Sebastiaan Bax: ‘Het is magisch dat je met muziek een filmwereld kan creëren’

Halverwege het interview staat Sebastiaan Bax (28) op en gaat zitten achter de piano in de hoek van zijn woonkamer. De filmmuziek die hij maakt, ligt dicht bij zijn eigen gevoel, legt hij uit. „Mijn melancholische gevoel bijvoorbeeld.” Hoe klinkt dat? Hij speelt wat akkoorden en inderdaad: melancholie bekruipt je.

De in Utrecht geboren en getogen componist is met zijn muziek voor de korte film Funny Feeling twee keer genomineerd voor de Buma Music in Media Awards 2023, in de categorieën nieuw talent en beste originele compositie in korte film. Op 19 april worden de winnaars bekendgemaakt. Eerder maakte hij muziek bij een pilot van de jeugdserie Kaj’s Stappenplan en bij het theaterstuk Hier stond eerst niets, dat eind maart in theater Kikker in Utrecht speelde.

„Ik heb als klein jongetje lang les gehad van een klassiek geschoolde pianojuf. Zij was heel leuk, maar al die klassieke muziekstukken van bladmuziek spelen niet. Ik wilde ook improviseren en zelf dingen maken. En ik las slecht noten, nog steeds eigenlijk. Bovendien vond ik het leuk om juist iets anders te doen dan wat er op de notenbalk stond. Iets wat ik zelf mooier vond.

Componist Sebastiaan Bax. Foto Dieuwertje Bravenboer

Godsgeschenk

„Aan het conservatorium in Utrecht heb ik Musician 3.0 gestudeerd. Dat gaat over interdisciplinair makerschap: naast pianolessen kreeg ik ook lessen over performance, theater en film. Die studie zoekt de randjes op van wat muziek is. Een installatie die geluid maakt: is dat nog muziek? En hoe verhoudt performance zich daartoe? Dat ik daar ben aangenomen was een godsgeschenk. Het paste bij me, omdat ik veel vrijer het pianospelen mocht uitvogelen. Het doel was niet om me op te leiden in een bepaald stramien, of binnen één genre.

„Ik mijd software-instrumenten en gebruik vooral akoestische instrumenten, omdat die imperfecter klinken. In de opnames die ik maak, hoor je buiten vogels fluiten of een bus langsrijden. Soms stoort het me, maar ik vind het ook charmant. Ik vind het leuk dat je hoort dat mijn muziek zelf ingespeeld is.

Ik probeer niet met mijn hoofd te componeren, maar met mijn hart of mijn ziel

„Ik denk dat ik een praktische componist ben. Ik probeer niet met mijn hoofd te componeren, maar met mijn hart of mijn ziel. Mijn mooiste werk maak ik als ik de controle een beetje verloren heb. Dan weet ik bijvoorbeeld niet meer in welke toonsoort ik zit en moeten mijn oren het overnemen. Dan voel ik wel of het klopt, en kan ik er van alles van vinden: het is te veel of te weinig, te truttig of niet goed genoeg. Óf het werkt en het raakt.

„Filmmuziek is natuurlijk afhankelijk van wat een project nodig heeft. Soms moet muziek heel verstild en klein zijn en soms moet je uitpakken met een hele club blazers. Ik voer al vroeg gesprekken met regisseurs of schrijvers over wat de muziek in een film moet doen. Gaat het over de binnenwereld van een personage die ik hoorbaar moet maken? Of over de wereld waarin de film zich afspeelt? Het is magisch dat je met muziek een filmwereld kan creëren.”