Is met bonzend hart die laatste bal nog te potten? Zo werd de Belg Luca Brecel wereldkampioen snooker

Even na tienen op maandagavond wordt het stil in het Crucible Theatre te Sheffield, al bijna vijftig jaar dé tempel van de snookersport, als de Belg Luca Brecel (28) aanlegt voor het belangrijkste moment van zijn carrière. Als hij de roze bal pot en zich daarna met de witte van een goede uitgangspositie verzekert om de rode ook raak te kunnen schieten, dan kan zijn tegenstander hem in dit beslissende frame niet meer bijhalen. Dan kroont hij zich tot wereldkampioen. Als eerste Belg ooit.

Terwijl hij krijt over de top van zijn keu laat glijden om te zorgen voor extra grip op de bal, wijken zijn ogen geen seconde meer van de tafel. Hij weet wat hem te doen staat. Waar hij de witte bal moet raken, hoe hard precies, en met welk effect. Wat gaat er om in zijn hoofd? Is er met een bonzend hart in zijn keel überhaupt nog wel plaats om gedachten toe te laten? Allicht schakelt hij over op instinct, valt hij terug op bewegingen die hij al bijna twintig jaar in zijn systeem kerft, door ze honderdduizenden keren en onder alle omstandigheden te herhalen. Tot de perfectie een automatisme werd.

Misschien komt de lange weg naar dit moment wel in korte flitsen voorbij. Ziet hij zichzelf weer staan, het jochie van negen dat de lokale voetbalclub van Dilsen-Stokkem in Belgisch Limburg verruilde voor een keu en een paar ballen, en binnen de kortste keren elke zaterdag in Genk te vinden was bij snookerclub Riley Inn. Het jochie dat, amper een jaar bezig, al een regionaal toernooi bij de mannen wist te winnen, dat op veertienjarige leeftijd de jongste Europees kampioen snooker in de categorie onder negentien jaar werd, en een jaar later de jongste Belgisch kampioen uit de geschiedenis.

Het was tot april 2012 nog nooit gebeurd dat een minderjarige jongen zich plaatste voor het WK snooker, maar Luca Brecel deed dat wel. Het zou slechts een kwestie van tijd zijn tot het wonderkind daadwerkelijk de beste snookerspeler ter wereld zou worden, al had het niet veel gescheeld of Brecel was vanwege financiële redenen gestopt met snooker. Zijn ouders deden jaren geleden in het tv-programma De Zevende Dag een oproep aan sponsors om hen bij te staan, waarop bedrijven zich bij hen meldden.

Bevangen door de belofte

Maar op een of andere manier lukte het hem daarna op het hoogste podium niet om de verwachtingen in te lossen, alsof hij bevangen raakte door zijn eigen belofte. Vaak zette hij in de voorrondes van het WK met zijn welhaast nonchalante, agressieve spel spelers opzij, maar verkrampte hij als het er echt om ging. Tot dit jaar wist Luca Brecel, bijnaam The Belgian Bullet, nog nooit ook maar één partij op een WK te winnen. Maar dit keer, bij zijn zesde WK-deelname, werd alles anders.

In de eerste ronde won hij van de Brit Ricky Walden, ooit halve finalist op het WK, maar makkelijk ging dat niet. Toen dat mede door een tactische misser van Walden toch lukte, sloeg Brecel van pure opluchting met zijn vuist op de rand van de snookertafel. Na afloop verraste hij toen hij vertelde dat hij in de weken voorafgaand aan dit WK niet meer dan een kwartiertje had getraind, omdat hij „geen zin had” om meer te spelen. In plaats daarvan had hij „veel gedronken en FIFA gespeeld”. Hij beaamde dat hij met die onorthodoxe voorbereiding wellicht de druk op afstand hield. De Britse pers sprak meteen, ook vanwege de vele tatoeages op zijn handen en armen, van ‘de nieuwe rockster van het snooker’.

Ook in aanloop naar de achtste finalepartij tegen drievoudig wereldkampioen Mark Williams, die in zijn carrière al 25 keer op het WK stond, hield Brecel die ontspanning vast. Hij trainde opnieuw „geen minuut”, maar besloot in plaats daarvan wat te darten en rond te hangen met zijn vrienden en familie. Na afloop van de gewonnen partij was hij „stomdronken” geworden en pas om 7 uur ’s ochtends vanuit Engeland teruggekeerd in België. Om de volgende dag weer terug te rijden naar Sheffield.

Brecel speelde daarna tegen de Britse legende Ronnie O’Sullivan, zevenvoudig wereldkampioen, in de kwartfinale volgens snookercommentatoren de wedstrijd van zijn leven.

