Amerikaan Stolz (18) in het spoor van Heiden en Davis

In 2006 plakte de Amerikaanse schaatser Shani Davis een foto van zijn Nederlandse concurrent Erben Wennemars op de deur van zijn koelkast – de concurrent op wie hij jaagde. Grote kans dat na het eerste wereldbekerweekeinde van dit seizoen juist een Amerikaan de koelkast van zijn buitenlandse tegenstanders siert. Jordan Stolz, 18 jaar, verpulverde in het Noorse Stavanger alles en iedereen op de middenafstanden. Is hij de opvolger van zijn legendarische landgenoten Davis of zelfs Eric Heiden?

Dat Stolz zondag de 1.000 meter won – in 1.08,73 bleef hij als enige onder de 1.09, ruim een halve seconde voor nummer twee de Canadees Laurent Dubreuil – kon niemand nog verbazen. Vrijdag had de Amerikaan uit West Bend, Wisconsin al een masterclass gegeven op de 1.500 meter. Hoewel de meeste tijden in de Sørmarka Arena tegenvielen, verbeterde Stolz haast achteloos het baanrecord naar 1.44,89. Bijna twee seconden voor de Canadees Connor Howe – niemand won ooit een wereldbeker op de 1.500 meter met een grotere voorsprong. En tussen zijn eerste twee wereldbekerzeges door reed hij zaterdag in de B-groep een snelle 500 meter (35,02) én een degelijke trainingsrace op de vijf kilometer, met een versnelling in de achtste ronde.

Niet alleen zijn afgetekende zeges maakten veel indruk. Vooral de manier waarop Stolz korte en lange afstanden combineert is bijzonder. Slechts twee schaatsers pakten bij de mannen ooit de wereldtitel sprint én allround: Heiden en Davis. Ook Stolz, die in Milwaukee regelmatig traint met Davis als begeleider, kiest tot nu toe voor de zware combinatie van beide disciplines. In februari wil hij schitteren op het WK junioren in Inzell. Daarna richt hij zich op de WK afstanden, begin maart in Heerenveen. „Het liefst rijd ik daar alle afstanden”, zei hij vrijdag na de 1.500 meter bij de NOS. „Misschien alleen de tien kilometer niet.”

Grote stap voorwaarts

Zijn reputatie was Stolz al vooruitgesneld voordat hij afgelopen week naar Europa kwam. Bij de Amerikaanse selectiewedstrijden in Salt Lake City won hij in oktober naast de 500, 1.000 en 1.500 meter ook twee keer de massastart (over 16 ronden) en verbeterde hij zijn persoonlijk record op de vijf kilometer. Zijn winnende 1.06,47 op de 1.000 meter was een wereldrecord voor junioren en de zesde tijd ooit gereden. Een grote stap voorwaarts, nadat hij vorig jaar internationaal had gedebuteerd met een 13de (500 meter) en 14de (1.000 meter) plaats op de Olympische Winterspelen in Tokio en een vierde plaats bij de WK sprint. „Ik heb echt niets anders gedaan dan in de afgelopen twee jaar. Ik at goed, deed wat aan gewichtheffen en werd gewoon sterker.”

De Nederlandse schaatsers kwamen er in Stavanger niet aan te pas tegen Stolz. „Als iemand sneller is moet je daar respect voor hebben”, zei olympisch kampioen Thomas Krol, die op de 1.000 een rechtstreeks duel verloor en op de 1.500 pas zestiende werd. Stolz ligt in de nieuwe olympische cyclus naar 2026 op poleposition. En kijkt al vol vertrouwen vooruit naar de wereldbeker van komend weekeinde in Heerenveen. „Dan ben ik wat meer uitgerust.”