Natalie Merchant
N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Interview
Natalie Merchant Het woord ‘love’ komt 26 keer voor op ‘Keep Your Courage’, het nieuwe album van Natalie Merchant. „Hoe kunnen Amerikanen hun armen niet openhouden voor migranten?”
Houd moed, sprak Natalie Merchant zichzelf regelmatig toe. Negen jaar gingen voorbij sinds het voorlaatste album van de Amerikaanse zangeres. In die tijd kwam en ging het presidentschap van Donald Trump, ontstond er een Black Lives Matter-beweging, was er een pandemie en woedden er oorlogen. Niet dat het Natalie Merchant koud liet. Maar de zangeres die met songs als ‘Wonder’ en ‘Motherland’ compassie voor anderen en de zorg om het lot van de wereld belichaamt, zocht het dichter bij huis.
„Ik ben drie dagen per week als vrijwilliger gaan werken op een peuterschool voor kansarme kinderen. Veel van hen kwamen uit vluchtelingengezinnen of uit een omgeving van huiselijk geweld. Het begon met liedjes zingen en boekjes lezen. Al snel groeide daar een artistiek project uit, gebaseerd op de verhalen van Moeder de Gans. Het was geweldig om twintig kinderen van verlegen muurbloempjes uit te zien groeien tot zelfverzekerde individuen, die zich veilig voelden bij hun juf. Ze kregen kostuums, er kwam een voorstelling, er werd een film van gemaakt. De kinderen bloeiden op. Een goede start is het eerste wat een mens nodig heeft om te kunnen slagen in het leven.”
‘Mijn migrantenfamilie uit Sicilië’
Keep Your Courage, heet haar nieuwe album. Tel je zegeningen, wil Natalie Merchant (59) zeggen tegen mensen die het beter getroffen hebben dan de kinderen in haar peuterklas. Bij een protestbijeenkomst tegen Trump zong ze ‘Motherland’, omdat ze vond dat fundamentele Amerikaanse waarden geschonden dreigden te worden.
„We zijn een land van grote beloften die nog lang niet voor iedereen vervuld zijn. In 2001 vertolkte ‘Motherland’ mijn dubbele gevoel over de kansen die Amerika zijn burgers geeft. Inmiddels is het veel erger geworden en zijn we als natie doormidden gescheurd. Ikzelf kom uit een immigrantenfamilie met wortels in Sicilië. Hoe kunnen Amerikanen hun armen níet wijd open houden voor nieuwkomers, als je ziet hoe onze bevolking tot stand is gekomen? Mijn grootvader heeft nooit leren lezen en schrijven. Hij was zes toen hij de kolenmijn in moest om te gaan werken. In drie generaties hebben we zoveel bereikt. Ik snap niet waar al die onvrede vandaan komt.”
Liefde en gevaar
Een afbeelding van Jeanne d’Arc siert haar album. „Dat plaatje had ik al eerder opzij gelegd om nog eens te gebruiken. Joan of Arc symboliseert moed. Er is moed voor nodig om anderen lief te hebben. Daarom komt het woord ‘love’ zo vaak voor op mijn album. 26 keer, heeft iemand geteld.
In het nummer ‘The Feast of Saint Valentine’ stel ik vast dat liefde helend kan werken, maar dat het je ook kan verwonden. Het heeft mij er niet van weerhouden om in ‘Come On, Aphrodite’ de godin van de liefde aan te roepen. Kom maar op met je passie, je blinde verliefdheid, je betovering en je gevaar om in het ravijn te storten. Liefde overwint alles, is mijn slotconclusie. Wie niet waagt, kan niet winnen.”
Tijdens de pandemie kwamen de songs tot haar, over de verwarring die heerst onder de mensen (‘Tower of Babel’) en de vrouwen die hun mentale kracht offerden aan anderen (‘Sister Tilly’). Coronaregels geboden dat er nooit meer dan vijf mensen in dezelfde ruimte mochten verblijven. Opvallend genoeg leverde het Merchants rijkst georkestreerde album op in haar dertigjarig solobestaan, sinds ze in 1993 stopte met haar band 10.000 Maniacs. „Met telkens maar vijf mensen in de studio stapelden we de arrangementen totdat er complete orkestpartijen ontstonden. De violen in ‘Guardian Angel’ en de blazers in ‘Tower of Babel’ staan voor de expansie die mijn muziek kon gebruiken. Na de beperkingen van corona is er weer ademruimte.
„Op het podium zal moeten blijken of we deze songs ook in een kleine bezetting recht kunnen doen.”
Gospel-protest in de metro
De folksong ‘Hunting the Wren’ over vrijgevochten vrouwen in het negentiende eeuwse Ierland is de enige cover tussen negen Merchant-originals. De componist van het lied Ian Lynch en leden van zijn band Lankum spelen erop mee. Lúnassa, een andere Ierse band, werkte mee aan het door Keltische ballades geïnspireerde ‘Eye of the Storm’.
In de twee openingsnummers van het album zingt Merchant samen met gospelzangeres Abena Koomson-Davis, die ze op het spoor kwam toen ze haar hoorde zingen met het Resistance Revival Chorus. „Ik zag een video van een indrukwekkende performance die ze gaven in de Newyorkse metro, een grote groep vrouwen in het wit die protestliederen zongen. Ik vroeg ze om mee te doen aan een politiek evenement. Abena, hun dirigent, werd een vriendin. Onze stemmen in ‘Big Girls’ en ‘Come On, Aphrodite’ mengen zo goed dat er mensen waren die dachten dat haar partijen door mij werden gezongen. ‘Oh Natalie, you’ve become so sóulful!’ werd er gezegd. Ik moest ze uit de droom helpen. Dat ben ik niet, dat is Abena.”
‘Song of Himself’ is geïnspireerd op dichter en schrijver Walt Whitman (1819-1892) die ze bewondert om zijn „electric surge of words that ebbed and flowed”. Dankzij een erebaan als gastconservator bij het Amerikaanse Library of Congress kon ze het archief in Washington bezoeken en daar de wandelstok van Walt Whitman vasthouden. „De stok bleek uit hout gesneden door John Burroughs, de grootste natuurkenner die Amerika gekend heeft. Ik kreeg een brok in mijn keel van zoveel schoonheid, verzameld in één stuk hout.”
Een van haar taken bij het Library of Congress is het verzamelen en bewaren van oude kinderliedjes. „In mijn jeugd waren zingen en volksdansen een onderdeel van de muziekles op school. Nu kinderen een groot deel van de tijd naar een scherm zitten te turen, bestaat het gevaar dat kennis van die oude volksmuziek voorgoed verloren gaat. De Hongaarse componist Zoltán Kodály onderstreepte hoe belangrijk het is dat kinderen zingen voordat ze een instrument leren bespelen, liefst liedjes uit hun eigen cultuur. Je kunt die theorie verder doorvoeren: ik leerde ‘Circle Game’ van Joni Mitchell kennen toen ik het iemand anders hoorde zingen. Later ben ik gaan onderzoeken waar de songs die ik mooi vond vandaan kwamen. Daarom ben ik nu wie ik ben, een zangeres van muziek waar mijn hart en ziel in zitten.”
