Shane Warne: één en al tovenarij met een cricketbal

De ‘Bal van de eeuw’ werp je zo: je neemt een aanloopje van niks – een pas of vijf op wandelsnelheid, dan vier stapjes ietsje sneller. Je rechterarm zwiept, je pols draait en het projectiel verlaat je hand. De cricketbal zweeft nu met een boogje door de lucht en ploft op de grond, ruim voor en naast het wicket dat de slagman moet verdedigen. Die doet niet eens moeite de bal weg te slaan.

Dan gebeurt het wonder: het rode gevaarte stuit niet rustig verder, maar grijpt de grond. Het leer spint namelijk razendsnel om zijn as – en spuit nu weg onder een hoek van negentig graden ten opzichte van de vlucht vóór de stuit. In plaats van het wicket rechts te passeren, mept de bal het meest linker paaltje uit de grond. De slagman kijkt verbijsterd naar de ravage, alsof hij zojuist door een illusionist bedot is.

Het is 4 juni 1993, Manchester, Engeland. De tovenaar in kwestie heet Shane Warne. Hij is 23 jaar oud. Het is de eerste bal die hij gooit tijdens ‘The Ashes’, een serie van vijf vijfdaagse testmatches tussen Engeland en Australië. Dit is de meest prestigieuze wedstrijd in het mondiale cricket, die sinds 1882 om de twee jaar wordt gehouden.

Warne is in 1993 nog een Australisch groentje, die ook nog eens langzaam gooit. De Engelsen maken zich geen zorgen om hem – tot deze Ball of the Century. Vanaf dat moment bibberen ze voor Shane Warne.

Met deze worp kondigt Warne namelijk zijn heerschappij aan, die twintig jaar zal duren. Hij groeit uit tot de beste cricketspeler van na de Tweede Wereldoorlog. De schok was dan ook groot toen op 4 maart bekend werd dat de vader van drie kinderen op 52-jarige leeftijd in zijn vakantiehuis in Thailand aan een hartaanval was overleden. Uit de hele wereld stroomden condoleances binnen, van huidige cricketgrootheden als de Indiër Virat Kohli en de Engelsman Jimmy Anderson en politici als Boris Johnson, tot entertainmentsterren als Mick Jagger en Russel Crowe.

Geen sixpack

Shane Keith Warne (Melbourne, 1969) zag er niet uit als een topsporter. Hij had felblond (geblondeerd) haar, was zongebruind, had bepaald geen sixpack en rookte graag een sigaretje. Kortom: een typische Australische beach bum. En dan was hij ook nog een leg spin bowler.

Cricket kent twee soorten bowlers (werpers). Zij die het moeten hebben van de snelheid waarmee ze de bal naar de batsman (slagman) gooien. En degenen, zoals Warne, die rekenen op het effect dat ze een bal meegeven (spin bowlers).

Toen Warne aan zijn carrière begon, was zijn manier van werpen – leg spin, waarbij de bal vanuit de bowler gezien van rechts naar links stuit – zo goed als uitgestorven. Cricket werd beheerst door fast bowlers als Curtly Ambrose en Merv Hughes, intimiderende machines die bij een batsman zijn hoofd van zijn romp konden scheiden met ballen van 150 kilometer per uur. En daar was toen opeens Shane Warne: nul snelheid, een en al tovenarij.

Warne kon namelijk niet alleen leg spin met bijzonder veel effect gooien. Ook zijn flipper was berucht – een worp met heel veel back spin, die ervoor zorgde dat de bal rechtdoor stuitte, maar wel extra traag en laag bleef. In totaal claimde hij tussen 1993 en 2007 met zijn kunsten 708 test wickets, en daarnaast nog eens 293 wickets in eendaagse internationale wedstrijden. Alleen Muttiah Muralitharan uit Sri Lanka maakte meer slachtoffers.

Tekst loopt door onder de foto

Kwalijke keuzes

Ook buiten het veld was Shane Warne een kleurrijk type. Zijn liefdesleven was turbulent een speelde zich vaak af voor de camera’s van paparazzi – hij had onder meer een relatie met filmster Liz Hurley. Warne had de reputatie van een Peter Pan, maar maakte soms ook keuzes die eerder kwalijk dan kinderlijk waren. Zo speelde hij informatie door aan bookmakers en werd hij in 2003 een jaar geschorst omdat hij een vochtafdrijvend middel had geslikt. Zo’n medicijn kan gebruikt worden om doping te maskeren, maar Warne beweerde dat hij het had ingenomen om zijn uiterlijk te verbeteren.

Nadat hij zijn straf had uitgezeten, werd Warne weer met open armen ontvangen in de cricketwereld. In 2008 leidde hij als aanvoerder de Rajasthan Royals naar het kampioenschap in het eerste seizoen van de Indian Premier League, een competitie waar miljoenen worden verdiend met de kortste versie van het cricketspel: Twenty20.

In 2013 ging Warne definitief met pensioen. Zoals veel oud-spelers ging hij commentaar geven voor tv. Dat deed hij met veel kennis van het spel en duidelijk plezier. Test matches duren vijf dagen, dus een cricketcommentator moet een begenadigd causeur zijn, in het bezit van een enorme voorraad anekdotes. Die had Shane Warne –- bijvoorbeeld over die ene juni-dag in Manchester, toen hij een bal wierp die zo beroemd werd dat hij een eigen Wikipedia-lemma heeft.