Alweer is een Chinese minister spoorloos

Er gaat iets venijnigs rond in Chinese regeringskringen. Die indruk zou je in ieder geval krijgen als je afgaat op de schaarse verklaringen voor de plotselinge afwezigheid van belangrijke bewindslieden. Minister Li Shangfu van Defensie zegde vorige week om „gezondheidsredenen” een ontmoeting af met Vietnamese militaire functionarissen, berichtte Reuters donderdag. Eerder kampte minister Qin Gang van Buitenlandse Zaken volgens Beijing ook al met een niet nader omschreven aandoening voordat hij, na een maand niet in het openbaar te zijn verschenen, werd vervangen door zijn voorganger Wang Yi. Een officiële reden is nooit bekendgemaakt, al deden geruchten de ronde over een affaire met een bekende tv-journaliste.

Amerikaanse waarnemers zeggen tegen de Wall Street Journal en de Financial Times dat Li eveneens is ontslagen. Hij zou vorige week zijn meegenomen voor verhoor. Op de website van het Chinese ministerie van Defensie staat Li nog als bewindspersoon vermeld.

De speculatie over het lot van Li nam deze week toe nadat de Amerikaanse ambassadeur in Japan, de nogal uitgesproken diplomaat Rahm Emanuel, op X (het voormalige Twitter) de aandacht op Li’s afwezigheid vestigde. Hij vergeleek de Chinese regering met een roman van Agatha Christie, waarin de gasten in een landhuis een voor een worden vermoord. „Wie wint de werkloosheidsrace? De Chinese jeugd of Xi’s kabinet?” voegde hij er venijnig aan toe.

Li werd op 29 augustus voor het laatst gezien toen hij een Chinees-Afrikaanse veiligheidsconferentie toesprak in Beijing. Daarna annuleerde hij niet alleen zijn afspraak met de Vietnamese delegatie, maar ook die met het hoofd van de Singaporese marine.

Raketlanceerbasis

Wat Li, een trouw lid van de Chinese Communistische Partij die zijn loopbaan begon als ingenieur op China’s raketlanceerbasis Xichang, zou hebben misdaan is onbekend. Nadat hij was opgeklommen tot directeur van de lanceerbasis maakte hij snel carrière in het leger. Nog maar enkele maanden nadat hij in oktober 2022 was toegetreden tot de zevenkoppige Centrale Militaire Commissie, werd hij in maart benoemd als minister van Defensie, een post die hij nu dus lijkt te zijn kwijtgeraakt. Li was net als Qin Gang bovendien een van China’s ‘staatsraden’, een hoge positie binnen het Chinese kabinet.

Een woordvoerder van het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zei desgevraagd in haar dagelijkse persbriefing „niet op de hoogte [te zijn] van relevante informatie” over Li. Maar het is goed denkbaar dat de Chinese leider Xi Jinping hem verdenkt van corruptie. Li gaf tussen 2017 en 2022 leiding aan de legerafdeling die verantwoordelijk is voor de aanschaf en ontwikkeling van materieel, een positie die hem trouwens een plaats op de Amerikaanse sanctielijst opleverde nadat hij Russische wapens had aangeschaft. In juli zou die afdeling het publiek hebben opgeroepen „onregelmatigheden” sinds 2017 te melden. In juli verving Xi twee leidinggevenden van de raketdivisie van de Chinese strijdkrachten. Desgevraagd zei een woordvoerder daarover eind augustus tijdens een persbriefing dat „elke corrupte functionaris” wordt aangepakt.

Anticorruptiecampagnes

Campagnes tegen corruptie zijn een regelmatig terugkerend verschijnsel in de Chinese politiek. Xi Jinping maakte er direct na zijn aantreden als leider van de Volksrepubliek in 2012 een belangrijk speerpunt van, maar ook zijn voorgangers voerden zulke campagnes, die er vaak niet alleen op zijn gericht om omkoping aan te pakken, maar die Xi ook gebruikt om zijn gezag te versterken.

Lees ook Xi Jinping’s lange mars naar absolute macht

Toch zou een corruptiebeschuldiging jegens Li ook negatief op de Chinese leider kunnen afstralen, die hem immers pas onlangs had benoemd. Zeker met de val van Qin Gang, een andere vertrouweling van Xi, nog vers in het geheugen.