Akkoord tussen FNV en Deliveroo over financiële vergoeding zelfstandige fietskoeriers

Maaltijdbezorgdienst Deliveroo heeft met vakbond FNV een akkoord bereikt over de financiële compensatie voor de fietskoeriers, die niet in dienst zijn maar als zelfstandigen werken. Dat gebeurt naar aanleiding van het vertrek van het bedrijf van de Nederlandse markt, eind volgende maand. De vergoeding voor de ruim negenduizend maaltijdbezorgers die het afgelopen jaar voor Deliveroo hebben gewerkt, is opgesplitst in twee delen: ze ontvangen 38 procent van hun jaarsalaris en een bedrag gebaseerd op arbeidsverleden en inkomen. FNV-bestuurder Anja Dijkman spreekt woensdag van een „redelijke compensatie”.

Lees ook dit onderzoeksverhaal: Veel fietskoeriers zijn ongedocumenteerd en dus rechteloos. Zo leven de spookrijders van Uber en Deliveroo

De vakbond bakkeleide al langer met Deliveroo over de situatie van de zelfstandigen. De FNV, die vreest dat de zelfstandigen door het vertrek voor andere maaltijdbezorgers onder vergelijkbare omstandigheden gaan werken, is in een juridische strijd verwikkeld met Deliveroo omdat de vakbond van mening is dat het bedrijf schijnconstructies heeft opgetuigd voor de zelfstandigen. Sinds vier jaar werkt Deliveroo alleen nog met zzp’ers, die volgens de FNV niet ontvangen waarop ze wel recht hebben: sociale bescherming, cao-loon, plus vakantiegeld en pensioenregelingen van werknemers in dienst. De vakbond zet de rechtszaken ondanks het akkoord door; de Hoge Raad doet naar verwachting in december uitspraak.

Deliveroo, een van oorsprong Britse organisatie, stelt dat het besluit om uit Nederland te vertrekken los staat van de rechtszaken. Het bedrijf heeft openlijk nog niet gereageerd op het FNV-akoord en was woensdag nog niet bereikbaar voor commentaar. Tussen 2015 en 2018, toen Deliveroo de Nederlandse markt betrad, had de bezorgdienst de fietskoeriers wel in dienst. Mogelijk moet het dat weer doen als de rechter de vakbond in het gelijk stelt, maar door uit Nederland te vertrekken ontwijkt het bedrijf die consequentie. De zelfstandigen komen dus wel in aanmerking voor een financiële vergoeding, het staat hen desalniettemin vrij die te weigeren.

Ongedocumenteerde bezorgers

Vorige maand bleek uit onderzoek van NRC dat Deliveroo en Uber veelvuldig gebruik maken van ongedocumenteerde koeriers in Nederland. Zij komen uit landen als Albanië, Bangladesh en Brazilië, en gebruiken in sommige gevallen studentenvisa of een valse identiteit en hebben dus geen werkvergunning. Ze ontwijken de digitale controles dankzij tussenpersonen die zich registreren als legale koerier. De ongedocumenteerde koerier betaalt de geregistreerde tussenpersoon om onder zijn of haar naam voor de bezorgdienst te kunnen werken. De Arbeidsinspectie vermoedt dat op die manier „redelijk veel illegalen” bij de bezorgplatforms werken.

De bezorgers die hun registratieaccount ‘uitlenen’ staan vaak wel bij de Kamer van Koophandel ingeschreven. Het aantal bezorgbedrijfjes steeg van 173 in 2013 tot 3.500 in 2022. Volgens Deliveroo zijn er in Nederland 4.500 actieve accounts. In september stelde het bedrijf in een reactie niet op de hoogte te zijn van de praktijken onder ongedocumenteerde bezorgers. Hun identiteit controleren doet Deliveroo naar eigen zeggen „regelmatig” door ze via een app te vragen een foto van zichzelf te maken bij het restaurant waar ze de bezorgmaaltijd ophalen.