Frits van Eerd: onconventioneel Jumbo-topman met een (te?) grote liefde voor auto’s

Had Frits van Eerd niet van auto’s gehouden, dan was supermarktketen Jumbo waarschijnlijk een ander bedrijf geweest. Misschien niet minder succesvol, maar in elk geval minder geel. Topman Van Eerd koos voor die kleur nadat hij als tiener op Zandvoort de geelzwarte auto’s van Team Minardi zag racen. Daarop verfde hij zijn brommer geel, zijn helmen, en later ook de winkels van het familiebedrijf.

Al zolang Van Eerd zich kan herinneren, is hij idolaat van ronkende motoren. Hij keek als kind vol bewondering naar de vrachtwagens die over het terrein van zijn vaders bedrijf reden en sleutelde als tiener aan brommertjes en auto’s, waarin hij ook ging handelen. Sinds vijf jaar heeft Van Eerd ook een eigen raceteam en zijn garage staat vol met klassieke wagens.

Witwasonderzoek

Diezelfde liefde brengt Van Eerd, en ook Jumbo, nu in verlegenheid. Afgelopen dinsdag deed fiscale opsporingsdienst FIOD invallen bij een reeks woningen en bedrijven in Noord-Brabant, Drenthe en Groningen in verband met een witwasonderzoek. Een van die plekken was het landgoed van Van Eerd in het Brabantse Heeswijk-Dinther, vlak bij het Veghelse Jumbo-hoofdkantoor.

Bij de invallen werden negen verdachten aangehouden. Deze donderdag besluit de officier van justitie of zij langer in hechtenis moeten blijven. Aanvankelijk was niet bekend of Van Eerd tot de verdachten behoorde. Jumbo liet alleen weten dat het onderzoek niet op de supermarktketen zelf is gericht.

Een dag later blijkt dat Van Eerd wel degelijk is aangehouden. De onthulling van Het Financieele Dagblad daarover wordt door een bron die op de hoogte is van de zaak bevestigd aan NRC. Volgens de zakenkrant zijn dinsdag ook invallen gedaan op het hoofdkantoor van Jumbo in de zoektocht naar „persoonlijke bezittingen en communicatie”. Een deel van de autocollectie van Van Eerd staat op het Jumbo-terrein.

Het onderzoek van de FIOD draait om het witwassen van grote hoeveelheden geld en goederen. De verdachten zouden dat hebben gedaan via de handel in onroerend goed, auto’s en „onverklaarbare contante stortingen”, maar ook via sponsorcontracten in de motorcross-sport. Hoofdverdachte is oud-motorcrosser en autohandelaar Theo E. uit het Drentse Gasteren, die Van Eerd kent uit de crosswereld.

Lees ook Jumbo groeit verder, ook door La Place

Derde generatie

Met de arrestatie van Van Eerd verliest Jumbo (9,9 miljard euro omzet, 100.000 medewerkers) – in elk geval tijdelijk – de man die het bedrijf al twintig jaar aanstuurt. De 55-jarige Brabander behoort tot de derde generatie in het familiebedrijf. Of zijn rol tijdelijk wordt waargenomen door een andere bestuurder is nog onduidelijk. „We wachten gewoon tot Frits terugkeert op het bedrijf”, liet financieel directeur Peter van Erp dinsdag aan NRC weten.

Dat Van Eerd topman zou worden, was in zijn jeugd geen zekerheid. Net als zijn zussen Colette en Monique moest ook Frits van vader Karel van Eerd gewoon beginnen op de winkelvloer. Het familiebedrijf was toen net van koers veranderd: wat ooit begon als een groothandel transformeerde in rap tempo tot supermarkt.

Het was vader Karel die de uiterst succesvolle Jumbo-formule op papier zette, maar zoon Frits die hardop droomde over wat het bedrijf ooit zou kúnnen zijn: een landelijke keten.

De eerste stap in die richting zette Jumbo in 2006, met de overname van een handvol Konmar-winkels. Een paar jaar later volgden nog grotere prooien: Super de Boer (2009) en C1000 (2012). Sinds vorig jaar is de familie, via een investeringsfonds, ook mede-eigenaar van warenhuisketen HEMA.

De overnames hebben van Jumbo een supermarktgigant gemaakt met bijna zevenhonderd winkels, de landelijke nummer twee na Albert Heijn.

Het concern is misschien wel de grootste sportsponsor van Nederland. Het logo van Jumbo prijkt onder meer op de kleding van de beste wielerploeg van de wereld, een schaatsploeg, Formule 1-coureur Max Verstappen en motorcrosser Jeffrey Herlings.

Veel van die trajecten lopen al lang. Zo is Jumbo al jaren actief in de motorsport, waar het bedrijf ooit een talententeam sponsorde, waarvan hoofdverdachte Theo E. destijds de manager was. Het Openbaar Ministerie wil desgevraagd niet kwijt of het onderzoek zich specifiek op die samenwerking richt.

Ongelukkige timing

Qua timing komt de aanhouding van Van Eerd bijzonder ongelegen. Vorig jaar kondigde Jumbo een nieuwe, „plattere” structuur voor de top aan. Financiële man Ton van Veen, jarenlang de rechterhand van Van Eerd, werd commissaris. De gedachte daarachter was dat Van Eerd nog meer „midden in het bedrijf” zou komen te staan.

Van Eerd is geen conventionele topman, zeiden bekenden van hem in 2020 tegen NRC. Sommige taken die in andere bedrijven bij de hoogste baas zouden liggen, zoals sponsoring en digitalisering van de supermarkt, had Van Eerd ondergebracht bij zijn financiële man. Maar Van Eerd heeft ook een belangrijke rol richting de buitenwereld, zeiden ze. Niemand kan het Jumbo-gevoel beter overbrengen dan hij, met zijn bijna oneindige energie.

Dat kwam de Jumbo-topman ook weleens op kritische vragen te staan. Had hij niet té veel hobby’s? Zo speelt Van Eerd trompet in een blaaskapel. Ook nam hij twee carnavalshits op, waarvan een met de Gebroeders Ko.

En dan waren er ook nog al die gemotoriseerde bezigheden. Van Eerd reed jaren in de Formule Renault en nam vijf keer deel aan de Dakar-rally, die twee weken duurt. Met zijn eigen Jumbo-raceteam rijdt Van Eerd races, zoals de 24 uur van Le Mans.

Het zijn bezigheden die hij gewoon nodig heeft, zei Van Eerd vorig jaar tegen Ivo Niehe. Hobby’s zijn voor hem als een dynamo, waarmee hij zijn accu oplaadt voor werk. „Als je maar twee dingen ernaast doet, heb je twee kansen om je accu aan te vullen. Maar wat nou als je tíén dingen doet?”

Een versie van
dit artikel
verscheen ook in

de krant
van 15 september 2022