Jamie Lee Curtis: van ‘scream queen’ naar ‘scream granny’

Laurie Strode (Jamie Lee Curtis) wil traumatische ervaringen van vroeger achter zich laten, in ‘Halloween Ends’.

Interview

Interview | Jamie Lee Curtis Horrorklassieker ‘Halloween’ met actrice Jamie Lee Curtis plaveide de weg voor het subgenre ‘slasherfilms’, vol gemaskerde maniakken. Na dertien delen lijkt de sage met ‘Halloween Ends’ te worden afgesloten. ‘Scream queen’ Curtis – inmiddels 63 – speelt wederom de hoofdrol.

Het monotone gehijg van de moordenaar achter zijn emotieloze witte masker. Een ‘point of view’-shot vanuit zijn perspectief, zodat de kijker gedwongen is mee te kijken hoe de argeloze slachtoffers worden belaagd. De puriteinse boodschap dat tieners overleven die zich niet overgeven aan drank of seks, terwijl promiscue leeftijdgenoten vrijwel direct aan mes of machete worden geregen. Het zijn anno 2022 stuk voor stuk horrorfilmclichés.

Maar dat was in 1978 nog niet het geval, toen de dertigjarige regisseur John Carpenter en zijn jonge crew eigenhandig de conventies van het genre herschreven. Zijn Halloween, in nog geen drie weken gedraaid voor krap 300.000 dollar, verblufte critici en publiek. Er volgden dertien sequels en reboots, de ene geslaagder dan de andere.

De originele film werd in 2006 nog als belangwekkend meesterwerk toegevoegd aan de bibliotheek van het Amerikaanse Congres. Nog steeds imponeren het minutenlange openingsshot – een eerbetoon aan Touch of Evil van Orson Welles – de minimalistische repeterende pianomuziek en de voor iedereen herkenbare heldin Laurie, die op het moment suprême sterker en vindingrijker bleek dan haar belager.

Scream queen

Actrice Jamie Lee Curtis moet tijdens een online interview lachen om de eretitel ‘scream queen’ die de rol als Laurie in de Halloweenfilms haar opleverde. De dochter van Tony Curtis en Janet Leigh (die wereldberoemd werd door de douchescène uit Psycho) keert in Halloween Ends terug als oer-slachtoffer Laurie Strode, inmiddels een kwieke zestiger die alle traumatische ervaringen uit de vorige films achter zich wil laten. „Natúúrlijk ben ik trots op zo’n term”, knikt Curtis gretig. „Het is een teken van ultieme waardering door de fans. Maar het is niet zo dat ik elke dag in de spiegel kijk en roep: You’re looking góód, queen!

De nu 63-jarige actrice vertolkt Laurie Strode, de vrouw die achtervolgd wordt door de seriemoordenaar Michael Myers, voor de zevende maal. „Het is bijzonder om te zien hoe een personage met jou meegroeit terwijl je ouder wordt”, legt ze uit. Het karakter van haar personage is duidelijk getekend door de gruwel die in Halloween deel 1 (1978) en deel 2 (1981) plaatsvindt. In deel 7, H20, dat uitkwam in 1998 en waarin actrice Jamie Lee Curtis voor het eerst terugkeerde, zag je ook hoe de oudere Laurie lijdt aan PTSS.

Curtis: „Ik schrijf de films niet, dus ik ben maar ten dele verantwoordelijk voor de weg die Laurie heeft afgelegd. Maar ze past wel in mijn oeuvre. Ik heb altijd geprobeerd te kiezen voor rollen die tonen hoe sterk, moedig en slim vrouwen zijn.”

Onpeilbare psychopaat

De eerste film uit 1978 had zijn iconische status niet alleen te danken aan de technische brille van Carpenter, maar ook aan de rauwe paniek die de onpeilbare psychopaat Michael Myers opriep bij zowel zijn slachtoffers als het publiek. Myers heeft geen diepere motieven, de kijker weet eigenlijk niets van hem. Hij moordt onverstoorbaar en versnelt nooit zijn lijzige pas. De onderhuidse spanning die daardoor ontstaat, appelleert aan een basale, bijna kinderlijke angst dat met geen mogelijkheid te ontsnappen is aan het grote gevaar.

De kracht van de meest effectieve scènes in de reeks schuilt in hun eenvoud – Strode die in de hoek van een klerenkast wegkruipt terwijl Michael zich een weg hakt door de kastdeur (Halloween 1).

De Halloween-franchise telt (tot nu toe) dertien delen. Jamie Lee Curtis denkt dat de serie zo lang succesvol is gebleven omdat de makers risico’s durfden te nemen. Zo bevatten de laatste drie delen volgens de actrice maatschappijkritiek die ongebruikelijk is voor horrorfilms.

Slasherfilms krijgen bijvoorbeeld vaak de kritiek dat ze vrouwen voorstellen als willoze wezens, maar in drie Halloweenfilms die uitkwamen sinds 2018 zien we vrouwen die het heft in handen nemen, niet meer afwachten maar kiezen voor de aanval. Curtis: „Het eerste deel van deze trilogie kwam uit toen de MeToo-beweging piekte, maar de film werd al geschreven en ontwikkeld toen de hashtag nog niet bestond.”

Halloween Kills (2021) kwam uit in het jaar van de belegering van het Capitool door aanhangers van Donald Trump. „Ook hier voelde regisseur David Gordon Green de tijdgeest aan, met een verhaal over ‘mob violence’ en burgers die het recht in eigen hand nemen. Het laatste deel verkent de vraag hoezeer de haat en de giftigheid van Michael Myers is doorgedrongen in het stadje Haddonfield. Ook dat sluit perfect aan op de wereld waarin we nu helaas leven.”

‘Dood’ is voor psychopaten in horrorfilms een zeer rekbaar begrip

Neergestoken en onthoofd

‘Dood’ is voor psychopaten in horrorfilms een zeer rekbaar begrip. Michael Myers werd – net als bovenmenselijke collega’s als Freddy ‘A Nightmare on Elm street’ Krueger en Jason ‘Friday the 13th’ Voorhees – in eerdere delen al neergeschoten, neergestoken, verbrand en zelfs onthoofd. Toch wist hij op de avond van Allerheiligen telkens terug te keren. Ook Curtis’ personage overleed verschillende malen in sequels en remakes. „Ik heb meerdere malen in mijn leven afscheid genomen van de serie”, vertelt de actrice. Ze besloot in 2018 mee te werken aan de reboot van de franchise, waarin haar personage toch weer leeft, omdat ze het gevoel had met de films meer te vertellen dan het „enge-man-met-masker-belaagt-tiener-verhaal”.

Het succes van de meest recente reboot bracht de actrice ook opnieuw onder de aandacht van Hollywood. De geslaagde rentree volgde op een decennium waarin zij nauwelijks voor de camera stond en zich vooral richtte op de opvoeding van haar dochters. Curtis speelde de afgelopen jaren weer belangrijke bijrollen in hitfilms als Knives Out (2019) en Everything Everywhere All at Once (2022).

„Alles wat ik in mijn leven als actrice heb mogen en kunnen doen, is voortgekomen uit Halloween en het feit dat regisseur John Carpenter mij een halve eeuw geleden koos voor de hoofdrol in het origineel”, realiseert Curtis zich. „Het heeft mij een platform geboden waar ik nooit van had durven dromen: I’m a fucking boss now! Maar ik denk dat met deze film het boek echt is gesloten. Ik kan mij niet voorstellen dat er in de toekomst nog een regisseur of producent aanklopt met een idee waarvoor ik Laurie nogmaals terug wil laten komen.”

Lees verder…….