Donald Trump heeft maandag met overmacht de voorverkiezingen in Iowa gewonnen. Het barre winterweer, noch de strafzaken tegen hem of zijn retoriek over gemanipuleerde verkiezingen weerhouden Republikeinse kiezers ervan de oud-president in november opnieuw als kandidaat te willen. De zogeheten caucus in Iowa is een bevestiging dat Trumps greep op de conservatieve partij is versterkt sinds hij wordt vervolgd voor het ondermijnen van de presidentsverkiezingen die hij in 2020 verloor van Joe Biden. Veel kiezers in Iowa stemden mede op hem omdat ze hem zien als slachtoffer van een „heksenjacht”.
Nadat bijna alle stemmen geteld waren, schatten Amerikaanse media in dat Trump 51 procent van de stemmen kreeg in Iowa, waar traditioneel de eerste voorverkiezingen worden gehouden. Hij heeft weinig te vrezen van concurrenten Ron DeSantis (21 procent) en Nikki Haley (19 procent). De opkomst in de overwegend rurale, religieuze en witte staat van 3,2 miljoen inwoners was relatief laag. Ongeveer 109.000 geregistreerde Republikeinen trotseerden de sneeuw en kou die Iowa en andere delen van de Verenigde Staten de afgelopen week ontregelden.
Trump reageerde in een interview met Fox dat hij zich „gesterkt” en „zeer vereerd” voelde met de ruime zege.
Slecht nieuws voor DeSantis
Lees ook Waarom evangelicals in Iowa de goddeloze Trump steunen
Spannender dan óf Trump Iowa zou winnen was met welke marge en wie de runner-up zou zijn. De Trump-adept Ron DeSantis lijkt het net beter te doen dan Nikki Haley, die meer tot de partijelite behoort waar Trump zich tegen afzet. Toch is de uitslag slecht nieuws voor DeSantis, die zijn volledige campagne tot nu toe richtte op Iowa. Peilingen voorspellen dat hij het in de volgende staten waar voorverkiezingen worden gehouden, met name New Hampshire en South Carolina, slechter doet dan Haley, die gouverneur was in die laatste staat. De biotechondernemer Vivek Ramaswamy haalde bijna 8 procent van de stemmen en stapt uit de race.
Lees ook Nikki Haley laveert slim tussen Trump en diens critici, maar kan ze de ex-president echt verslaan?
Dat Trumps score hoger is dan die van Haley en DeSantis samen impliceert een gelopen race. De gebruikelijke bijsluiter dat wie de voorverkiezingen in Iowa wint zelden presidentskandidaat wordt, lijkt gezien Trumps overwicht dit jaar niet van toepassing. Deze voorverkiezingen komen meer overeen met een ronde waarin een zittende president enkele kansloze uitdagers heeft dan met een open race terwijl er een Democraat in het Witte Huis zit.
Nieuw duel met Biden
Het vervolg van de onderlinge strijd om de tweede plek lijkt alleen van belang als Trump (77) iets overkomt dat hem een nieuwe kandidatuur onmogelijk maakt. De oud-president wordt in vier strafzaken onder andere vervolgd voor het pogen de rechtmatige uitslag van de verkiezingen in 2020 ongedaan te maken. Een veroordeling, als die al voor november komt, diskwalificeert hem niet automatisch.
De uitslag van maandag bevestigt vooral hoe zijn overwicht in de Republikeinse Partij alleen maar groeit sinds hij verdachte is. Toen Trump in november 2022 aankondigde opnieuw mee te willen doen aan de verkiezingen, werd hem weinig succes toegedicht. De Republikeinen hadden het net matig gedaan in de tussentijdse verkiezingen en vooral door Trump gesteunde kandidaten faalden op cruciale plekken. De strafzaken, die volgens veel Republikeinen een complot zijn van de regering-Biden, hebben hem intern weer in aanzien doen stijgen. Maar ze bemoeilijken zijn kansen bij andere kiezers die hij nodig heeft in een waarschijnlijk nieuw duel met Biden.
Noot: Dit bericht is geactualiseerd nadat 99 procent van de stemmen geteld was.
