Inflatie zorgt voor rode cijfers in steeds meer musea

De financiële situatie van musea is in 2022 verslechterd. Dat blijkt uit de jaarlijkse inventarisatie van de Museumvereniging. Vooral hogere kosten, zoals voor energie, zijn de oorzaak van de tekorten. 49 procent van de musea kreeg vorig jaar de begroting niet rond. Dat percentage was de afgelopen jaren niet eerder zo hoog.

Het deze donderdag verschenen rapport Museumcijfers vat de financiële cijfers samen van de 469 leden van de Museumvereniging.

Dat musea in 2022 geen goede resultaten zouden boeken, werd al verwacht. Culturele instellingen zoals musea, die in grote (en soms ook oude monumentale) panden huizen, zijn sterk geraakt door de gestegen energiekosten.

Lees ook: Groot deel van de musea in de rode cijfers

Door de inflatie stijgen ook andere prijzen en loonkosten. De subsidies die musea ontvangen, vooral van gemeenten en de rijksoverheid, zijn onvoldoende toegenomen om die prijsstijgingen te compenseren. De kosten voor musea waren vorig jaar 14 procent hoger dan in 2021, terwijl de subsidies met 1 procent toenamen.

Uit de cijfers blijkt ook dat veel musea de entreeprijzen hebben verhoogd. Dat zet volgens de Museumvereniging de toegankelijkheid onder druk. „Als we willen dat musea toegankelijk blijven voor een breed publiek, moeten we voorkomen dat musea hun toegangsprijzen verder moeten verhogen”, aldus directeur Vera Carasso in een persbericht.

Minder bezoekers

Het aantal museumbezoekers was in 2022 nog niet terug op het niveau van voor de coronacrisis. Er kwamen 23,5 miljoen mensen; in de jaren voor de pandemie lag dat aantal steeds boven de 30 miljoen. In het huidige jaar 2023 lijkt het aantal bezoekers echter hoger dan ooit, aldus de Museumvereniging. Dat leidt ze af uit het aantal museumkaarthouders dat momenteel naar musea komt.

Lees ook over de bezoekcijfers van 2022: Bezoekcijfers voor musea trekken maar langzaam aan, met feestelijke uitzonderingen

Het is overigens niet ongewoon voor musea om de begroting niet rond te krijgen. De afgelopen jaren lag het percentage van de musea dat rode cijfers schreef, steeds boven de 40 procent; vooral kleinere musea hebben vaak tekorten.

2022 was echter ook voor grote musea geen goed jaar. Musea als het Kunstmuseum Den Haag, filmmuseum Eye en het Stedelijk Museum (beide Amsterdam) kregen ondanks de coronasteun de begroting niet rond, blijkt uit hun jaarcijfers. Veel andere grote musea verwachten dat ze in 2023 niet rondkomen.

Correctie 5 oktober: hierboven stond dat de kosten voor musea met 11 procent toenamen. Er stond echter een typfout in het rapport; het percentage blijkt 14 procent. Dat is aangepast.