In veryuppend Austin is steeds minder plek voor het schroeiend rubber van de lowriders

Net als de wietdampen zijn opgetrokken van de joint waaraan Ckata Martínez en zijn vrienden deze zondagnamiddag om beurten hijsjes namen, vult het park zich met een andere penetrante geur. Een passerende zwarte pick-uptruck laat zijn achterwielen hard tollen over het asfalt en hult omstanders in een witte rookwalm van verschroeid rubber. Ondertussen schalt uit andere wagens een verwarrende muziekmix van cumbia en trap.

Het is precies waarvoor de 24-jarige Martínez en zijn maten van de Underflow ATX Car and Truck Club sinds een jaar of tien bijna elk zondag naar het Chicano Park van de Texaanse hoofdstad Austin trekken. Samenzijn met andere autoliefhebbers, drinken, blowen en al slingerend en gassend rondjes over de parkeerplaats draaien. „Wij waren hier eerder dan die appartementen hè. Dit is traditie”, zegt hij, terwijl hij met de literfles Modelo-bier in zijn hand naar achteren gebaart.

Daar staat The Weaver, een pas opgeleverd luxe appartementencomplex, waarvan enkele bewoners vorig jaar klaagden over de zondagse bijeenkomsten. Het verkeer, de geluidsoverlast, de muziek, de barbecuelucht en de geur van de gierende banden op het asfalt: het zou hun woongenot bederven. Hoewel ook vrouwen en kinderen in de auto’s meekomen, zou het samenzijn toonbeeld van ‘giftige mannelijkheid’ zijn, klaagde één omwonende.

Het geklaag raakte gelijk een snaar in de stad, die ingrijpend verandert door de explosieve groei aan nieuwkomers. Tijdschrift Texas Monthly bracht een reportage onder de kop ‘Ze zijn net naar deze wijk in Austin verhuisd. Nu willen ze een van zijn tradities beëindigen’, waarin benadrukt werd dat de klagers veelal wit en de autoliefhebbers bijna allemaal latino en zwart zijn.

Slaperige stad

De klagende nieuwkomers kregen meteen tegengas. De lowridersgemeenschap belegde een protest, waar opgetrommelde gemeenteraadsleden omstandig hun kant kozen. Burgemeester Adler beloofde ter plekke tegen elke verordening te stemmen die een eind zou willen maken aan de bijeenkomsten en maakte een ritje in een van de wagens.

Die reactie was illustratief voor de grote zorgen die veel Austinites hebben over de snelle veryupping van hun stad. Hoewel het Texas’ hoofdstad is, gold Austin altijd als een wat slaperige stad. Kleiner dan Houston, Dallas en San Antonio, bevolkt door ambtenaren en studenten en met relatief goedkope woningen.

Lees ook Austin: een magneet voor start-ups en techbedrijven

Vanaf de eeuwwisseling begon Austin echter een grote aantrekkingskracht uit te oefenen op mensen uit peperdure kuststaten als Californië en New York. Met de opbrengst van een flatje in San Francisco valt in Austin een kast van een huis te kopen en dat met veel minder verkeersinfarcten en daklozen in de straten. In de pandemie, toen thuiswerken opkwam en mensen de drukte ontvluchtten, versnelde deze trek.

Austin is ook aantrekkelijk dankzij de lage belastingdruk in Texas. De eigengereide staat heeft een libertaire inborst en gaat er prat op dat burgers en bedrijven alleen federale belastingen hoeven betalen. Het verleidde onder andere multinationals als Tesla, Oracle en Samsung al om hun hoofdkantoor naar de staat te verplaatsen of grote fabrieken te openen. In hun kielzog trekken jaarlijks tienduizenden tech-werkers, onder wie veel expats, naar de stad. Ook bekende Amerikanen als Tesla-topman Elon Musk, komiek Chris Rock en podcast-ster Joe Rogan verhuisden recent naar Austin.

