Oproep van Kiev: gun Rusland geen strategische adempauze

De campagne in Oekraïne had Rusland in een paar weken de overwinning moeten brengen, maar duurt nu bijna driehonderd dagen. De Russische strijdkrachten zijn zwaar aangeslagen, de granaten en geavanceerdere wapens raken op.

„Dus, laat ik Poetin vertellen wat zijn generaals en ministers waarschijnlijk niet durven”, zei admiraal Tony Radakin, de hoogste Britse militair, deze week. „Rusland heeft een kritiek gebrek aan munitie voor zijn artillerie. Dat betekent dat zijn vermogen om succesvolle grondoffensieven uit te voeren snel slinkt.”

Het Pentagon deelt die analyse: Rusland verschiet volgens de Amerikanen dagelijks 20.000 granaten en zal begin 2023 moeten terugvallen op voorraden uit de Koude Oorlog die lang voorbij hun uiterste houdbaarheidsdatum zijn. Zoals Rusland nu al antieke T-64-tanks inzet.

De winter is ingevallen. Het 1.500 kilometer lange front beweegt al een maand nauwelijks. De Oekraïense flitsoffensieven zijn gestold en Rusland lijkt zich te hebben ingegraven. Ergo: impasse. En: wellicht tijd voor onderhandelen over een staakt-het-vuren, waarop de presidenten Biden en Macron hebben gezinspeeld. Ook de Russische president Poetin staat er „open” voor, zei hij deze maand tegen de Duitse kanselier Scholz.

Maar dat zou een vergissing zijn, denkt Oekraïne. Onderhandelen zou Rusland slechts een „strategische adempauze” verlenen, waarin het zijn reserves kan aanvullen. Om daarna opnieuw in de aanval te gaan. Want Poetin wil nog steeds maar één ding: onderwerping van Oekraïne.

Juist de komende maanden zijn kritiek; de patstelling is gezichtsbedrog. Rusland is zich in het achterland al aan het herbewapenen en mobiliseert tweehonderdduizend verse soldaten voor een nieuw offensief. Dat kan al in januari of kort erna beginnen.

Die opmerkelijke boodschap brachten president Zelensky en twee hoge Oekraïense militairen deze week tegelijkertijd en eensgezind naar buiten in afzonderlijke gesprekken met The Economist. Generaal Valeri Zaloezjny, chef van de strijdkrachten, zei dat Rusland zeker „een nieuwe poging [zal] doen om Kiev te bereiken”.

„De Russen zijn geen idioten”, zei landmachtcommandant generaal Oleksandr Syrskyi en „wie hen onderschat delft het onderspit”. Ze hebben een lange adem en „een enorm potentieel aan mankracht” dat Rusland sinds de laatste mobilisaties in staat stelt fronttroepen sneller af te lossen. „Daarbij is Oekraïne in het nadeel.”

Het idee dat Rusland uit is op een diplomatiek intermezzo om militair sterker terug te keren, vindt steun bij het Institute for the Study of War (ISW), een denktank in Washington. Juist de Russische militaire activiteiten wijzen daarop, aldus ISW.

Doorgaande aanvallen op Oekraïense nutsvoorzieningen zijn een mes dat aan drie kanten moet snijden: burgers moedeloos maken, de mannen aan het front bezorgd over het thuisfront, en het moet het Westen naar de onderhandelingstafel lokken, omdat het Oekraïens lijden niet langer kan aanzien (evenals de eigen energierekening).

In het spoor van de bevrijding komen de Oekraïense tranen

Bovendien heeft Rusland door zijn terugtrekking uit Cherson eenheden vrijgespeeld die het elders inzet, met name rond Bachmoet, waar Oekraïne in het defensief blijft. Hoofddoel is terreinwinst, hoe klein ook en tot elke prijs. En twee: Oekraïense eenheden uitputten en ‘fixeren’, zodat die niet elders kunnen worden ingezet. Ook de aanwezigheid van een Russische strijdmacht-in-aanbouw in Wit-Rusland zou daarop gericht zijn.

Poetin heeft de afgelopen week gezegd de oorlog in Oekraïne als een „langdurige kwestie” te beschouwen. Volgens IWS hoopt Poetin de Oekraïense strijdkrachten op termijn „zo veel schade toe te brengen dat het geen andere keuze heeft dan onderhandelen en concessies doen”. Met een overmacht aan manschappen en – nog steeds – materieel, en een traditie die soldatenlevens „niet de hoogste prioriteit geeft”, zei de Oekraïense generaal Syrskyi, is dat scenario reëel.

Dat Rusland al zo snel een groot offensief kan ontketenen, zoals de Oekraïeners beweren, is „onwaarschijnlijk”, schreef Michael Kofman, een Amerikaanse Rusland-deskundige, op Twitter. „Maar geef ze de tijd en ze kunnen hun reserves aanvullen, door hun eigen economie anders in te richten en uit het buitenland. Voeg daarbij een nieuwe mobilisatieronde en je hebt de basis voor een nieuw offensief. Dus: geef ze die tijd niet.”

Of de Russische wapenvoorraden echt zo zijn geslonken, moet wel nog blijken. Zo zou Rusland nog maar weinig kruisraketten hebben, maar uit onderzoek van restanten bleek deze maand dat sommige raketten pas in oktober waren gebouwd. En dat ze, ondanks sancties, westerse componenten bevatten.

Zo bezien was het alarmbericht van Zelensky en zijn generaals zo goed als zeker dezelfde oproep aan het Westen die ze sinds het begin van de oorlog herhalen: blijf ons politiek steunen en voer de militaire steun verder op.