Grootaandeelhouder Blijdorp weg als commissaris bij B&S na onderzoek naar ‘bestuurlijke kwesties’

Het blijft rommelen bij groothandelaar B&S Group. Nadat in december al de onafhankelijke commissarissen van het bedrijf werden weggestuurd na een conflict met grootaandeelhouder Willem Blijdorp is het nu Blijdorp zelf die vertrekt. De zeventigjarige multimiljonair stapt per direct op als vicevoorzitter van het toezichthoudende orgaan, maakte B&S maandagochtend bekend. Ook topman Tako de Haan verlaat het bedrijf.

Aanleiding voor hun vertrek is een onderzoek dat B&S was begonnen naar de manier waarop het beursgenoteerde concern wordt geleid. Daartoe besloot het bedrijf vanwege aanhoudende onrust, gevoed door onthullingen over „bedrijfsbestuurlijke kwesties” in de media, schrijft het in een toelichting. In dat onderzoek zijn „bepaalde zaken” aan het licht gekomen die meer aandacht nodig hebben.

De uitkomsten van de interne controles zijn ook reden om de publicatie van de jaarcijfers voorlopig uit te stellen, aldus B&S. De resultaten zouden aanvankelijk volgende week maandag verschijnen, maar het bedrijf wil de resultaten van het onderzoek ook meenemen in het jaarverslag. Om dat proces „op een bevredigende manier te voltooien” is volgens B&S meer tijd nodig.

Wat tijdens de doorlichting precies is gevonden, deelt B&S niet in de persverklaring. Het concern meldt alleen dat het gaat om „transacties met verbonden partijen”, jargon voor de handel tussen twee organisaties met een hechte relatie. Dat is bijvoorbeeld het geval als een bedrijf veel zaken doet met privé-activiteiten van een grootaandeelhouder. Volgens B&S waren de bekeken transacties niet in lijn met „het strikte beleid” van het concern om belangenverstrengeling te voorkomen.

Stevige greep

B&S (1,9 miljard euro omzet in 2021, tweeduizend werknemers) is een grootleverancier van onder meer drank, elektronica en cosmetica aan onder andere luchthavens, cruiseschepen, legerbases en taxfreewinkels. Het bedrijf werd in de jaren tachtig en negentig gevormd door Blijdorp en een compagnon. Blijdorp bouwde B&S daarna uit tot de huidige miljardenonderneming.

In het voorjaar van 2018 kreeg B&S een notering aan de Amsterdamse beurs, waar Blijdorp een deel van zijn belang verkocht. De groothandelaar heeft in de jaren daarna zijn belofte eigenlijk nooit kunnen inlossen. Hoewel B&S sindsdien een publiek bedrijf is, is de invloed van Blijdorp nog altijd enorm: zijn investeringsfonds Sarabel bezit ruim twee derde van de aandelen.

Begin vorig jaar onthulde NRC al hoe dun de grens tussen B&S en de privé-activiteiten van Blijdorp soms is. Bij een marmerdeal van de ondernemer in Iran, die uitliep op een moddergevecht, zette de multimiljonair personeel van B&S in om de mijnbouworganisatie op te bouwen. Eind vorig jaar onthulde Het Financieele Dagblad hoe Blijdorp een miljoenenlening had verstrekt aan Tako de Haan, topman van B&S, voor de aankoop van een woning. Dat krediet werd nooit gemeld in het jaarverslag.

Beleggersvereniging VEB toonde zich meermaals heel kritisch over de vele dwarsverbanden tussen B&S en Blijdorps andere zakelijke activiteiten. Volgens de belangenclub drukte de ondernemer wel erg stevig zijn stempel op een deels publiek bedrijf. Zo vulden Blijdorp en zijn zoon Leendert twee van de vier plekken in de raad van commissarissen. Ook is diezelfde Leendert voorzitter van de werkgroep die moet toezien op de handel van B&S met externe partijen, óók met de privébedrijven van zijn vader.

Lees ook dit artikel: Diefstal, bedreiging, geruïneerde zakenpartners: de twee gezichten van ondernemer Willem Blijdorp

Rolzuiverheid

Bij de twee andere commissarissen, hoogleraar Kitty Koelemeijer en president-commissaris Jan Arie van Barneveld, leidde dat eveneens tot ongemak. Zij maakten eind vorig jaar bekend dat ze zich zorgen maakten over de controlemechanismen bij B&S. Voor de „rolzuiverheid” zou het volgens hen beter zijn als Blijdorp zijn rol als commissaris neerlegde. Op die oproep kregen ze naar eigen zeggen geen gehoor.

Het vertrouwen tussen de onafhankelijke commissarissen en de rest van de raad was op dat moment overigens al onherstelbaar beschadigd. Reden voor die ruzie was dat Blijdorp vorig jaar een bod deed op de overige aandelen B&S, maar dat Koelemeijer en Van Barneveld dat afwezen omdat ze het te laag vonden. Kort daarop liet Blijdorp weten dat hij het duo wilde vervangen, wat hij in december ook deed.

In een reactie op vragen liet de top van B&S toen nog weten geen bezwaren te zien in de positie van Blijdorp en zijn invloed in het bedrijf. Inmiddels lijkt het concern daarin te zijn bijgedraaid. B&S schrijft nu dat Blijdorp en topman De Haan vertrekken omdat dit „de weg effent” voor een „robuuste bestuursstructuur” die in lijn is met de Nederlandse regels voor bedrijfsbestuur. Bas Schreuders, nu lid van de raad van bestuur, zal tijdelijk De Haan opvolgen. De eind december aangestelde commissaris Bert Tjeenk Willink zal de rol van Blijdorp tijdelijk vervullen.

B&S benadrukt dat er geen reden is om aan te nemen dat het onderzoek en de uitkomsten daarvan invloed zullen hebben op de resultaten van het bedrijf. De omzet in het vierde kwartaal zal waarschijnlijk in lijn zijn met de eerder gecommuniceerde verwachtingen. Wel zal de brutowinst lager zijn door eenmalige tegenvallers. Beleggers lijken daar vooralsnog niet heel zeker van: na de aankondiging van B&S koerst het aandeel ruim 10 procent lager.