Canada dwingt Chinese bedrijven hun belang te verkopen in Canadese mijnbouwprojecten

De Canadese regering dwingt drie Chinese bedrijven hun belangen in Canadese mijnbouwprojecten af te stoten. Op deze manier wil Canada zijn aanvoerketens voor zogeheten kritieke grondstoffen beveiligen tegen invloed van China. De regering in Beijing heeft de stap meteen veroordeeld.

Het gaat om belangen in lithiummijnen in Canada, Chili en Argentinië en om de winning van de metalen cesium en tantalum in het Canadese Ontario. Lithium is onder andere essentieel voor de accu’s van elektrische auto’s, cesium voor bijvoorbeeld atoomklokken en tantalum voor mobiele telefoons en andere elektronica. Omdat de vraag naar veel van deze kritieke grondstoffen explodeert als gevolg van de digitalisering en vergroening van de samenleving, spelen zij een groeiende rol in de geopolitieke strijd tussen China en westerse economieën.

Na overleg met de veiligheids- en inlichtingendiensten heeft de Canadese regering woensdag besloten dat de Chinese belangen in de mijnen „een bedreiging vormen voor de nationale veiligheid en de aanvoerketens voor kritieke grondstoffen”, zo verklaarde minister van Industrie François-Philippe Champagne woensdag. Hij maakte niet concreet waaruit deze dreiging bestond, maar onderstreepte het belang van de metalen: „Canada’s kritieke grondstoffen zijn de sleutel tot de toekomstige welvaart van ons land.”

Afhankelijkheid

China heeft jaren geleden al ingezet op deze industrie, met als gevolg dat Chinese bedrijven belangen hebben in mijnen over de hele wereld. Wat betreft de verwerking van lithium is China zelfs verreweg de grootste speler. Sinds kort proberen westerse overheden deze afhankelijkheid te verkleinen door investeringen in eigen aanvoerketens te bevorderen. Canada gaat nu nog een stap verder, door drie Chinese bedrijven – te weten Sinomine Rare Metals Resources, Chengze Lithium International en Zangge Mining Investment – actief te ‘ontkoppelen’, met de nationale veiligheid als argument.

Een regeringswoordvoerder in Bei-jing riep donderdag op om te stoppen met de „onterechte onderdrukking” van Chinese ondernemingen en kondigde aan hun rechten te zullen verdedigen, zonder toe te lichten hoe.

De desinvesteringen in Canada zijn volgens marktkenners relatief klein voor China

De desinvesteringen in Canada zijn volgens marktkenners relatief klein voor China. In de VS kondigde president Biden deze zomer wetgeving aan die veel nadeliger kan uitpakken voor de Chinese grondstoffenindustrie: er komen belastingvoordelen op elektrische auto’s die in Noord-Amerika (de VS, Canada en Mexico) zijn geproduceerd, met onderdelen en grondstoffen die afkomstig zijn uit Noord-Amerika. Los van het bevorderen van de eigen industrie is de vrees op de achtergrond dat China de aanvoer van grondstoffen en onderdelen zou kunnen frustreren in het geval van oplopend conflict.

Lees ook: Frankrijk gaat voor het eerst zelf op grote schaal lithium winnen

De Europese Unie, Japan en Zuid-Korea hebben grote bezwaren tegen deze Amerikaanse Inflation Reduction Act omdat zij vrezen dat die hun industrieën op achterstand zet. Maandag heeft de EU dan ook verzocht om dezelfde status te krijgen als Canada en Mexico. De Amerikaanse handelsgezant Katherine Tai opperde deze week dat Europa vergelijkbare subsidies in het leven roept. Op die manier „kunnen wij en onze vrienden en bondgenoten elkaar aanvullen in het opbouwen van weerbaarheid”, zo zei ze.

Vorige week stond de Europese afhankelijkheid van China nog ter discussie toen de Duitse regering een investering van het Chinese staatsbedrijf Cosco toestond in de haven van Hamburg. De Europese Commissie had hier tegen gewaarschuwd, maar voor bondskanselier Scholz woog het economische belang zwaarder.

Op het gebied van grondstoffen werkt Brussel aan een Europese strategie, die onder andere het vergunningentraject voor nieuwe mijnen moet verkorten. Ook Canada publiceert binnenkort een strategie. Volgens minister Champagne moet die van Canada „de wereldwijde voorkeursleverancier van kritieke grondstoffen” maken.