Luchtvaartmaatschappij KLM heeft consumenten misleid met te ‘groene’ reclames over vliegen en het klimaat. Dat heeft de rechtbank in Amsterdam woensdag geoordeeld.
In negentien onderzochte reclame-uitingen deed KLM claims die zijn gebaseerd op „vage en algemene verklaringen over milieuvoordelen”, aldus de rechtbank. Zo misleidde de luchtvaartmaatschappij de consument en handelde het bedrijf onrechtmatig.
Ook schetste de luchtvaartmaatschappij volgens de rechter „een te rooskleurig beeld” over het effect van biokerosine (sustainable aviation fuel) en herbebossing op het verlagen van de klimaatimpact van vliegen.
Greenwashing
De Amsterdamse rechter deed uitspraak in een collectieve actie aangespannen door burgerbeweging Fossielvrij NL en campagnegroep Reclame Fossielvrij, ondersteund door milieuorganisatie ClientEarth. Die organisaties vinden dat KLM zich schuldig maakt aan ‘greenwashing’. Dat is marketing waarbij de afzender zich groener en duurzamer voordoet dan hij is.
De rechtbank bekeek negentien reclame-uitingen van KLM, waaronder voorbeelden van de campagne Fly Responsibly en het programma CO2Zero. Dat laatste is een initiatief om de CO2-uitstoot van een vlucht te compenseren door bijvoorbeeld bossen te planten.
De klimaatmaatregelen die KLM noemt in zijn marketing, „verminderen de negatieve milieuaspecten slechts marginaal”, aldus de rechtbank in het vonnis van woensdag. „Ze wekken ten onrechte de indruk dat vliegen met KLM duurzaam is.”
KLM krijgt geen verbod opgelegd, want het bedrijf voert de reclames al enige tijd niet meer. Wie op internet naar Fly Responsibly zoekt, vindt nog wel uitingen, maar dat is niet hetzelfde als actief reclame voeren, aldus de rechter.
De rechtbank wil soortgelijke uitingen in de toekomst ook niet verbieden. Het zou vooraf lastig te bepalen zijn of een boodschap misleidend is. KLM mag reclame blijven maken voor vliegen en hoeft de consument niet te waarschuwen dat de huidige luchtvaart niet duurzaam is.
Klimaatzorgen
„Dit is een enorm belangrijke overwinning in de strijd tegen greenwashing”, reageert Hiske Arts van Fossielvrij NL. „De rechtbank had niet duidelijker kunnen zijn: bedrijven mogen niet beweren dat ze gevaarlijke klimaatverandering aanpakken, als ze in werkelijkheid de crisis aanwakkeren.”
Met deze ‘groene’ marketing wekt KLM volgens Arts „het misplaatste vertrouwen dat ook iemand met klimaatzorgen met een gerust hart aan boord kan stappen”.
In een reactie benadrukt KLM dat het bedrijf de negentien gewraakte uitingen al langere tijd niet meer gebruikt. „We zijn blij dat de rechtbank heeft geoordeeld dat we met onze klanten en partners kunnen blijven communiceren over onze aanpak om luchtvaart te verduurzamen.”
Bewustwording en communicatie over duurzaamheid is „van wezenlijk belang”, aldus KLM. „Daarmee bereiken we overheden, brandstofleveranciers, kennisinstellingen, vliegtuigfabrikanten en klanten – allemaal partijen die nodig zijn om vliegen minder vervuilend te maken.”