Brecel tijdens de finale, tegenstander Selby (l) kijkt toe. Foto Oli Scarff/AFP

O’Sullivan, die met een achtste wereldtitel recordhouder zou zijn geworden, kwam tegen Brecel op een 10-6 voorsprong maar werd daarna door het risicovolle spel van de Belg overklast en verloor de wedstrijd alsnog. De Britse pers sprak van een comeback king, waarna hij ook de partij in de halve finale tegen de jonge Chinees Si Jiahui (20) wist om te draaien en te winnen.

„Ik hoop dat Luca ook wereldkampioen wordt”, zei O’Sullivan vol bewondering. „Ik speel al zo lang snooker, maar ik zag nog nooit iemand die de bal zo goed raakt als hij. Hij gooit zo veel actie in zijn spel. Oké, hij mist soms, maar als je zo kan spelen als hij, waarom zou je dan niet voor die lastige shots gaan?”

Alles relativeren

In interviews met Eurosport afgelopen week verwees Brecel meer dan eens naar de mentale groei die hij de laatste seizoenen heeft doorgemaakt. Hij is tegenwoordig, terwijl hij wacht in de stoel naast de snookertafel, in staat om „alles te relativeren” en „te focussen op mezelf”. Dan zegt hij van binnen dat hij nog een lange carrière voor de boeg heeft. En dat verliezen van een tegenstander niet het einde van de wereld hoeft te betekenen. Door alle sportieve tegenslag hoefde hij niet koste wat het kost nog te winnen. En daardoor lukte het juist. „Fail to prepare, prepare to succeed” werd op dit WK zijn motto.

In de finale trad Luca Brecel zondag aan tegen de Brit Mark Selby, viervoudig wereldkampioen snooker en publiekslieveling in het Crucible Theatre. Maar van schroom bij de Belg was weinig te zien. In een best of 35 stoomde hij algauw door naar een 6-2 voorsprong, maar gaf die in de sessies die volgden net zo snel weer uit handen. Met een zeldzame break van 147 punten, de maximale score in het snooker, bracht Selby de spanning zondagavond helemaal terug.

Lees ook: een interview met Dick Jaspers, de bekendste biljarter van Nederland, die sinds 1986 aan de top staat

Op maandagmiddag werd maar weer eens duidelijk hoe mentaal uitputtend zo’n marathonpartij snooker is, want nadat Brecel razendsnel naar een 15-10 voorsprong uitliep en het leek alsof hij weldra wereldkampioen zou worden, kreeg Selby opeens weer de overhand. Brecel verloor vijf frames op rij. „Ik miste niet nipt, maar met grote marges”, blikte Brecel terug. „Ik zag echt geen manier meer om te winnen. Niets voelde nog goed, zowel in mijn armen als in mijn hoofd.” Hij gaf toe dat de druk van het WK winnen, voor Europa, voor België, hem de adem benam. In de mini-pauze die volgde kreeg hij geen woord meer uit zijn mond. „Alles trilde in mijn lijf.”

En toch legt hij, even na tienen op maandagavond, bij een stand van 15-17 in frames en 69 punten tegenover 0 voor Mark Selby, aan voor het allesbeslissende shot. Hij heeft zich herpakt, zoals zo vaak dit toernooi. Een roze en een rode bal scheiden hem nog van de wereldtitel.

Als hij weet hoe hij de ballen raken zal, scharniert hij zijn bovenlichaam en leunt hij halverwege de linkerkant van de tafel voorover, ter hoogte van de middelste pocket, op zijn uitgestrekte linker arm. Hij spreidt de getatoeëerde vingers – FREE BIRD is erop te lezen – van zijn linkerhand ter houvast op het schapenwollen snookerlaken en laat de keu losjes over zijn duim en wijsvinger glijden. Zijn ogen schieten heen en weer van de bal naar de pocket rechtsachter. Drie keer beweegt hij met de keu naar de witte bal, om het shot dan te nemen; tik-tak, verder is het stil in het Crucible Theatre. Terwijl roze richting pocket rolt, blijft Brecel roerloos staan.

Als de bal erin valt en wit gunstig wegrolt, het publiek het op een juichen zet, vallen zijn ogen dicht en vloeit alle spanning dan eindelijk uit zijn lijf. Luca Brecel uit Dilsen-Stokkem is wereldkampioen snooker. Als eerste Europeaan van het vasteland.

Bij de huldiging en de lovende woorden van Mark Selby barst Brecel in tranen uit, onder toeziend oog van zijn ouders, broer en vriendin in de zaal. „Wat een zotte week was dit”, zegt hij tegen de Belgische zender VTM. „Niet trainen, wel feesten. Dat zou eigenlijk niet legaal mogen zijn. Ik ben op, ga nu vooral genieten van het samenzijn met familie en vrienden.” Hij hoopt met zijn wereldtitel Belgische kinderen te inspireren. „Want snooker is niet saai.”