De EU werkt aan sancties tegen 35 Russische rechters, gevangenisdirecteuren, -bewaarders en –instellingen die betrokken waren bij het in hechtenis houden van de Russische oppositiepoliticus Aleksej Navalny. Dat meldt nieuwssite EUobserver, die het voorstel heeft ingezien. Poetins grootste uitdager kwam op 16 februari in hechtenis om het leven onder verdachte omstandigheden. Zijn precieze doodsoorzaak is nog altijd onbekend.
Het woord ‘marteling’ komt 47 keer voor in de onderbouwing van het sanctievoorstel. Op de lijst staan twee strafkampen: IK-6 in de regio Vladimir nabij Moskou en IK-3 (‘Poolwolf’) in de nederzetting Charp, in het hoge, arctische noorden.
In de sancties staat niet dat de EU Navalny als vermoord beschouwt. Wel zou zijn voorgesteld „straf-directeur” Joeri Konovejev en medische chef Alexej Lysoek, op de zwarte lijsten te plaatsen. Zij waren „verantwoordelijk voor de gezondheid van Alexej Navalny van 25 december 2023 tot aan zijn dood”, aldus het EU-document, volgens EUobserver.
Lees ook Rookgordijn rond dood Navalny: hoe overleed hij en waar is zijn lichaam?
De omstandigheden in het Russische gevangeniswezen waren desastreus voor de gezondheid van Aleksej Navalny. In 2020 overleefde hij een aanslag op zijn leven nadat hij werd vergiftigd met het Russische chemische wapen novitsjok. Wel bleef zijn lichaam door de aanval verzwakt.
In IK-3 werd Navalny onderworpen aan „het onthouden van medische zorg, mishandeling, lange perioden van eenzame opsluiting, het onthouden van voedsel”.
Bij de nederzetting Charp liggen twee zwaarbewaakte gevangenissen voor zware criminelen zoals verkrachters, terroristen, massa- en seriemoordenaars. De IK-3 staat bekend om zijn zware omstandigheden. De martelingen waren niet alleen voorbehouden aan Navalny.
Bovenste knoopjes
In Charp, vlakbij de poolcirkel, wordt het ’s winters niet licht, en ’s zomers niet donker. Gedetineerden hebben beschreven hoe werden gedwongen buiten te staan zonder jas, in tempraturen diep onder nul. Of hoe ze zich moesten ontkleden en in een zwerm muggen moesten gaan staan.
Sinds 2022 bracht Navalny bijna driehonderd dagen door in eenzame opsluiting voor kleine ‘vergrijpen’, zoals het niet dichtdoen van zijn bovenste knoopjes, het citeren van een uitspraak van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, of het weigeren een hek te wassen.
In 2023 ondertekenden vijfhonderd Russische artsen een open brief aan de autoriteiten waarin ze vroegen om het toe te staan dat Navalny naar een arts mocht. Hij hoestte toen, had koorts, en was gedwongen zijn cel te delen met een gevangene met tuberculose.
Woensdag overleggen de EU-ambassadeurs over het sanctievoorstel. Aanstaande maandag zal tijdens een vergadering van de ministers van Buitenlandse Zaken besloten worden over het aannemen van de sancties.
Als deze inderdaad worden aangenomen dan krijgen personen en instanties tegen wie zij zijn ingesteld een inreisverbod en worden hun eventuele tegoeden bij Europese banken bevroren.
