Column | Amerika en Saoedi-Paria, maakt Biden het nu echt uit?

Ik heb u al wel eens getrakteerd op dat prachtige beeld van Ibn Saud, de Saoedische koning die in 1945 gezeten op een vergulde troon op het Amerikaanse oorlogsschip Murphy in het Suezkanaal de Amerikaanse president Roosevelt tegemoet vaart. Roosevelt zit op een ander oorlogsschip, de Quincy. In het heel kort: Ibn Saud had zeven schapen aan boord voor het diner, en was door zijn vers ontdekte olierijkdommen een persoonlijkheid die zeer de moeite waard was om te bevrienden. Vandaar Roosevelt op de Quincy. De ontmoeting werd het begin van een lucratieve samenwerking, Saoedische olie tegen Amerikaanse wapens en andere veiligheidsvoorzieningen. Zoals 35 jaar later verwoord in de Carterdoctrine, waarin de VS garanderen de veiligheid in de Golf te verdedigen, dat wil zeggen hun oliebelangen.

De samenwerking had haar ups en downs; in de laatste categorie het door Saoedi-Arabië geïnstigeerde olie-embargo als straf voor de Amerikaanse steun voor Israël in de Arabisch-Israëlische oorlog van 1973. Of de vijftien Saoediërs van de in totaal negentien kapers van Bin Ladens aanslagen op Amerika. En de moord op de Saoedische regimecriticus Khashoggi, die bij de Washington Post zijn toevlucht had gezocht. Presidentskandidaat Biden zou van Saoedi-Arabië een pariastaat maken, maar dat was in 2020 en uiteindelijk stuurde president Biden toch weer Amerikaanse wapens naar Riad.

Maar is het nu echt uit tussen Amerika en Saoedi-Arabië? U en ik zouden het haast denken als we Biden en ook een hoop Congresleden zouden moeten geloven. Serieus, dat OPEC-besluit, dat in feite een Saoedisch besluit was, om de olieproductie vrij aanzienlijk te verlagen om de olieprijs te verhogen – het schijnt dat onder andere de Emiraten en Bahrein tegen waren – is gewoon vernederend voor Biden. U herinnert zich hoe de Amerikaanse president in juli naar Canossa in Saoedi-Paria ging om de Saoedische kroonprins te behagen en hogere productie, dus lagere prijzen, gedaan te krijgen. Met als doel het Russische olie-inkomen af te knijpen en de Amerikaanse burger aan de benzinepomp te plezieren.

Nota bene nog geen maand voor de Amerikaanse midtermverkiezingen voor Huis van Afgevaardigden en een deel van de Senaat, die de Republikeinen de macht in het hele Congres kunnen bezorgen, gaat de olie/benzineprijs omhoog en Biden af als een gieter. Saoedische woordvoerders bezweren dat Russische belangen geen enkele rol spelen (alle Arabische Golfstaten stemden vorige week tegen Rusland in de VN-Assemblee). Dat geloof ik eigenlijk wel. Zoals Amerika belang heeft bij lage olieprijzen, heeft Saoedi-Arabië hoge prijzen dringend nodig voor zijn reusachtige ontwikkelingsprogramma. En ik ben er zeker van dat de Saoedische kroonprins zich graag wil bewijzen als een leider die supermachten trotseert.

Goed, Biden beloofde ongespecificeerde consequenties. Een machtige Democratische senator, Bob Menendez, eiste de onmiddellijke bevriezing van „alle aspecten van onze samenwerking met Saoedi-Arabië” en hij was lang niet de enige. Maar ik geloof er niks van. Republikeinen zongen een heel ander liedje. Senator Tom Cotton bijvoorbeeld zei dat Democraten gewoon „een driftbui” hadden die de boze Iraniërs aanmoedigt. En er is natuurlijk de wapenlobby die goede zaken wil blijven doen met de Saoediërs. Wedden dat er straks weer wapens naar Saoedi-Arabië gaan.

Trouwens, beseft u wel dat de Saoedische kroonprins met zijn hoge olieprijzen ook de prijs van uw kastomaten omhoog drijft?

Carolien Roelants is Midden-Oostenexpert en scheidt op deze plaats elke week de feiten van de hypes.