Terugval op de huizenmarkt raakt ook de keukenhandel

Een keuken bestellen en die binnen acht dagen in huis gemonteerd krijgen? Dat kan, zegt Ron van den Berg, commercieel directeur van keukenleverancier DKG Groep. Niet lang geleden was dat wel anders. Toen de wereldeconomie na de coronacrisis weer op gang kwam, logistieke aanvoerlijnen vastliepen en tekorten aan materialen én personeel vrijwel iedere sector raakten, duurde het minimaal vier weken voor een klant een keuken kreeg. En dat kon nog erger: bij concurrent Roel Oostra, directeur van Keukenspectrum Groep, duurde levering van een keuken soms zes maanden. Nu ligt die termijn op tien tot twaalf weken.

Het is een van de gevolgen van de „mindere markt” die Van den Berg voor zijn sector ziet.

Gestegen bouwkosten en krapte op de arbeidsmarkt spelen daarbij een rol, maar óók de omslag op de woningmarkt. De prijzen dalen er, het aantal gekochte woningen loopt sinds de zomer van vorig jaar terug. In het vierde kwartaal was de verkoop van bestaande woningen – geen nieuwbouw – 8 procent minder dan een jaar eerder, zo becijferde de NVM vorige maand. Bij die vereniging is 70 procent van alle makelaars aangesloten. Het aantal nieuwbouwtransacties daalde zelfs met zo’n 46 procent.

Aanpalende sectoren, zoals de keuken- en badkamerhandel, merken die terugval ook. Vorig jaar kende de woonsector een „goede start”, aldus detailhandelsorganisatie INRetail, maar in de loop van het jaar zakte de klandizie in. In het laatste kwart van vorig jaar lag de omzet van de woonbranche zo’n 7 procent lager dan een jaar eerder. Keukenspeciaalzaken merkten dat binnen deze sector het meest: zij zagen hun omzet 12 procent dalen.

Coronajaren

De jongste cijfers staan in contrast met de voorbije coronajaren, toen consumenten noodgedwongen thuiszaten. Geld dat zij niet in de horeca en op vakantie konden uitgeven, ging deels naar interieur en verbetering van de eigen woning, concludeerde het Centraal Bureau voor de Statistiek eerder.

De huidige terugval is merkbaar in de winkels, zegt Ron van den Berg van DKG Groep. Het aantal particuliere klanten en afspraken is dit jaar afgenomen met zo’n 15 procent. Onder zijn groep (zo’n 900 medewerkers, 270 miljoen euro omzet in 2022) vallen de merken Bruynzeel Keukens en Keller Keukens. Het bedrijf heeft circa dertig winkels en een fabriek in Bergen op Zoom.

DKG Groep plaatst keukens in nieuwbouwwoningen en richt zich ook op de „vervangingsmarkt”. Daar gaat het bijvoorbeeld om particulieren die hun eigen keuken zat zijn en een nieuwe willen, of woningcorporaties die een oude keuken na een jaar of twintig vervangen. De terugval in de verkoop van nieuwbouw- en oudere woningen heeft op beide terreinen invloed, vertelt Van den Berg. „Mensen die een keuken vervangen, doen dat vaak op het moment dat ze naar een nieuwe woning verhuizen”, zegt hij. „Ze vinden de keuken in het huis niet mooi, en denken: laat ik die meteen maar aanpakken.”

Lees ook: Beleid lijkt te werken: beleggers steeds minder actief op de woningmarkt

In nieuwbouwwoningen moet sowieso een nieuwe keuken komen. Orders hiervoor komen vaak al anderhalf tot twee jaar voor oplevering van een woning binnen bij DKG, vertelt de commercieel directeur. Dat is het moment dat de bouw van een project feitelijk van start gaat: vaak wanneer 70 procent van de op te leveren woningen verkocht is.

„Vanaf het derde kwartaal vorig jaar merkten we een aarzeling in nieuwbouwprojecten waarvan de bouw nog moest beginnen”, zegt Van den Berg. De rentes stegen, net als de bouwkosten, terwijl de huizenprijzen daalden. Projectontwikkelaars begonnen te twijfelen: renderen mijn woningen nog wel wanneer ze af zijn? Van den Berg: „En dan gaat zo’n ontwikkelaar opnieuw de balans opmaken. We hebben al een aantal keer meegemaakt dat projecten niet doorgingen of vertraging opliepen.”

Afgezegde orders

Tot nu toe is het aantal afgezegde orders beperkt, zegt Van den Berg: hij schat zo’n 5 procent. „Maar ik verwacht dit jaar wel verdere vertraging. Als ik met andere keukenretailers spreek, hoor ik overal de verwachting dat het aantal orders dit jaar met zo’n 15 procent zal afnemen.”

Dat er minder nieuwbouwwoningen komen, heeft voor keukenhandelaars nog op een andere manier invloed op de orderportefeuille. „Wij rekenen voor nieuwbouw vijf verhuisbewegingen”, zegt directeur Roel Oostra van Keukenspectrum Groep. Dat wil zeggen: iedere verkochte nieuwbouwwoning zorgt voor vier verhuizingen van mensen die doorstromen. En een deel van die verhuizers wil ook in de zojuist betrokken woning een nieuwe keuken. „Het is een domino-effect. Mensen die van huis wisselen, dat is eigenlijk de motor van ons werk.”

Prijzen omhoog

De wachttijden mogen dan korter zijn, financieel zijn klanten niet gunstiger af. Zowel Oostra als Van den Berg zegt dat hun producten almaar prijziger worden, met name door duurdere bouwmaterialen en hogere lonen. Beiden zeggen dat hun keukens sinds vorig jaar, gemiddeld genomen, ongeveer 20 procent in prijs zijn gestegen. Oostra: „We zien ook dat mensen een steeds luxere keuken willen. Een gewone kraan doet het niet meer, het moet er nu een zijn die kokend of bruisend water geeft. Dat drijft de prijzen verder op.”

Een versie van dit artikel verscheen ook in de krant van 16 februari 2023