Waarom Google de iPhone nu te lijf gaat

Waarschuwing: dit stukje bevat getallen. Die zijn nodig om uit te leggen dat Nederland vereppelt. Of ver-appelt, zo u wilt. En waarom Google daar zijn buik vol van heeft.

Volgens onderzoeksbureau Telecompaper gebruikt 60 procent van de Nederlandse jongeren een iPhone. Dat was in 2018 nog 50 procent. Ik heb even n=1-onderzoek gedaan: in de klas van mijn dochter hebben 18 van de 30 kinderen een iPhone. Dat is 60 procent, leerden ze bij wiskunde.

En als ze ook opgelet hebben bij hoofdstuk 12 (kansberekening), dan weten ze: meer dan driekwart van hen blijft levenslang gevangen in de gouden Apple-kooi van App Store, AirPods, Apple Watch en wellicht een Apple-bril. Vastgeketend aan de iCloud.

Waarom kiezen jongeren vaker voor iPhones dan voor Android-toestellen – terwijl die net zo goed en meestal voordeliger zijn? Volgens hoofdonderzoeker Ed Achterberg van Telecompaper is het een kwestie van status: erbij willen horen. „Ik was ooit voorzitter van een hockeyclub en daar had 80 procent van de leden een iPhone.” Het kan dus nog erger.

Maar er is een belangrijker reden: veel iPhones in bezit van jongeren zijn doorgevertjes of refurbished toestellen – de categorie zo-goed-als-nieuw. Achterberg: „iPhones blijven langer in gebruik dan Android-telefoons, omdat de software langer ondersteund wordt.”

De verkoop van nieuwe telefoons daalt hard door inflatie en andere economische malaise. De refurbished markt groeit echter wereldwijd met 10 tot 15 procent per jaar. In Nederland worden jaarlijks 400.000 opgeknapte iPhones verkocht, schat ‘refurbished’ leverancier Forza.

Zolang bijna elke iPhone een tweede of derde leven krijgt, dijt Apple stilletjes uit. Volgens Telecompaper heeft een op de vijf Nederlandse iPhone-gebruikers een toestel van zes jaar of ouder. Apple maakt het niet uit: het zijn allemaal klanten die Apple-diensten en accessoires kunnen afnemen en uiteindelijk upgraden naar nieuwe iPhones.

Dure toestellen, armoedig aanbod

Kijk je naar dat nieuwe aanbod, dan is het armoe troef in de Nederlandse telefoonwinkels. De keuze is tussen Apple of Samsung – concurrentie is er amper. Eventjes leek Huawei de wereld te veroveren. Maar die telefoons mogen door Amerikaanse sancties geen Google-software en geen snelle chips meer gebruiken – kansloos dus.

De andere Chinese fabrikanten hebben last van de lockdowns en teleurstellende verkopen in hun thuisland. Ze stappen in Nederland uit de markt. LG stopte vorig jaar helemaal met smartphones, Sony’s telefoons doen ook niet echt meer mee.

Wat rest, heeft een Apple- of Samsung-logo. Zeker de toestellen in het premium (boven de 400 euro) of ultra-premium segment, boven de 1.000 euro. Daar verkoopt, je raadt het al, Apple het meest.

De Android-strategie wankelt

Voor het eerst sinds Steve Jobs de iPhone in 2007 aan het publiek toonde, is Apples besturingssysteem iOS in de VS weer groter dan Android. Wereldwijd groeide het marktaandeel van iOS in drie jaar van 20 procent naar 28 procent.

De Android-strategie wankelt. Google introduceerde dat besturingssysteem om mobiel bereik te garanderen voor zijn advertentienetwerk: een gratis besturingssysteem vol Google-apps, te gebruiken door alle fabrikanten. Met alleen Samsung als grote Android-aanbieder wordt de spoeling op de westerse markten erg dun.

Nog een probleem: Google betaalt Samsung en Apple miljarden dollars per jaar voor een plek als standaard zoekmachine op telefoons. Daarmee koopt Google bereik op de mobiele advertentiemarkt, maar het bedrijf overtreedt wellicht ook Amerikaanse mededingingsregels. Een derde bedreiging is Amazon, dat marktaandeel in advertenties afsnoept – maar dat terzijde.

Obsidiaan is het nieuwe zwart

Google wilde meer controle over de smartphonemarkt en ontwikkelt daarom sinds 2016 een eigen telefoontoestel, de Pixel. Na een moeizame start is het inmiddels een volwaardige iPhone-concurrent. De Pixel is sinds deze maand officieel leverbaar in Nederland. De Pixel 7 is er in twee smaken (gewoon en ‘Pro’) en in drie kleuren, waaronder het mysterieuze obsidiaan. „Ik moest zelf googelen wat dat betekent, maar het is gewoon zwart”, zegt Nanda Ramachandran. Hij is verantwoordelijk voor Googles telefoondivisie en was vorige maand in Nederland om het toestel te introduceren. Zijn taak is het om de Pixel binnen een paar jaar een double digit marktaandeel te bezorgen – 10 procent of meer. Een uitdaging, want de eerste generaties Pixel sloegen niet erg aan. Sinds de Pixel 6 gaat het beter.

Eventjes de smartphonemarkt veroveren met een eigen telefoon, dat lukte ook Microsoft en Amazon niet. Google heeft de reputatie om – als het even tegenzit – de stekker uit projecten te trekken. Gaat dat ook gebeuren met de Pixel, als het niet lukt om binnen een paar jaar winstgevend te worden?

„Welnee”, zegt Ramachandran. „We hebben miljarden gestoken in de ontwikkeling van onze eigen telefoonchip. Google blijft op lange termijn Pixels en Pixel-accessoires maken.” Google maakt koptelefoons, tablets, horloges, speakers en deurbellen, als parallel universum naast alle Apple-gadgets.

Om iPhone-gebruikers weg te lokken bij Apple, is er een stevig prijsverschil: de Pixel 7 Pro kost 899 euro, de iPhone 14 Pro Max 1.479 euro. Beide toestellen hebben 128 GB geheugen, een 6,7 inch scherm en een uitmuntende camera. In de praktijk is het makkelijker binnen het Android-systeem over te stappen dan om van iOS naar Android te verhuizen. De Pixel zal dus ook kannibaliseren op andere Android-merken, zoals Samsung.

De vernieuwingen van de Pixel zitten hem in software en ‘ML’ – machine learning. Dat is Googlenees voor kunstmatige intelligentie. Zoals Photo Unblur: foto’s achteraf scherper maken. Dat werkt ook met oude kiekjes, maar verwacht geen wonderen.

Een paar aantrekkelijke Pixel-functies werken op dit moment nog niet in Nederland, zoals de gratis VPN-verbinding voor veilig internet en transcriptie van opgenomen gesprekken (alleen in het Engels). Je zou met de Pixel ook irritante telefoonmenu’s over kunnen slaan (‘druk 4 voor een herhaalrecept’), maar ook dat werkt niet in Nederland.

Even geduld dus. Overleven in de smartphonemarkt is sowieso een kwestie van lange adem. In mijn ogen is de belangrijkste feature van de Pixel dat Google vijf jaar veiligheidsupdates garandeert en drie jaar nieuwe Android-upgrades. Die belofte benadert het ruime updatebeleid van de iPhone: besturingssysteem iOS16 werkt nog op toestellen uit 2017, iOS15 op telefoons uit 2015.

Heb eerbied voor oude toestellen, dat is het geheim van Apples tweede jeugd.

Illustratie Roel Venderbosch.