Dat Microsoft investeert in ‘Europese AI-kampioen’ Mistral valt slecht in Brussel: ‘Zo kunnen we nooit meedoen’

Binnen het Europees Parlement is onrust ontstaan over de investering van Microsoft in het Franse AI-bedrijf Mistral. Dat blijkt uit een brief die vier Europarlementariërs woensdag hebben verstuurd naar Eurocommissarissen Margrethe Vestager (Mededinging) en Thierry Breton (Interne Markt).

Microsoft en Mistral maakten maandag een ‘strategische samenwerking’ bekend, waarbij Microsoft ook 15 miljoen euro in de Franse start-up investeert. Microsoft krijgt daarbij toegang tot Mistrals AI-technologie en Mistral kan op zijn beurt gebruikmaken van de clouddiensten van Microsoft.

Mistral bouwt taalmodellen die op verzoek tekst, audio en video kunnen genereren. Daarmee is het bedrijf vergelijkbaar met het Amerikaanse OpenAI, bekend van de populaire chatbot ChatGPT. Met het verschil dat Mistrals AI-modellen ‘open source’ zijn, wat betekent dat iedereen toegang kan krijgen tot de onderliggende technologie.

De investering van Microsoft is opvallend. Mistral wordt gezien als een ‘Europese AI-kampioen’ en is daarmee een van de weinige alternatieven die Europa heeft voor populaire AI-technologie uit Silicon Valley. De vier Europarlementariërs stellen in hun brief aan Vestager en Breton dat de samenwerking tussen Mistral en Microsoft „serieuze vragen” oproept over „lobby, ethiek, transparantie, conflicterende belangen en monopolisering van de markt voor AI.”

De lobby van Cédric O

Daarbij doelen de parlementariërs op de rol die Mistral en Microsoft hebben gespeeld bij de totstandkoming van de AI Act, de Europese AI-wet die eerder dit jaar werd aangenomen. Mistral zette na de zomer van vorig jaar een fanatieke lobby op onder leiding van Mistrals mede-oprichter Cédric O, tevens voormalig Frans minister van Digitale Zaken.

Die lobby leidde er mede toe dat Duitsland, Italië en Frankrijk in oktober vorig jaar ineens de AI Act, waarover al sinds april 2021 werd onderhandeld, dreigde te torpederen als aankomende regelgeving voor de meest krachtige AI-modellen niet zou worden versoepeld.

Daarmee wisten de drie landen de uiteindelijke tekst van de AI Act, die op z’n vroegst in 2025 van kracht wordt, iets af te zwakken. Al werden de krachtigste AI-modellen niet buiten de wet gehouden, zoals OpenAI en Microsoft graag wilden.

Volgens Europees parlementslid Kim van Sparrentak (GroenLinks), tevens een van de ondertekenaars van de brief, heeft het er alle schijn van dat Microsoft via Mistral Europese regelgeving probeerde te versoepelen. „Dit is allemaal een beetje shady”, zegt ze. „Wij willen dit graag uitgelegd krijgen.”

Volgens Van Sparrentak is de deal tevens in tegenspraak met de Europese ambitie om technologie meer in eigen hand te houden. „Mistral is, zogenaamd, een Europese kampioen. Nu wordt het toch weer deels Amerikaans. Zo kunnen we nooit meedoen.”

Arthur Mensch, topman van Mistral, zei woensdag in een reactie op X dat Mistral, ondanks de investering van Microsoft, „een onafhankelijk Europees bedrijf blijft”.