Tennet maakt zich op voor complete verkoop van Duitse activiteiten

En toen was er nog maar één scenario over. Tennet, het staatsbedrijf dat het stroomnet in Nederland beheert en ook een belangrijk deel van die strategische infrastructuur in Duitsland in handen heeft, maakt zich op voor een volledige verkoop van de Duitse activiteiten. Dat heeft het bedrijf vrijdagochtend bekendgemaakt.

Het concern bevestigt daarmee eerdere berichtgeving van NRC in januari, dat de staat van plan is om de Duitse dochter van Tennet af te stoten – tegen de zin van het bedrijf zelf. Op dat moment was overigens nog sprake van een scenario waarbij de Duitse staat alleen een meerderheidsbelang zou nemen. Die optie is nu ook van tafel. Met de verkoop is naar schatting een opbrengst gemoeid van 20 à 25 miljard euro. Daarmee zou het de grootste verkoop van een staatsbedrijf ooit zijn – groter dan de verkoop van ABN Amro.

Tennet zelf is fel tegen de opsplitsing. De Nederlands-Duitse combinatie leverde volgens het bedrijf de afgelopen jaren 2 tot 3 miljard euro aan synergievoordelen op en zou gunstig zijn voor de energietransitie. Tennet kocht het Duitse netwerk in 2010 voor 1,1 miljard euro. Maar gelet op het feit dat de Nederlandse én de Duitse regering de „voorkeur” hebben om ieder hun eigen elektriciteitsnetwerk „te financieren, controleren en in eigendom te hebben” zegt Tennet nu in gesprek te gaan met de Duitse overheid over „een volledige verkoop”, aldus een persbericht.

Die beslissing werd vermoedelijk donderdag door de top van de netbeheerder genomen. Financiële regels verplichten Tennet koersgevoelige informatie zo snel mogelijk – meestal binnen 24 uur – openbaar te maken. Tennet heeft op meerdere financiële markten obligaties uitstaan waar beleggers in kunnen handelen.

‘Acceptabele voorwaarden’

Tennet benadrukt dat een volledige verkoop moet gebeuren tegen „acceptabele voorwaarden”. Dat betreft volgens twee bronnen onder andere afspraken over het gezamenlijk blijven aankopen van kabels, transformatoren en zogeheten ‘stopcontacten’ op zee, die nodig zijn voor de uitbreiding van het stroomnetwerk. Door gezamenlijk in te kopen, kunnen kortingen worden bedongen, wat zich weer zou kunnen vertalen in lagere tarieven voor klanten.

Ook gaat het om afspraken over het ‘delen’ van stroom over de grens: als er bijvoorbeeld een overschot is in Nederland, en Duitsland juist wat extra kan gebruiken. Dit ‘balanceren’ van het net ziet Tennet als een groot voordeel van de combinatie, zeker in tijden van een meer wispelturige stroomvoorziening op basis van wind- en zonne-energie.

Voor het balanceren zijn zogeheten interconnectoren tussen bijvoorbeeld windparken op zee belangrijk, en het zou helpen als die van hetzelfde type zijn. Hier moeten een zelfstandige Duitse tak en de overblijvende Nederlandse poot dus ook afspraken over maken, zegt een bron die op de hoogte is van het verkoopproces. Volgens deze bron is er een „voorwaardenlijst” neergelegd bij de Duitsers die „ze letterlijk moeten ondertekenen”.

Lees ook: Weg uit de ‘Champions League’. Tennet moet zich herpakken na verkoop Duitse tak

De Nederlandse staat ziet in verkoop juist een oplossing voor de enorme kapitaaluitgaven die nodig zijn om het Duitse netwerk ‘toekomst-klaar’ te maken. Dat gaat komende jaren zeker 15 miljard euro kosten, schat Tennet (in Nederland 10 miljard), maar de staat wil liever niet investeren in het Duitse stroomnet. Berlijn is er juist op gebrand om weer controle te krijgen over zijn eigen netwerk. Sinds de energiecrisis staat ‘strategische autonomie’ daar bovenaan de politieke agenda en ook met het oog op de vergroening van de energievoorziening wil Duitsland de regie in eigen hand houden.

In dit politieke krachtenspel heeft het staatsbedrijf uiteindelijk weinig te zeggen. Een bron die op de hoogte is van het proces zegt dat dit nu „de beste optie” is voor Tennet. In het persbericht schrijft het bedrijf dat „met een dergelijke transactie twee sterke nationale spelers ontstaan die blijven samenwerken om de energietransitie aan te jagen”.

Een finale beslissing is nog niet genomen, zegt Tennet. Uit een Tennet-document bleek eerder dat in maart een politiek akkoord tussen Nederland en Duitsland zou zijn bereikt.

Aan het gezamenlijk inkopen kleven mogelijk nog juridische haken en ogen, bevestigt een Haagse bron. Twee zelfstandige netbedrijven van deze omvang kunnen in principe niet zomaar samen inkopen: mogelijk overtreden ze dan (Europese) kartelwetgeving. Juristen onderzoeken daarom nu wat wel of niet kan. In Brussel onderzoekt de Nederlandse regering in hoeverre wetgeving nog „wat losser” kan worden gemaakt. Op Europees niveau zijn recentelijk als verschillende regels gewijzigd die de energietransitie moeten helpen.