Curator eist miljoenen van ondernemer die Miss Etam failliet liet gaan

De curator van modeketen Miss Etam eist 4,5 miljoen euro van ondernemer Martijn Rozenboom, die het failliete bedrijf twee jaar geleden tevergeefs probeerde door te starten. Volgens curator Nils Reerink had Rozenboom de bedrijven op een dusdanige manier georganiseerd dat alle kosten in vennootschappen achterbleven die omvielen, terwijl alle omzet werd verdiend in bv’s die de ondernemer aanhield. Zo ontving hij wel de inkomsten van het bedrijf, maar bleven de uitgaven achter in het faillissement.

Nadat Rozenboom Miss Etam en drie andere zusterketens in september 2020 overnam, richtte hij vier nieuwe bv’s op, waarin hij onder meer de grofweg zeshonderd werknemers afsplitste van de rest van de bedrijven. Bij die vennootschappen werd niets omgezet. Ook werden de lonen voor het personeel vanuit de bv’s niet doorgerekend aan de vennootschappen waar wél geld werd verdiend. Rozenboom droeg volgens de curator zo geen loonbelasting af over het verschil tussen het bruto- en nettoloon. Die manier van handelen is volgens de curator „onrechtmatig”. Hij wil die „faillissementstekorten” nu terug.

Reerink heeft de afgelopen anderhalf jaar meermaals gesprekken gevoerd met de bestuurders van NXT Fashion, de koepel waaronder Rozenboom zijn bv’s organiseerde. In die onderhandelingen zijn de curator en NXT „niet tot een vergelijk gekomen”, melden beide partijen dinsdag in een gezamenlijke verklaring. De rechtbank in Amsterdam moet nu uitspraak doen.

Methode-Rozenboom

Onder het bewind van Rozenboom verdween Miss Etam in februari 2021 definitief uit de winkelstraat. De keten voor vrouwenmode, opgericht in 1923, stond de laatste jaren vaker op omvallen. Zo ging Etam in 2015 al eens failliet, waarna het werd opgekocht door een andere ‘bedrijvendokter’: Rens van der Schoor, een bekende van Rozenboom. Die lapte het bedrijf op en bracht het onder bij het Belgische modeconglomeraat FNG.

Lees hier meer over de ‘methode-Rozenboom’: ‘Bedrijvendokter’ Martijn Rozenboom belooft een medicijn, maar amputeert liever

Toen in de zomer van 2020 ook het imperium van FNG instortte, dreigde Miss Etam opnieuw te verdwijnen. Maar wederom was er interesse in de paarsgekleurde winkelketen: de Nederlandse ondernemer Martijn Rozenboom kocht Etam voor een habbekrats, samen met de andere Nederlandse FNG-merken Claudia Sträter, Expresso, Steps en Promiss (op dat moment 170 winkels, 1.500 werknemers). Hij betaalde 7,8 miljoen euro voor die inboedel.

Het personeel van de ketens had meteen bedenkingen bij de nieuwe eigenaar, zo vertelden ze destijds aan NRC. Ze hoorden en lazen ook dat Rozenboom zich met regelmaat meldde bij grote faillissementen in de winkelstraat. Hij presenteerde zichzelf dan als ‘bedrijvendokter’, iemand die geloof had in het merk en de keten erachter weer gezond wilde maken.

Maar die avonturen eindigden allemaal op dezelfde manier, aldus oud-werknemers die Rozenboom van dichtbij meemaakten. Vrijwel alle merken gingen binnen enkele maanden alsnog failliet, waarna de ondernemer de restanten stripte: het personeel werd ontslagen, de huur opgezegd en de resterende voorraad verkocht.

