Commissie: langer openhouden kerncentrale Borssele vergt meer duidelijkheid kabinet

Het kabinet moet eerst met duidelijke besluitvorming komen over het langer openhouden van kerncentrale Borssele, voordat de vereiste milieueffectrapportage kan worden opgesteld. Ook moet inzichtelijk worden welke rol kernenergie in Nederland gaat spelen als er kerncentrales bij komen, zoals het huidige, demissionaire kabinet wil.

Dat stelt de Commissie voor de milieueffectrapportage (mer) donderdag in een advies aan verantwoordelijk staatssecretaris Vivianne Heijnen (Infrastructuur en Waterstaat, CDA). De huidige wetgeving voorziet in sluiting van ‘Borssele’ in 2033. Het kabinet wil de Kernenergiewet wijzigen om de centrale uit 1973 langer open te kunnen houden.

Volgens de commissie zijn over de verlengde levensduur geen formele besluiten genomen, al heeft de coalitie zich dat wel voorgenomen. Demissionair minister Rob Jetten (Energie, D66) overweegt de centrale tien jaar, twintig jaar of zelfs voor onbepaalde tijd open te houden. Maar, schrijft de commissie, de technische onderzoeken naar de staat van de centrale, benodigd om verlenging van de levensduur te onderbouwen, zijn nog niet in gang gezet. Het lijkt „een logische aanpak eerst de resultaten van de technische haalbaarheidsstudies af te wachten én daarna pas de milieugevolgen van de levensduurverlenging te onderzoeken”.

De Mer-commissie is een onafhankelijke stichting die de kwaliteit van milieurapportages beoordeelt. Het adviesverzoek van staatssecretaris Heijnen vormt een eerste stap in de productie van de noodzakelijke milieurapportages om Borssele langer open te houden.

Optelsom

Volgens de commissie is over de bouw van twee extra centrales in de Zeeuwse gemeente ook nog geen duidelijkheid, terwijl die centrales „omgevingseffecten” kunnen hebben, onder meer op de oude centrale. Zij tekent aan dat voor de regio rond Borssele veel plannen bestaan op het gebied van energievoorziening; er is sprake van zeven grote projecten van het Rijk.

Naast de nieuwe centrales zijn er plannen voor energieopslag en de komst van meer hoogspanningsleidingen om stroom van windparken op zee te transporteren. Onduidelijk is waar de prioriteit ligt, terwijl al die plannen en projecten milieueffecten kunnen hebben. Ook is er risico van „mogelijke aantasting van natuur in Natura 2000-gebieden”. De gemeente Borsele vroeg het Rijk ook al aandacht „voor de optelsom van al deze ontwikkelingen”.

De commissie adviseert het kabinet in de toekomstige milieurapportage een verkenning te maken van „de huidige milieusituatie” rond de centrale en een prognose van de periode na 2033. Daarbij moet „de veroudering” van de nu vijftig jaar oude centrale – „een van de oudste centrales in Europa” – inzichtelijk worden. Ook de gevolgen van diverse stralingsniveaus voor de omgeving – voor en na 2033 – moeten worden verkend. Daarnaast wil de commissie inzicht in „mogelijke cumulatieve stralingseffecten met nieuwe kerncentrales” en in hoeverre de stralingsniveaus „ongewenst zijn voor omliggende bedrijven en natuur”.

In 2013 werd besloten de centrale nog twintig jaar langer open te houden, waarvoor toen 2033 in de wet is opgenomen, waarbij overigens geen milieurapportage is gemaakt. 2033 lijkt ver weg, maar eventuele sluiting vergt jarenlange voorbereiding. Een snelle wetswijziging om langer gebruik mogelijk te maken, is daarom de wens van veel betrokkenen. Volgens de commissie wil eigenaar EPZ pas investeren „in langjarige technische onderzoeken” als de zogenoemde sluitingswet is gewijzigd.