Anton Corbijn, fotograaf, regisseur, maakte met Squaring the Circle iets wat je een fandocu zou kunnen noemen. Honderd minuten lang gedetailleerd lekkerbekken over fotografie, collagetechnieken, en rockbandperikelen. Voor de liefhebber is het een vrijwel constante bevrediging. De ongeïnteresseerde kijker krijgt langzaam zin om een Pink Floyd album in de fik te steken.
Squaring the Circle vertelt het verhaal van de Britse ontwerpstudio Hipgnosis, verantwoordelijk voor bijna álle iconische platenhoezen uit de jaren zeventig. Hipgnosis is, zo wordt aan het begin uitgelegd, een porte manteau van hip en gnosis (oud-Grieks voor kennis). Met een vleugje van agnosticisme en natuurlijk: hypnose. Het is een omen voor de schromeloze hippiepretentie die gaat komen. Nogmaals: óf tergend, óf fascinerend.
De oprichters van Hipgnosis ontmoeten elkaar met een joint in de mond. Ideeënman Storm Thorgerson is „de lastigste persoon op aarde” (dixit: iedereen) én de origineelste. Aubrey ‘Po’ Powell is een technisch geniale fotograaf, met meer sterrenzucht dan ideologie. Tijdens de fragmenten waarin de relatie van de twee wordt uitgediept, ontstaat er een ontroerend portret. Storm is een soort goeroe voor Po, hij trekt hem bij de ongewassen haren het hippieleven in, de kunst in, de wildste ideeën in. En Hipgnosis groeit uit tot enorm commercieel bedrijf. Maar Storm blijft steken in zijn fuck-the-man-houding. Totdat, uiteindelijk, de tijd én Po hem voorbijgegaan zijn, en Hipgnosis volledig ineenstort. Regisseur Corbijn maakt de verfrissende keus om het in totale mineur te laten instorten en de kijker zonder verzoening of soelaas achter te laten. Soms gaan dingen gewoon mis. Storm stierf in 2013.
Dat zijn de mooiste momenten van de documentaire, maar ze zijn in de minderheid. Het grootste deel bestaat uit een eindeloze reeks platenhoezen. Dark Side of the Moon, Pink Floyd. Band on the Run, Wings. Elegy, The Nice. Houses of the Holy, Led Zeppelin. Peter Gabriel, Peter Gabriel. Soms zijn de oorsprongsverhalen ontroerend. Zoals de hoes voor Wish you were here, van Pink Floyd. Die geïnspireerd was op een weerzien van de band met oud-lid Syd Barrett, die – ooit beeldschoon á la Chalamet – kaal, dik, en ‘afgebrand’ door muziekindustrie en lsd opeens in de studio opdook. De hoes? Twee zakenmannen schudden de hand op een studioterrein, een staat in brand.
Bij andere hoezen ging het, tja, gewoon zoals het soms gaat. Bladeren door een boek, een prisma zien, een prisma tekenen: Dark Side of the Moon. Paul McCartney wil een vluchtende band. Hipgnosis fotografeert een vluchtende band. Voilá: Band on the Run. Anton Corbijn maakt geen onderscheid. Het is allemaal prachtig.
