyne bleef tot het laatste fluitsignaal onomstreden als leider. De nummer 7 van België probeerde het elftal bij de hand te nemen. Dat lukte slechts bij vlagen. In de tweede helft kreeg De Bruyne nog wel de hulp van de ingevallen Lukaku, die vanwege een slepende blessure slechts een helft kon spelen. De spits van Internazionale was maar liefst vier keer heel dicht bij een doelpunt, maar hij werd niet de verlosser van België. Lukaku kwam dit WK niet tot scoren en bleef staan op 68 doelpunten voor de nationale ploeg.

De Bruyne liet naar mate het einde voor België in zicht kwam, zijn frustaties meer de vrije loop. De spelmaker uit Oost-Vlaanderen kwam in de slotfase armen en benen tekort om zijn ploeggenoten te corrigeren. Hij zag zijn droom om wereldkampioen te worden langzaam vervagen. En dat deed pijn bij een van de beste voetballers ter wereld, die nog nooit een internationale hoofdprijs won. Ook niet met zijn club Manchester City.

Nederlagen tegen Oranje

De Bruyne is het gezicht van de lichting beste Belgische voetballers. ‘KDB’ is een ‘keikop’, een voetballer die slecht tegen zijn verlies kan. Als prof bij Manchester City is hij niet gewend aan nederlagen. En bij België was hij dat ook nauwelijks. Dit jaar verloren de ‘Rode Duivels’ voor het WK alleen een vriendschappelijke wedstrijd van Egypte en twee keer in de Nations League van Nederland. De nederlagen tegen Oranje bleken geen incidenten, maar waren een voorbode van het mislukte WK.

Het einde van deze lichting Belgische voetballers is dan toch onverwachts snel daar. Martínez moest zich in de perskamer verbijten om tijdens zijn laatste persconferentie niet in tranen uit te barsten. Alsof hij het vooraf had voorzien, prees Martínez zijn oude, ervaren kern al een dag voor de wedstrijd tegen Kroatië in het perscentrum van Doha de hemel in. „België mag trots zijn op een fantastische generatie voetballers”, zei hij. „Een hele fijne groep om mee te werken.”

De bondscoach, die in 2016 het Belgische elftal in handen kreeg, noemde de derde plaats op het WK van 2018 in Rusland het hoogtepunt. Daarmee overtrof deze ploeg het succesvolle team uit de jaren tachtig, dat op het WK van 1986 in Mexico vierde werd. Destijds verraste België vriend en vijand door grootmachten als de Sovjet-Unie en Spanje uit te schakelen met behoudend voetbal. De Belgen dachten lang dat dit de enige weg naar succes was.

Een misvatting. Martínez toonde met een kern van acht spelers – De Bruyne, Thibaut Courtois, Toby Alderweireld, Vertonghen, Axel Witsel, Eden Hazard, Lukaku en Mertens – aan dat België met aantrekkelijk en verzorgd voetbal ook resultaten kon halen. Ze hebben het voorbije decennia de harten van de nationale en internationale voetballiefhebbers gestolen. Die tijd is nu in één klap voorbij. Marokko en Kroatië gaan door, de gouden Belgische generatie eindigt op het WK van 2022 als derde in de groep.

Correctie 2 december 2022: in een eerdere versie stond dat Kevin De Bruyne uit West-Vlaanderen komt, maar hij is geboren in Oost-Vlaanderen.