Sinds de oorlog ligt de Oekraïense ‘babyfabriek’ stil

Svitlana Roedjoek: ‘Ik vind het ontzettend leuk om zwanger te zijn’

„Iedereen moet het werk doen wat zij leuk vindt en ik vind het ontzettend leuk om zwanger te zijn. Ik ben fulltime moeder. Mijn dochters zijn 15 en 14 en mijn zoon 4. Ik ontdekte draagmoederschap via sociale media. Mijn man was in eerste instantie tegen. ‘Waarom zou je? Er is toch geen financiële noodzaak?’ Maar nu steunt hij mij. Toen het eerste geld binnenkwam was hij toch wel blij. Zeker nu hij door de oorlog zijn baan als verhuizer kwijt is.

„Het intensieve vechten in Melitopol, waar ik vandaan kom, duurde vijf dagen. Daarna konden we van de schuilkelder terug naar ons appartement. Maar alles was afgesloten: geen elektriciteit, geen verwarming, geen water, geen internet. Twee weken later begon ik heftig te bloeden. Ik was bang dat ik het meisje zou verliezen.

„Het hadden eigenlijk twee kindjes moeten zijn. De ouders hadden een tweeling besteld, een jongen en een meisje. Daar zou ik 20.000 euro voor krijgen. Maar na het inbrengen leefde het jongetje niet. Daarom krijg ik nu 16.000 euro.

„Ik was me bij de implantatie bewust: dit kind heeft al ouders, ik hoef er geen moedergevoelens voor te ontwikkelen. Maar ik voel alles wat ze doet. Wat haar humeur is. Ik vertel niet aan mijn zoontje dat er een baby in mijn buik zit, want dan vraagt hij zich straks af waarom die is verdwenen. Hij denkt dat ik dik wordt door te veel eten.

„Na de bloeding ben ik met mijn hele gezin geëvacueerd. De tocht was griezelig. De Russische militairen, Tsjetsjenen eigenlijk, dwongen mijn dochters uit de auto en betastten hen. De kliniek betaalde de tocht alleen voor mij. In dit appartement in Kiev wonen we gratis, maar alleen ikzelf krijg mijn eten en zorg vergoed.

„Ik wil niet terug naar Melitopol. Oekraïne bestaat daar niet meer. Het is volledig onder Russisch bewind met Russische roebels. Het leven is onbetaalbaar en er is geen werk.”

Tetjana (32): ‘Mijn hele lichaam doet pijn’

„Zwanger zijn van andermans kind voelt totaal anders dan je eigen kind. Met mijn dochter had ik elf jaar geleden nergens last van, nu doet mijn hele lijf pijn. Mijn lichaam kan een ‘vreemd’ kind op elk moment afstoten, zoals een donororgaan. Dat was me van tevoren niet verteld. Ik sta strak van de medicatie en de hormonen die ik moet slikken.

„Toen de Russen het zuiden binnenvielen, moesten we in het stadje waar ik vandaan kom wekenlang schuilen in een kelder. Ik snap dat de ouders van dit meisje zich vreselijk veel zorgen maakten. Ze wisten niet of hun kind het zou overleven. Maar ik kon ze niet elke minuut geruststellen. Ik had ook de zorg voor mijn eigen dochter.

„Toen Kiev in april weer veilig was, besloot de kliniek dat we daarheen moesten. De route uit bezet gebied was vreselijk: 58 uur in een konvooi langs 41 wegblokkades waar we telkens door de Russen werden ondervraagd, bedreigd en afgeperst.

„Ik heb thuis een kledingwinkel. Daarvoor had ik geld geleend, niet van een bank maar van een lokale zakenman. Het lukte me niet hem terug te betalen. Toen ik een vriendin daarover vertelde raadde ze me aan om draagmoeder te worden.

„Ik heb het bijna niemand verteld en wil niet met mijn achternaam in de krant. Ik ken een vrouw die dit zeven jaar geleden deed en nog steeds wordt beschuldigd van mensenhandel. Mensen snappen niet dat het op geen enkele manier jouw kind is. Sommige vrouwen willen geen Chinees kind dragen, maar dat maakt mij niet uit. Al beval ik van een krokodil.

„Ik hoop dat mijn dochter en ik na de bevalling in Kiev blijven en mijn man kan vluchten. Ons stadje is bezet, mijn winkel geplunderd en zwaar beschadigd. Ons leven wordt nooit meer hetzelfde.”

