Vijfde deel ziekenhuizen blijft financieel ongezond

Ziekenhuizen kunnen de stijgende zorgvraag niet aan en hun financiële onzekerheden zijn toegenomen. Dat concludeert accountantskantoor BDO op basis van jaarverslagen van 63 niet-academische ziekenhuizen. Bijna een vijfde is nog altijd financieel ongezond.

BDO deelt jaarlijks ‘rapportcijfers’ aan ziekenhuizen uit op basis van hun financiële gezondheid. De sector stond er vorig jaar beter voor dan in 2020; het rapportcijfer steeg van 6,9 naar 7,2. Vorig jaar is geen enkel ziekenhuis failliet gegaan. Hun omzet is gestegen en de sector kan beter aan zijn betalingsverplichtingen voldoen. Het merendeel van de ziekenhuizen kreeg voor de financiële gezondheid een voldoende.

Dat er geen ziekenhuizen failliet gingen, is volgens het accountskantoor vooral te danken aan de coronasteun. BDO is niettemin bezorgd over de sector omdat investeringen uitblijven, ziekenhuizen een structureel tekort hebben aan gekwalificeerd personeel en niet kunnen voorzien in de stijgende zorgvraag.

Personeel inhuren

De personeelskosten stegen afgelopen jaar voornamelijk door ingehuurd personeel; ziekenhuizen maken steeds vaker gebruik van externe arbeidskrachten. De kosten hiervan stegen vorig jaar met 7,7 procent. Opvallend is dat vooral kleinere ziekenhuizen meer personeel inhuurden. Mede daardoor daalde juist bij kleine ziekenhuizen het rendement. Bij grote en middelgrote ging het vorig jaar licht omhoog.

BDO noemt 2022 en 2023 spannend voor de sector, nu de coronasteun wegvalt en ziekenhuizen meer op zichzelf zijn aangewezen. Daarnaast hebben zij te maken met stijgende inflatie, een hoog ziekteverzuim en personeelstekorten. Een groot aantal medewerkers gaat de komende jaren met pensioen. Ten slotte is de druk op ziekenhuizen nog altijd hoog, onder meer omdat behandelachterstanden moeten worden ingehaald en wachtlijsten groeien.

De meeste ziekenhuizen verwachten dat winstmarges goeddeels verdampen, aldus BDO. Een aantal verwacht zelfs in de rode cijfers terecht te komen door grote prijsstijgingen waarvoor zij nog geen compensatie ontvangen.

Financieel zwak

Het accountantskantoor merkt elf ziekenhuizen aan als financieel zwak, zoals het Ikazia Ziekenhuis in Rotterdam, Bernhoven in Uden en Ziekenhuis Amstelland in Amstelveen. Vorig jaar gold dat nog voor het Ommelander Ziekenhuis Groningen en het Zaans Medisch Centrum, maar die staan er inmiddels beter voor.

Bernhoven behaalde vorig jaar ook al een onvoldoende, maar nu voorziet de accountant van het ziekenhuis grote problemen. BDO-onderzoeker Eelke-Jan Jongsma verwijst naar het lage rendement (het tekort bedroeg in 2021 1,5 procent) en de lage solvabiliteit. Waar dat gemiddeld 32 procent was, lag het voor Bernhoven op 14,1 procent.