Feyenoord laat een uitgelezen kans liggen om rivaal Ajax op acht punten te zetten

Harde techno galmt uit de Kuip even na het middaguur – om het publiek nog verder op te zwepen. Groene rook cirkelt boven het Van Zandvlietplein, waar de Kuip aan ligt. Honderden supporters, veelal in het zwart gekleed, verzamelen zich hier – even verderop vormt de Mobiele Eenheid een cordon. „Hier spreekt de politie”, klinkt het. „Als de afstand te klein wordt, zullen wij direct optreden.”

Blaffende honden en een waterkanon staan klaar om in te grijpen. Rond het Maasgebouw – waar bestuurders en zakelijke gasten worden ontvangen – zijn hoge hekken opgetrokken. Supporters staan vanaf een dijk te kijken waar de Ajax-spelersbus blijft. Door een afleidingsmanoeuvre glipt die even voor één uur bijna geruisloos binnen. Ajax is niet met de eigen bus gekomen, maar in een onherkenbare wit-rood-blauwe van P&O Ferries. Kort erop grijpt de politie in op het Van Zandvlietplein – het spuitkanon schiet aan, politiebusjes trekken het terrein over.

Het was de vraag hoe Feyenoord zou omgaan met de beladenheid van deze Klassieker (1-1), nu in de rol van favoriet, als koploper tegen het kwetsbare Ajax. Het is een delicate balans tussen gezonde felheid en té opgefokt zijn – in het verleden sloeg dat regelmatig negatief door.

Lees ook:Schreuder krijgt de Ajax-puzzel (nog) niet gelegd

Een kooi

Het sterke idee leefde dat als er een keer van Ajax gewonnen kon worden, nu het moment was. Zomaar een spontaan gesprekje, in de wijk Feijenoord. Twee jongens – nog net geen tien – op de stoep voor het café Nieuw Feyenoord vragen buurtgenoten of zij „de wedstrijd” gaan kijken. Met de bal onder de voet voorspelt de één een 2-1 zege, de ander 3-0. „Danilo, Kökcü, Jahanbakhsh.”

Natuurlijk gaan ze kijken, een van de jongens zou het nog voor nog geen 100 euro euro willen missen.

Vuurwerkbommen knallen kort voor de aftrap, als de Kuip stijf staat van de rook. Het voetbaltheater is een soort kooi, met netten voor de tribunes om spelers zo te beschermen tegen voorwerpen die op het veld kunnen worden gegooid, zoals eerder dit seizoen tegen Lazio Roma.

De angst bestond dat het nu ook mis zou kunnen gaan, zeker rond Steven Berghuis, de ex-Feyenoorder die voor het eerst na zijn overstap naar Ajax voor volle tribunes in Rotterdam speelt. Zijn basisplaats is extra olie op het vuur, intense fluitconcerten klinken als hij aan de bal is. Maar een opgefokte sfeer blijft uit onder de ledlampen van de oude en tot de laatste minuten zinderende Kuip.

Hoewel het voetbal zeker niet sprankelt, spat de strijdlust en de wil er vanaf bij Feyenoord. Aanvallende middenvelder Sebastian Szymanski en spits Danilo trekken kort voor rust nog een sprint van veertig, vijftig meter, om een Ajax-verdediger onder druk te zetten. Vanuit een sterke organisatie, met onderlinge afstanden in de verdediging steeds maximaal een meter of tien, vijftien. Zo staat het geheel compact. Steeds steekt een Feyenoord-speler er een been of ander lichaamsdeel tussen als Ajax iets probeert.

Transformatie Kökcü

De gevechten op het middenveld zijn hard in de strijd om de kleine ruimtes. Met aanvoerder Orkun Kökcü als regisseur in de as bij Feyenoord. Zijn transformatie onder Arne Slot is onmiskenbaar. Dinsdag zei Kökcü op de nieuwjaarsreceptie dat hij het eerste gesprek met de coach Slot nog kon herinneren, op trainingskamp, nu anderhalf jaar geleden. Het ging over zijn werklust zonder bal, dus als die weer heroverd moet worden. „Gaf hij aan: dit is niks.” Hij kwam ook niet fit binnen, erkende Kökcü.