Nadia Dereza: ‘Ik zie het als werk. Werk met een mooie uitkomst’

„Mijn man en ik zouden graag een huis kopen in plaats van huren. En ik houd ervan om mensen te helpen. Het is prachtig als je in negen maanden twee mensen die dolgraag ouders willen worden een baby kunt geven. Dus toen ik op Facebook een advertentie zag voor draagmoederschap, dacht ik: dat is iets voor mij. Ik werk als schoonmaakster. Daarmee verdien ik niet zoveel.

„Ik woon met mijn man en twee kinderen net buiten Melitopol, in het zuiden. Ik vind het best als mensen weten dat ik dit doe. Het is niet crimineel. Ik zie het als werk. Werk met een hele mooie uitkomst.

„Toen de oorlog uitbrak was ik banger om de baby te verliezen dan dat ik vreesde voor mijn eigen leven. Ik was vorig jaar al even zwanger geweest voor een buitenlands stel, maar dat eindigde in een miskraam. Ik stelde me voor hoe verdrietig de ouders van dit meisje zouden zijn. Ik kan niet echt met ze communiceren, maar we appen wel en vertalen dat dan.

„Voor de invasie had ik om de zoveel weken medische controle. Door de oorlog kon dat niet meer. Bij ons in de buurt was een brug opgeblazen. Er vlogen vliegtuigen laag over het dorp. Overal werd geschoten en gebombardeerd. Ik denk er liever niet meer aan.

„Ons huis voelde wel veilig, maar we zaten vaak zonder stroom en internet, zonder contact met de buitenwereld. Daarom wilde de kliniek dat ik veel eerder naar Kiev kwam dan de bedoeling was. We waren drie dagen onderweg en moesten allerlei koeriers betalen om ons te evacueren. De oorlog is voor veel mensen een business.

„Voor ik draagmoeder werd was ik nog nooit in Kiev geweest. Nu zit ik met mijn dochter in een door de kliniek gehuurd appartement. Het is hier veiliger, maar ik verveel me en mis mijn familie. Ik wil graag weer terug. En toch nog een huis kopen.”

Ekateryna: ‘Ik droomde ervan een eigen huis te kopen’

„Geld was de reden dat ik dit ben gaan doen. Ik heb twee kinderen, van 9 en 4, en die zie ik nauwelijks omdat ik zo hard moet werken. Ik droomde ervan een eigen huis te kopen. Een goede vriendin die draagmoeder was geweest raadde het aan, via een agent.

„Mij werd gevraagd of ik een tweeling wilde baren. Ik was bang dat dat ingewikkeld of gevaarlijk zou zijn. Ik ben vrij klein, zou ik het wel aankunnen? Maar toen bleek dat de ouders twee meisjes wilden, terwijl Chinezen meestal jongetjes bestellen, heb ik het geprobeerd.

„Wij wonen in het noordoosten van Oekraïne, 120 kilometer van de Russische grens. Ik volg het nieuws niet en had geen idee dat het oorlog zou kunnen worden. We zijn meteen de stad ontvlucht naar familie in een dorp. Beide plaatsen werden bezet. Het was een hectische tijd waarin ik weinig tijd had om me zorgen te maken over de tweeling. Mijn eigen dochter was van de stress gaan overgeven, waardoor ze uitgedroogd raakte. „Ik heb de baby’s niet als een last ervaren. Het heeft geen enkele zin om daar zo over te denken „Begin april trokken de Russen zich opeens terug – de meesten althans. Maar de weg was absoluut niet veilig. Toen zijn we in een colonne van auto’s vertrokken. De agent heeft ons geholpen met de absurd hoge benzinekosten en regelde vrijwilligers waar we onderweg een nacht konden slapen en ons konden wassen.

„In ben in Kiev bevallen. De ouders konden niet naar Oekraïne komen om de kinderen meteen te ontmoeten. Vanwege de reisbeperkingen in China. Ik mocht de meisjes even vasthouden. Ze hebben weken bij een voogd doorgebracht voor ze zijn opgehaald.

„We hebben een nieuwe auto gekocht, geen huis. Stel je voor dat de Russen terugkomen. Of dat er een bom op valt. We hadden nog een Sovjet-barrel en nu hebben we een moderne auto waarmee we in geval van nood er hopelijk snel vandoor kunnen.”