Sommige curatoren verkozen een faillissement boven een doorstart onder Rozenboom vanwege diens „trackrecord”

‘Mooie toekomst’ beloofd

Zo kregen de curatoren van Op=Op Voordeelshop een paar weken na de doorstart te horen dat het niet was gelukt om tot een „rendabel ondernemingsplan” voor de budgetdrogisterijketen te komen, waarna alle 140 winkels alsnog werden gesloten. Eerder mengde Rozenboom zich al bij de faillissementen van modeketens zoals SuperTrash, Gaastra, McGregor, Invito en Dungelmann.

Sommige curatoren aarzelden zelfs of ze Rozenboom wel moesten betrekken bij een doorstart. Zo zag de curator van Free Record Shop in 2013 af van het bod van de ondernemer vanwege de vele verhalen die rondgingen over faillissementen. Ook Marc Le Belle, curator bij Didi, woog het „trackrecord” mee, toen Rozenboom zich meldde voor de failliete kledingketen, zei hij in NRC. Uiteindelijk verkoos hij een faillissement boven een doorstart onder Rozenboom.

Eenmaal aan het roer van de Nederlandse FNG-merken beloofde Rozenboom de buitenwereld ook een „mooie toekomst”, iets wat hij in gesprekken met de bezorgde bedrijfstop herhaalde. Maar op de eerste dag verkocht hij tot hun verbazing meteen Claudia Sträter en Expresso. Voor de commercieel directeur is dat reden om op te stappen. Kort daarop stelt Rozenboom de algemeen directeur op non-actief, volgens betrokkenen vanwege „lastige vragen”.

Lees ook dit artikel: Die ‘mooie toekomst’ was voor kledingketen Miss Etam van korte duur

Snel geld verdienen

Van een toekomst was voor de merken eigenlijk nooit sprake, vertelden medewerkers later tegen NRC. Investeren in de winkels deed Rozenboom nauwelijks. Het werd hen naar eigen zeggen al snel duidelijk wat het werkelijke doel was: snel voorraden verkopen tegen zo laag mogelijke kosten. Het personeel moest met minimale middelen de winkels draaiende houden. Salarissen werden in enkele maanden te laat uitbetaald. Nadat vakbond AVV dreigde met een rechtszaak, werd alsnog betaald.

Een lockdown als gevolg van de coronapandemie dwong winkelketens eind 2020 tot verplichte sluiting. Omdat Rozenboom niet investeerde in een webshop voor Miss Etam, verdiende het bedrijf in die tijd niets. De ondernemer voerde het als reden aan waarom de doorstart mislukte en NXT Fashion, het moederbedrijf van Miss Etam, in februari 2021 failliet wordt verklaard.

Doordat Rozenboom de voorraden uit de winkels had ondergebracht in een andere bv dan bijvoorbeeld de personeelscontracten, viel de kleding buiten het faillissement. Betrokkenen stelden destijds tegenover NRC dat het een bewuste tactiek was om van de medewerkers af te komen en via tijdelijke uitzendkrachten de laatste restjes kleding te kunnen verkopen.

Tweede coronagolf

Ook de merkrechten op kledingketens Miss Etam en Steps vallen buiten het faillissement: die zijn destijds ondergebracht in een Zwitserse bv van Rozenboom. Later bleken inderdaad nog winkels open te blijven om de voorraden te verkopen. Het merk Miss Etam werd verkocht aan andere ondernemers en is nu alleen nog in webshops verkrijgbaar.

In een reactie stelt Rozenboom dat er sprake was van „een complexe overname”. „Toen die tweede coronagolf zich openbaarde, konden direct alle plannen rondom de doorstart van de afgeslankte FNG-Groep in de prullenbak worden gegooid.” Een verantwoorde voortzetting van alle formules was volgens Rozenboom „niet mogelijk” omdat er „geen rekening was gehouden met een volledige lockdown” en evenmin met dat het pas gestarte bedrijf „niet in aanmerking” kwam voor overheidssteun.

Op het faillissementstekort van 4,5 miljoen euro en het volgens de curator onrechtmatige verdelen van inkomsten over bv’s die buiten het faillissement werden gehouden, gaat Rozenboom in de verklaring niet in.