Na de strijd om het voorzitterschap van het Huis dreigt een impasse over de begroting

De concessies die de Republikein Kevin McCarthy heeft moeten doen om voorzitter van het Huis van Afgevaardigden te worden, kunnen de Amerikaanse overheidsbegroting nog dit jaar in de knel brengen. Zijn conservatieve tegenstanders in de fractie kregen in ruil voor hun stem de toezegging dat elke verhoging van de begroting gepaard zal gaan met bezuinigingen. Zo kan ook de financiële en militaire steun aan Oekraïne in gevaar komen als de meest kritische leden van het Huis de hand aan de noodrem hebben.

De afgelopen week had McCarthy vijftien stemrondes nodig om uiteindelijk in de vroege uren van zaterdag gekozen te worden als opvolger van de Democratische Speaker Nancy Pelosi. Na een vernederende reeks afwijzingen door eerst twintig, toen zeven en tenslotte nog maar zes partijgenoten – door zijn medestanders uitgelegd als een „vrije gedachtenwisseling”, door de Democraten als een „bespottelijke strijd om de macht” – kan McCarthy (57) de rol van aanjager van de Republikeinse agenda op zich nemen.

Alleen valt het nog te bezien wie wie aanjaagt, de komende twee jaar. De conservatiefste leden van het Huis kregen in ruil voor hun stem van McCarthy voorrechten die hun buitenproportioneel veel macht bezorgen in de 222-koppige Republikeinse fractie. „Ik kon niets meer verzinnen waar ik om zou willen vragen”, zei Matt Gaetz, een van de Republikeinse afgevaardigden die het langst bleven tegenstemmen.

Schulden afbetalen

De Amerikaanse overheid geeft jaarlijks meer geld uit dan ze binnenkrijgt. Periodiek moet het Congres daarom instemmen met de verhoging van het schuldenplafond, om te zorgen dat de federale overheid aan haar verplichtingen kan voldoen, dat ze haar schulden kan afbetalen en de salarissen van ambtenaren kan uitkeren. In of vlak na de zomer, zo voorspellen analisten in Amerikaanse media, zal het eerstvolgende moment zijn waarop de regering het Congres om meer financiële speelruimte moet vragen.

Lees ook: Ultraconservatieve Republikeinen strijden al vijftig jaar om meer invloed

McCarthy’s critici willen naar verluidt de overheidsbalans, waar nu een tekort van 31.000 miljard dollar op drukt, binnen tien jaar in evenwicht brengen. „Totaal onrealistisch”, zei Maya MacGuineas zondag in The New York Times, voorzitter van het Comité voor een verantwoordelijke rijksbegroting. Ze schat dat die eis ongeveer „11.000 miljard dollar aan bezuinigingen zou vergen”.

Een andere concessie is dat elk voorstel voor bezuinigingen direct ter stemming moet worden gebracht. Daar komt nog de toezegging bij dat één enkele afgevaardigde op elk moment een nieuwe stemming over de positie van de voorzitter kan eisen, waarmee McCarthy zijn speelruimte sterk heeft ingeperkt.

Trump eist eer op

Nadat hij formeel was geïnstalleerd zei McCarthy: „Ik wil in het bijzonder president Trump bedanken. Ik geloof niet dat iemand moet twijfelen aan zijn invloed.” Beelden uit de laatste chaotische dag van stemmingsrondes lieten een vertrouweling van McCarthy zien die met de telefoon in haar hand naar een kritische afgevaardigde liep. Op het scherm was te zien dat ‘DT’ aan de lijn was.

Trump zelf eiste op zijn sociale-mediaplatform Truth Social de eer op. Hij had „grotelijks” meegeholpen aan McCarthy’s overwinning, schreef de tot nog toe enige Republikein die zich al kandidaat heeft gesteld voor de presidentsverkiezingen van 2024. „Ik heb ons land een grote dienst bewezen.” De steun van McCarthy, als voorzitter van het Huis de belangrijkste Republikeinse politicus op Capitol Hill, kan Trump veel voordeel opleveren bij de voorverkiezingen.

Lees ook dit profiel van McCarthy: Top-Republikein Kevin McCarthy schippert tussen steun aan trumpisten en gematigden