Je krijgt plaatsvervangende hartkloppingen, als kunstenaar en architect Carlijn Kingma na maanden onderzoek en voorbereiding voor het eerst haar pen op een enorm papier zet. Piepklein priegelt ze met een zwart pennetje in het midden van al dat wit. Zwarte vlekjes worden lijntjes, vormpjes, uiteindelijk een eenzaam telraampje. Dan leunt Kingma naar achter. Het lijkt een tekeningetje in de kantlijn van een schoolschrift. Maar tweeduizend tekenuur later is er een complexe, filosofische wereld omheen ontstaan.
Kingma noemt zichzelf een cartograaf van ideeënwerelden. Zoals ontdekkingsreizigers de onbekende wereld visualiseerden, doet zij dat met complexe systemen of ideologieën. Samen met Follow The Money-journalist Thomas Bollen en lector New Finance Martijn Jeroen van der Linden maakte ze een kaart van het financieel systeem. De wereld van Carlijn volgt dat proces.
Ariane Greeps documentaire is héél conventioneel. We zien Kingma uitleggen hoe en wat ze tekent. Ze leest, praat met een Rabobank-topman. Haar moeder bladert door jeugdtekeningen. Soms voelt het als een lange NOS-reportage met massagesalonmuziek op de achtergrond.
Die eenvoud heeft voordelen. Juist daardoor dringt de slopende precisie van het werk door. Je ziet hoe Kingma alles wil begrijpen voor ze tekent. Hoe ze stelselmatig onderschat wordt als vrouwelijke kunstenaar in het financiële domein. Hoe haar wallen groeien, op weg naar haar deadline. Aan het eind begrijp je de opoffering en toewijding die ‘grote kunst’ vereist.
Lees ook een eerder interview met Carlijn Kingma over haar werk: ‘Als we willen, kunnen we ons geldstelsel veranderen’
Het helpt dat Kingma zich compleet blootgeeft: charismatisch, bescheiden, obsessief, trots. Ook in de liefde. Zij en Bollen worden tijdens het werk verliefd. Hun blikken, troost en omhelzingen ontroeren.
Maar de conventionele aanpak heeft ook nadelen. In de interviews en reportage-elementen komen de boodschap en betekenis van het werk niet voldoende uit de verf. Je zou willen dat Greep creatiever was geweest in het verbinden van het onderzoek aan het werk. Uiteindelijk komt de kunstenaar namelijk zeer dichtbij, maar het werk blijft ver weg.
