Bankencrisis of niet, Christine Lagarde ‘wijkt niet’ in strijd tegen inflatie

Omvallende banken in de Verenigde Staten, banken in Europa die hun aandelenkoersen zien kelderen: misschien, dachten beleggers deze week, is dat wel reden voor de Europese Centrale Bank om de financiële sector een beetje in de watten te leggen. Op de financiële markten werd erop gespeculeerd dat de ECB, bij een bestuursvergadering van donderdag, de rente minder zou gaan verhogen dan aanvankelijk gepland.

Het liep anders. De ECB verhoogde de rente met 0,5 procentpunt – precies zoals in februari al aangekondigd.

Tijdens haar persconferentie toonde ECB-voorzitter Christine Lagarde zich niet erg bezorgd over de val van Silicon Valley Bank, afgelopen weekend in de VS, en over de redding van het Zwitserse Credit Suisse door de Zwitserse centrale bank, woensdag. De onrust sloeg over naar de eurozone: ING, BNP Paribas en Unicredit kampten woensdag met zware koersverliezen, die donderdag amper werden goedgemaakt. Maar de bankensector van de eurozone is „schokbestendig”, zei Lagarde: de banken zijn goed gekapitaliseerd, hebben voldoende liquiditeit, en het bankentoezicht in de eurozone is na de kredietcrisis van 2008 sterk verbeterd.

ECB-vicepresident Luis de Guindos voegde daaraan toe dat de blootstelling van banken in de eurozone aan Credit Suisse „beperkt” is. Oftewel: het ‘risico’ op besmetting via de Zwitserse bank is gering.

Als de banken verder in het nauw komen, verlenen ze minder krediet aan huishoudens en bedrijven

Die vaststelling gaf het 26-koppige ECB-bestuur ruimte om de ECB-rentetarieven voor de zesde maal op rij te verhogen. De depositorente voor banken bij de ECB gaat van 2,5 naar 3 procent, de standaardrente waartegen banken lenen bij de ECB van 3 naar 3,5 procent.

Met renteverhogingen wil de centrale bank de hardnekkige inflatie in de eurozone (8,5 procent op jaarbasis in februari) de kop in drukken. De ECB streeft naar een inflatie van 2 procent. Renteverhogingen vormen voor centrale banken het klassieke middel om de inflatie te bestrijden: lenen wordt bij een hoge rente onaantrekkelijker, wat de economie afremt. Dit moet uiteindelijk ook de prijsstijgingen beteugelen.

Teruglopende hypotheken

Het rentemechanisme begint te werken, zei Lagarde. De kredietverlening aan huishoudens (denk aan hypotheken) en aan bedrijven begint terug te lopen. Maar ze zei ook: „De inflatie blijft naar verwachting te lang te hoog”. Op basis van de huidige inflatieverwachtingen verwacht Lagarde dat er „meer werk nodig is” – meer renteverhogingen dus. Het eerstvolgende rentebesluit valt in mei.

Onder analisten was de afgelopen week de vrees ontstaan voor wat in monetair jargon financial dominance heet: inflatiebestrijding – hoofdtaak van centrale banken – dreigde ondergeschikt te raken aan de belangen van de financiële sector. De Californische SVB viel om vanwege de gekelderde waarde van staatsleningen – een gevolg van de renteverhogingen van de Amerikaanse centrale bank. Het zou centrale banken er wel eens van kunnen weerhouden om de rente verder op te hogen.

‘Monster op de kop slaan’

Die vrees voor financial dominance wilde de ECB duidelijk wegnemen. Inflatiebestrijding gaat vóór al het andere, zo klonk het luid en duidelijk in Frankfurt. „We wijken niet in de strijd tegen inflatie”, zei Lagarde. „Dit moet niet in twijfel worden getrokken”. Begin deze maand noemde ze inflatie een „monster” dat „we op zijn kop moeten slaan”.

Tegelijk wilde de centrale bank overbrengen dat zij de onrust in de bankensector niet negeert. De beleidsinstrumenten van de ECB zijn „volledig toegerust om indien nodig liquiditeitsondersteuning te verstrekken aan het financiële stelsel van het eurogebied”, aldus het ECB-bestuur.

Vanwege de „grote onzekerheid”  wil de ECB extra scherp gaan letten op de economische data die tussen nu en de meivergadering binnenkomen. Het gaat ook over financiële data, zei Lagarde. Als de banken verder in het nauw komen, kunnen ze minder krediet gaan verlenen aan huishoudens en bedrijven. Dat zou het ECB-inflatiedoel vanzelf dichterbij kunnen brengen. In dat geval ligt een kleinere renteverhoging in mei, bijvoorbeeld van 0,25 procentpunt, in de rede.

Lees ook: Vertrouwen in banken daalt, inflatie kan stijgen: de gevolgen van het SVB-debacle