In Beltràns foto’s van migranten zien we geen hulpeloze, maar zelfbewuste, levenslustige jongemannen

Toen de Colombiaanse Felipe Romero Beltrán (Bogata, 1992) in 2016 in Spanje aankwam, had hij de grootste moeite zijn papieren voor een verblijf in het land geregeld te krijgen. Hij moest zich door een moeras van bureaucratie heen worstelen, documenten invullen waarvan hij de taal – nota bene zijn moedertaal, Spaans – maar nauwelijks begreep. Hij voelde zich verloren in een land waar hij als gewenste vreemdeling – Beltrán volgde er een PhD-programma fotografie aan de Complutense Universiteit van Madrid – een aantal jaren zou verblijven.

Beltrán: „Deze migratieprocedures zijn heel ingewikkeld, zelfs als je de taal goed beheerst. Hoe moet het zijn voor vluchtelingen die de taal niet machtig zijn, die zich ongewenst voelen? Tot wie kunnen zij zich wenden voor hulp?”

Beltrán is net weer terug in zijn appartement in Parijs, waar hij sinds kort woont, nadat hij in Amsterdam was voor de opening van zijn tentoonstelling Dialect in fotomuseum Foam. We spreken hem via een videocall, kort voordat hij weer op het vliegtuig zal stappen naar Mexico, waar hij sinds 2021 werkt aan Bravo, een fotoserie over migratie vanuit Zuid-Amerika naar de Verenigde Staten.

Zijn serie Dialect werd in 2023 bekroond met de Paul Huf Award (de tentoonstelling in Foam is onderdeel van de prijs) en de Spaanse Kbr Mapfre Award. In 2022 won hij met de serie de Aperture Portfolio Prize.

Elkaars haar knippen

Voor Dialect volgde hij drie jaar lang negen jongemannen die illegaal de zeegrens tussen Marokko en Spanje overstaken en die in Sevilla wachtten op uitsluitsel over hun asielaanvraag. Beltrán: „Ik ontmoette hen tijdens een theaterworkshop, waar ik was uitgenodigd om te praten over mijn eigen ervaringen als migrant in Spanje. Toen ze erachter kwamen dat ik fotograaf was, vroegen ze mij om wat foto’s te maken die ze op sociale media konden gebruiken en naar hun familie konden sturen. Er zat geen idee achter voor een project of een serie. Het was heel speels, organisch. Zij spraken geen Spaans, ik geen Arabisch. Via de camera vonden we een manier om met elkaar te communiceren.”

Foto uit de serie Dialect, over de ervaringen van jonge migranten in Spanje.

Naarmate de jongens – die de volwassen leeftijd bereikten toen ze in Spanje waren – de taal beter onder de knie kregen, vertelden ze Beltrán over hun ervaringen als migrant en werd hun samenwerking intensiever. Beltrán fotografeerde het rondhangen, het luieren, het knippen van elkaars haar, het delen van het brood aan de keukentafel. Hij maakte stillevens; van verrotte tomaten, gedroogde kruiden, een zak aardappelen, een onopgemaakt bed – getuigen van tijd die akelig langzaam voortkruipt als je niks anders kan en mag doen dan alleen maar wachten.

Foto uit de serie Dialect, over de ervaringen van jonge migranten in Spanje.

„Ze vertelden over de tocht over de Middellandse Zee en de aankomst in Spanje. Hoe dat voor hen was geweest. Dat was zo indringend. Hoe moest ik dat in mijn project verwerken? Ik heb verschillende dingen geprobeerd; interviews, kijken of ik foto’s van hun smartphones kon gebruiken. Uiteindelijk hebben we besloten dat ze de scènes na zouden spelen. ‘Kijk, zo lag ik, toen de boot aanspoelde aan de Spaanse kust. Ik was totaal uitgeput’, vertelde de een. ‘Zie, zo namen wij onze vriend op onze schouders toen we in de hitte vanaf de kust naar Sevilla liepen. Hij was flauwgevallen, oververmoeid, uitgedroogd’, vertelde een ander.”

Professionele dansers

Alle mannen hebben inmiddels een verblijfsvergunning, de meesten wonen nog in Sevilla. Beltràn heeft nog regelmatig contact, hij helpt ze met video’s bij de muziek die ze nu maken en werkt met een van hen, Bilal Siasse, aan de dansvideo, Instruction. Een voorproefje is al te zien bij Foam. In de video voert Bilal samen met professionele dansers een choreografie uit waarin ze uiting geven aan het fysieke proces van immigratie – letterlijk een lichaam dat een grens overschrijdt. We zien schokkende, zoekende bewegingen, ongemakkelijk ogen ze.

Ligt in beelden van immigranten vaak de nadruk op hun hulpeloosheid, op lijden, op wanhoop, in Beltràns beelden zien we zelfbewuste, gespierde jongemannen, die op een zorgzame manier met elkaar omgaan. „Door onze intensieve samenwerking werden zij onderdeel van het maakproces. Natuurlijk is hun proces van immigratie een moeilijk proces, langdurend, slopend, onzeker, eenzaam ook – ondanks hun hechte band. Maar dat is niet zoals ze zichzelf gepresenteerd wilden zien. Het zijn ook sterke, vrolijke jongemannen – levenslustig. Dat heb ik meegewogen in mijn uiteindelijke selectie van de beelden voor Dialect. Zij bepaalden zelf hoe ze wilden poseren. Hoe ze gezien wilden worden.”

Foto uit de serie Dialect, over de ervaringen van jonge migranten in Spanje.

Delen Mail de redactie