Column | Goed nieuws, en het komt nota bene uit Jemen

Ik durf het bijna niet op te schrijven, maar er is goed nieuws, en dan ook nog eens uit Jemen. Ik zeg er meteen bij dat dit goede nieuws betrekkelijk is. Maar toch, maar toch, de verlenging van het bestand in de oorlog in Jemen dat 2 april inging en nu tot 2 augustus van kracht zal zijn, kan niet anders dan als positief worden gezien. Wedden van niet? mailde ik mijn collega Floris van Straaten toen hij schreef dat de toen net overeengekomen wapenstilstand hoop bood op het einde van de oorlog. Voorlopig verlies ik die weddenschap.

Waar gaat het ook alweer om? In 2014 sloten de sjiitische Houthi-rebellen in het noorden van het land een bondgenootschap met de afgezette president Ali Abdullah Saleh en overrompelden de rest van het land. In maart 2015 maakten we allemaal kennis met de nieuwe Saoedische minister van Defensie, prins Mohammed bin Salman – nog geen kroonprins maar wel al, hoe zal ik het zeggen, zéér doortastend – die namens de officiële regering van Jemen de Houthi’s de oorlog verklaarde en in één adem een razendsnelle overwinning aankondigde. De Saoediërs hebben een lange grens met Jemen, dat ze altijd al wantrouwden, en met de met Iran bevriende Houthi’s was er opeens de doodsvijand aan de macht gekomen, vandaar de oorlog.

MbS had de steun van een Arabische coalitie plus de toenmalige president Obama. Die moest namelijk bewijzen dat hij ondanks zijn aankomende nucleaire akkoord met Iran toch ook goed bleef met Saoedi-Arabië (wat president Biden nu ook weer moet laten zien). „We wisten dat we in een auto met een dronken chauffeur gingen zitten”, citeerde Foreign Affairs in 2021 een hoge Amerikaanse functionaris. Er is inderdaad een nogal akelig ongeluk van gekomen – met 400.000 doden bij benadering.

Waarom kan nu opeens, na zeven jaar, een bestand worden afgesproken en zelfs worden verlengd? Absoluut niet omdat de strijdende partijen opeens medelijden hebben gekregen met de vele miljoenen burgers die door deze oorlog in de ergste humanitaire crisis ter wereld zijn gestort. Als er nog een partij was met zicht op een overwinning, zou die echt wel doorvechten. Maar het punt is juist: dat zicht is er op dit moment niet, bij niemand.

De Saoedische kroonprins is door de Houthi’s met hun raketten uit Iran in het defensief gedrukt, en hij kan de vele miljarden die de oorlog kost wel beter besteden. Zijn coalitievrienden hebben zich de een na de ander teruggetrokken. Alleen de VS doen nog met tegenzin mee en de Emiraten, in de vorm van steun voor Zuid-Jemenitische separatisten, maar dat helpt de zaak van de kroonprins en de officiële Jemenitische regering niet. De Houthi-rebellen op hun beurt dachten hun veroveringen te kunnen afronden met de olieprovincies Marib en Shabwa, maar zijn daar vastgelopen. En hun wapenleverancier Iran probeert aan te pappen met Saoedi-Arabië.

Het is zeker geen pais, laat staan vree. Maar het Armed Conflict Location & Event Data Project, dat conflicten in de wereld bijhoudt, zegt dat Saoedische luchtaanvallen op Jemen, en de drone- en raketaanvallen van de Houthi’s op Saoedi-Arabië zijn gestaakt. Dat wil niet zeggen dat er helemaal geen geweld meer is, en het is allemaal voorlopig en betrekkelijk, en morgen kan iemand toch weer denken te kunnen winnen en aan de slag gaan.

Maar ik las ook dat in de beschadigde oude wijk van de hoofdstad Sana’a restauratiewerk aan de gang is.

Wat een goed nieuws.

Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert en scheidt op deze plaats elke week de feiten van de hypes.