N.B. Het kan zijn dat elementen ontbreken aan deze printversie.
Heropening China Het loslaten van het strenge coronabeleid moet de economie een impuls geven – maar de snelle stijging van het aantal besmettingen eist zijn tol.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/bvhw/files/2022/12/data95020190-fc31f6.jpg)
Foto Noel Celis/AFP
Worden de rollen omgedraaid? China gaat weer open: vanaf 8 januari hoeven inkomende reizigers zich bij aankomst in het land niet langer in een quarantainehotel op te sluiten, zo werd deze week bekend. Maar in reactie voeren andere landen nu juist nieuwe reisrestricties in voor Chinezen, uit angst dat zij mogelijk nieuwe, ontwrichtende Covid-varianten meenemen.
Verschillende Aziatische landen, zoals Japan – een belangrijke bestemming vanuit China – en Maleisië eisen nu dat Chinese reizigers zich laten testen, net als Italië. Ook de Verenigde Staten overwegen dat. Amerikaanse media citeerden woensdag overheidsfunctionarissen die spraken over „toenemende zorgen” over „gebrek aan transparante gegevens”. Een beslissing hierover zou „snel” moeten vallen. Enthousiaste reacties waren er overigens ook – de Franse ambassade schreef op sociale media aan z’n „Chinese vrienden” dat Frankrijk hen „met open armen” verwelkomt.
Met het heropenen van de grenzen schrapt China de laatste grote maatregel tegen corona die nog overeind was gebleven. Eerder deze maand liet het de rest van het strenge zero-Covid-beleid al grotendeels los, in reactie op grootschalige protesten in november – een zeldzaam fenomeen in China.
Door het plotse loslaten van de maatregelen krijgen Chinezen, die tot nu toe nauwelijks besmet raakten, massaal corona, al zijn er geen betrouwbare officiële cijfers. Een gelekt intern regeringsdocument waar persbureau Bloomberg en de Financial Times over berichtten, schatte dat in de eerste twintig dagen van december ruim 250 miljoen besmettingen hadden plaatsgevonden. Dat zou ruim 18 procent van de totale Chinese bevolking betreffen.
Nieuwe fase
Met het loslaten van de maatregelen breekt ook voor de Chinese economie een nieuwe fase aan. Het is duidelijk dat de langdurige beperkende regels de economie geen goed hebben gedaan. Eerder deze maand bleek dat Chinese consumenten, die lange tijd af en aan in lockdown zaten, flink minder geld zijn gaan uitgeven. De omzet in de detailhandel, een maatstaf voor het consumentenvertrouwen, lag in november bijna 6 procent lager dan een jaar eerder – nog lager dan analisten verwachtten. De geplande persconferentie van het nationale statistiekbureau werd op het laatste moment zonder verklaring gecanceld.
:format(webp)/s3/static.nrc.nl/images/gn4/stripped/data95022782-5f9e03.jpg)
Lees ook: Het duurt nog even voordat Chinese toeristen Giethoorn bezoeken
Ook de industriële productie viel tegen. Die lag in november maar 2,2 procent hoger dan een jaar eerder. De continue uitbraken van Covid en de strenge maatregelen leidden regelmatig tot problemen bij fabriekslocaties: Volkswagen sloot in november een week de deuren van een fabriek in de stad Chengdu vanwege ziek personeel en bij Apple-leverancier Foxconn leidde een besmettingsuitbraak in oktober tot stakingen, nadat het personeel het fabrieksterrein in Zhengzhou niet meer mocht verlaten.
Met het afschaffen van de maatregelen hoopt de overheid de economische problemen te doorbreken. Maar de golf van zieken eist in eerste instantie juist z’n economische tol: bedrijven zitten met grote personeelstekorten. Half december meldde de Financial Times dat verschillende fabrieksdirecteuren grote delen van hun personeel hadden zien uitvallen. Een leidinggevende in een elektronicafabriek vertelde dat de ene na de andere werknemer had gebeld over een positieve testuitslag. Op vrijdag 16 december was slechts een vijfde van het personeel komen opdagen.
De Chinese autoproducent BYD liet weten dat het dagelijks duizenden auto’s minder maakt. Van het personeel zou 20 tot 30 procent ziek thuis zitten, zei topman Lian Yubo vorige week. Webwinkel JD.com liet deze maand duizend arbeidskrachten uit de rest van het land naar de hoofdstad komen om de achterstanden in te lopen die door het grote aantal zieke medewerkers was ontstaan.
Korte maar hevige neergang
Hoe nu verder? De verwachting van analisten die persbureau Reuters sprak, is dat ook in december de groei erg zal tegenvallen – maar dat het er op de iets langere termijn, in januari en februari, alweer wat beter uit zou zien. Dan is de coronagolf van nu wellicht weer wat gaan liggen. Analisten van zakenbank JP Morgan schatten dinsdag in dat vanaf het tweede kwartaal de economie van China weer snel zal herstellen. Ook Bloomberg komt tot deze conclusie na een rondgang langs economen. Een korte, hevige neergang is dus waar de regering op lijkt te gokken.
Of het ook zo uitpakt, valt nog lastig te zeggen. Hoe snel de Chinese economie weer herstelt, hangt behalve van de ernst en duur van de coronagolf ook voor een belangrijk deel af van hoe snel en enthousiast Chinese consumenten weer geld gaan uitgeven, zeggen economen tegen The Wall Street Journal.
Als ze dat snel weer gaan doen, is dat niet per se goed nieuws voor andere delen van de wereld: een snel opverend China kan de toch al hoge inflatie nog eens doen toenemen, schreef de krant. Ook verstoringen van de internationale handelsketens, als gevolg van de vele coronabesmettingen in China, zouden daarvoor kunnen zorgen.