Het verschil in de manier van trainen onder de vorige coach, Dick Advocaat, in vergelijking met Slot is groot, vertelde Kökcü. „Het tempo lag gelijk hoger, het was echt aanpoten. Ik had er wel moeite mee in het begin. Uiteindelijk heb ik de knop omgezet en ben ik meer gaan investeren in mezelf.” Hij is gaan werken met een externe fysiektrainer.

Natuurlijk had Kökcü zijn twijfels, toen vijftien spelers aan het eind van vorig seizoen vertrokken. „Als dit maar goed gaat”, dacht hij. Zelf kon Kökcü de stap naar een buitenlandse club niet maken, maar hij wil bij Feyenoord wel voor de prijzen spelen. „Hoe ziet u het, voor dit seizoen?”, vroeg hij Slot. „Ik kan je niks beloven”, zei die, „maar ik kan je wel garanderen dat we een competitief team gaan neerzetten.”

Dat is gebleken. Secondant van Kökcü op het middenveld is Mats Wieffer, afgelopen zomer voor een half miljoen opgepikt bij Excelsior na twee seizoenen in de Eerste Divisie. Hij vervangt Quinten Timber, op de weg terug van een blessure. Dat vindt Slot „prachtig”: dat Wieffer met een paar Eredivisieduels „relatief eenvoudig overeind blijft” in de Klassieker. „Ik vind dat Mats vandaag Berghuis uit de wedstrijd heeft gespeeld.”

Het is Berghuis die in de fout gaat, met een risicovol passje, buitenkant linkervoet op ploeggenoot Jorge Sánchez. De fel verdedigende Feyenoord-back Quilindschy Hartman onderschept, komt door op links en ontwijkt de invliegende Berghuis en speelt Igor Paixão vrij. De Braziliaanse buitenspeler draait weg bij Kenneth Taylor en haalt dan formidabel uit, net onder de kruising. 1-0, na ruim een half uur.

Hoog druk zetten

Met fysieke kracht weet Feyenoord de rivaal af te bluffen, door steeds hoog druk te zetten. Maar het lukt niet om die energie vast te houden – gaandeweg de tweede helft neemt Ajax het initiatief over. Wat leidt tot de 1-1: na een fraaie Ajax-aanval landt een kopbal van Davey Klaassen via Wieffer in de goal. Het blijft ijzig stil – zonder Ajax-fans in de Kuip.

Publiek gaat staan als invaller Santiago Gimenez oprukt, kort voor tijd. De spits kapt Edson Alvarez uit, is even los, schiet, maar doelman Gerónimo Rulli keert. De uitgelezen kans om titelverdediger Ajax op acht punten achterstand te zetten – nu blijven het er vijf.

Naast het fysieke en mentale deel is Slot tevreden dat zij ook „voetballend” met Ajax mee konden. Drie dagen voor de wedstrijd zei Kökcü tegen hem dat toen hij net bij de selectie kwam, het voor de Klassieker altijd ging over dat ze „grotere pinnen” op hun voetbalschoenen moesten. „Om op die manier Ajax te lijf gaan.” Hij vindt dat zijn ploeg zich zondag „geweldig” gepresenteerd heeft.

Zwaar programma

Feyenoord neemt het „geloof” uit de eerste seizoenhelft mee – het staat nog bovenaan na zeventien van de 34 wedstrijden. Al wacht de komende weken een zwaar programma, met FC Twente, PSV en AZ. „Het kost ons ongelofelijk veel kracht om een tegenstander te slopen”, zegt Slot. „Dat is helemaal niet erg, dat is wie we zijn. De kunst zal zijn om dat te blijven doen.”

Eerder in de week vertelde hij op de nieuwjaarsreceptie dat clubarts Joost van der Hoek hem eens in de week een berichtje stuurt: ‘Trainer, Coolsingel’. „Zelf ben ik wel iets gematigder”, zei Slot erbij.