Asiel zoeken in een ambassade is heel gewoon, er eentje binnenvallen allesbehalve

Artikel 22, lid 1 van het Verdrag van Wenen inzake diplomatiek verkeer is glashelder: „De gebouwen van de zending zijn onschendbaar. Vertegenwoordigers van de ontvangende staat mogen deze alleen betreden met toestemming van het hoofd van de zending”. Een ambassade zonder toestemming binnengaan is internationaal taboe.

Toch is dat exact wat er vrijdagavond laat gebeurde, toen een arrestatieteam van de Ecuadoriaanse politie de Mexicaanse ambassade in hoofdstad Quito binnenviel. Terwijl ze het aanwezige ambassadepersoneel onder schot hielden en de protesterende consul tegen de grond werkten, arresteerden agenten binnen Jorge Glas, de voor corruptie gezochte Ecuadoriaanse ex-vicepresident (2013-2018) die eind vorig jaar asiel zocht in de ambassade. Buiten de missie stonden meer zwaarbewapende manschappen paraat.

De actie van de rechtse Ecuadoriaanse regering leidde dit weekeinde tot een woedend antwoord van Mexico. De links-nationalistische president Andrés Manuel López Obrador van Mexico (130 miljoen inwoners) verbrak de banden met het veel kleinere Zuid-Amerikaanse land (17 miljoen) en riep al zijn diplomaten terug. Mexico zal naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag stappen wegens deze „flagrante schending” van zijn soevereiniteit.

Ambassades die aan politici of landgenoten asiel bieden zijn niet ongewoon, dat ze vervolgens door hun gastland (of een ander land) worden binnengevallen is wél hoogst ongebruikelijk. Zelfs dictaturen of mondiale grootmachten houden zich doorgaans aan de Weense Conventie van 1961.

Gekakel en popmuziek

Bekend voorbeeld is dat van de Panamese narcodictator Manuel Noriega die in 1989 op de vlucht voor de Amerikanen onderdak zocht in het hoofdkwartier van de nuntius, de ‘ambassadeur’ van de paus. Als deel van Operation Nifty Package stuurden de Amerikanen een elite-eenheid van mariniers naar het Midden-Amerikaanse land om hun voormalige marionet op te pakken, maar ze waagden het niet om bij de pauselijke gezant binnen te vallen.

Daarentegen lanceerden ze een treitercampagne om Noriega naar buiten te pesten. Door onder meer oorverdovend kippengekakel en keiharde popmuziek af te spelen buiten de missie werd vooral de nuntius onder druk gezet om zijn gast weg te sturen. Daarbij kwamen onder meer I Fought the Law van The Clash en Never Gonna Give You Up van Rick Astley herhaaldelijk voorbij. Na tien dagen psychologische oorlogsvoering kwam Noriega naar buiten en werd hij opgepakt.

Mexico zal naar het Internationaal Gerechtshof in Den Haag stappen om „flagrante schending” van zijn soevereiniteit

Ook de Ecuadorianen zelf hebben ervaring met een vreemde gast in een van hun ambassades. Julian Assange, oprichter van de klokkenluiderswebsite WikiLeaks, verbleef zeven jaar in hun post in Londen op de vlucht voor de Britse en – vooral – de Amerikaanse justitie. Tijdens zijn verblijf werden er, hoogstwaarschijnlijk in opdracht van de VS, wel heimelijk spionagecamera’s in de ambassade geplaatst, maar de Britten en de Amerikanen vielen niet binnen. Assange kon pas worden opgepakt na een regeringswissel in Quito (en omdat de Ecuadorianen hun excentrieke logé zelf beu raakten).

Jonge, onervaren president

Dat uitgerekend Ecuador nu zelf een ambassade heeft geschonden, lijkt een beginnersfout van de relatief jonge en pas in november aangetreden president Daniel Noboa (36). Als zoon van de bananenmagnaat en veelvoudig verliezend presidentskandidaat Álvaro Noboa heeft hij, op een studie in de VS na, amper internationale ervaring.

Tegelijkertijd staat Noboa onder grote druk snel resultaten te boeken in de strijd tegen de georganiseerde misdaad in zijn land, dat de laatste jaren afglijdt tot narcostaat. Omdat Noboa de termijn van een voortijdig afgetreden president vol mag maken, zijn er begin volgend jaar alweer nieuwe verkiezingen. Hierdoor staat hij nu al in de campagnestand.

De inval van de ambassade plaatst Ecuador in een isolement nu andere landen in de regio, van zowel linkse als rechtse huize, kritisch reageerden. Onder meer regionale grootmacht Brazilië sprak zijn ,,strenge afkeuring” uit. In dat land zou ex-president Jair Bolsonaro overigens ook een ambassade-asiel overwegen, nu justitie op het punt zou staan hem op te pakken. De ultrarechtse politicus logeerde in februari twee nachten in de Hongaarse ambassade in Brasília, onthulde The New York Times eind vorige maand op basis van gelekte beelden van beveiligingscamera’s.

Delen Mail de redactie

Lees verder…….