Omdat de overheid toch ergens haar geld vandaan moet halen, wordt vastgoed wél fiks belast. Op de oververhitte Texaanse huizenmarkt kan die onroerendgoedbelasting jaarlijks met tientallen procenten stijgen. Bewoners in armere wijken die plots populair worden, kunnen die soms niet meer ophoesten. Als ze vervolgens een aanbod krijgen om hun huis met forse winst te verkopen, is de trek naar de voorsteden snel gemaakt.

Als je geen millennial bent die in tech kan werken, is er eigenlijk geen plek meer voor je in Austin

Marcos Guerrero bewoner van Austin

Zo heeft de 55-jarige Marcos Guerrero – die deze zondag in zijn hemelsblauwe Chevrolet El Camino, uit 1985, naar Chicano Park is gekomen – dit deel van Austin enorm zien veranderen. „Dit is de buurt waar ik opgroeide, maar inmiddels is het geen buurt meer maar eerder een zakendistrict.”

Toen zijn opa hier neerstreek, zegt hij, was dit een wijk voor gezinnen. „Nu zijn het allemaal singles, als het al stelletjes zijn, hebben ze hoogstens één kind.” Maar vaker, zegt hij schamperend, hebben ze alleen een hond. „De restaurants en bars prijzen zich aan als huisdiervriendelijk in plaats van kindvriendelijk. Als je geen millennial bent die in tech kan werken, is er eigenlijk geen plek meer voor je in Austin.”

Wijnruimte

De onvrede hierover groeit. Tijdens de Congresverkiezingen van volgende week kunnen inwoners van Austin ook stemmen over Proposition A, een voorstel van de gemeente om 350 miljoen dollar te steken in sociale woningbouw. Naar verwachting haalt dit plan het ruim, maar het zal een druppel op een gloeiende plaat blijven.

In East Cesar Chavez, de wijk rond het parkje waar de lowriders op zondag verzamelen, is de gemiddelde huizenprijs in vijf jaar verdubbeld tot 800.000 dollar. De laatste gelijkvloerse woningen worden er gesloopt en vervangen door appartementengebouwen of veel grotere gezinswoningen. De van oudsher grote tuinen worden ook volgebouwd en omzoomd met hekwerken en schuttingen.

Lees ook: Wat staat er op het spel bij de Amerikaanse midterms? Zeven vragen en antwoorden.

In een straatje achter Chicano Park is zo’n transformatie aan de gang. De projectontwikkelaar belooft op zijn bouwbord een ‘luxury modern farm house’ met vijf slaapkamers, evenveel badkamers, twee wc’s, een wijnruimte met regelbare temperatuur, zwembad, jacuzzi, sauna, een dak met Tesla-zonnepanelen en een gastenhuis.

John Chavez, president van autoclub Prophecy de Tejas, vreest dat de projectontwikkelaars ook in Chicano Park bouwmogelijkheden zien, en dat het stadsbestuur zal zwichten voor een eventueel bod op de grond. Nagenoeg elke zondag parkeert hij zijn matzwarte Chevy El Camino uit 1979 op een van de drie parkeerplaatsjes van Chicano Park. „Dit is thuis. Dit is waar het allemaal begon”, zegt hij.

Hoewel burgemeester Adler zich vorig jaar tijdens het burenconflict achter de lowriders schaarde, is Chavez er niet gerust op. De jongere autofanaten die aan het andere kant van het park bijeenkomen, noemt hij knuckleheads (idioten) die het voor iedereen kunnen verpesten. „Het enige dat ze doen is rubber verbranden. Ze hebben qua auto soms helemaal niets te laten zien. Ze komen soms in de auto van pa en ma.”

Ckata Martínez en zijn maten hebben hun gedrag niet veranderd, beaamt hij. Zeker niet nu de burgemeester zich achter de lowriders heeft geschaard. Soms komt er nog een boze buur naar buiten om te filmen. „Dan zwaai ik vriendelijk naar de camera.”