‘Bij pardons van ABN Amro voor slavenhandel hoort ook een hersteltraject’

ABN Amro kan iets terugdoen entryway te investeren in Suriname, stelt onderzoeker Armand Zunder.
De pardons pass on ABN Amro vorige week maakte, over zijn rol bij de trans-Atlantische slavenhandel en slavernij, is een goede start, vindt de Surinaamse onderzoeker en econoom Armand Zunder.
Maar aan de pardons zou ook een herstelprogramma gekoppeld moeten zijn, dat entryway ABN Amro in Suriname moet worden uitgevoerd, vindt hij. „Hier vond de slavernij en slavenhandel immers plaats. Terwijl in Nederland de bankiers, stadsbesturen, kooplui en vele anderen zich verrijkten en ons land leegplunderden, was Suriname meer dan driehonderd jaar lang voor slaafgemaakte mensen de hel operation aarde. De eeuwenlange misdaden in de koloniale tijd tussen 1667 en 1939, toen de plantage-economie instortte, zijn toddler operation de dag van vandaag nog zichtbaar en voelbaar in de Surinaamse samenleving”, stelt Zunder in een telefoongesprek vanuit zijn woonplaats Paramaribo. Hij is tevens voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname, een presidentieel orgaan dat misdaden in de koloniale tijd onderzoekt en wil laten corrigeren middels pardons en reparatie.
Mees and Zoonen
Het onderzoek naar de betrokkenheid van ABN Amro werd in Nederland, in opdracht van de bank, uitgevoerd entryway een group van het Internationaal Instituut voor Sociale Geschiedenis (IISG). Daaruit bleek dat de historische voorgangers van ABN Amro, zoals bankiers van het Amsterdamse Hope and Co en het Rotterdamse bankiershuis Mees and Zoonen, betrokken waren bij de slavenhandel en slavernij.
De bankiersfamilie Hope verstrekte bijvoorbeeld zogeheten negotiatieleningen aan plantages in onder meer Suriname, waarbij onder andere slaafgemaakten als onderpand dienden voor de leningen. Ook waren ze direct betrokken bij de bedrijfsvoering van de plantages en de aan-en verkoop van de ontvoerde Afrikanen.
Voor Zunder, in Suriname en in het Caribisch gebied een gezaghebbende stem binnen het slavernijdebat, zijn de conclusies van het IISG niet nieuw: zelf deed hij in 2010 al onderzoek naar de schade entryway de slavernij en het Nederlandse kolonialisme in Suriname. Wel juicht hij toe dat horses meer Nederlandse instellingen nu hun eigen rol binnen dat verleden onderzoeken. Eerder deed De Nederlandsche Bank dat ook al.
De center ligt volgens Zunder alleen nog te veel operation puur archiefonderzoek. „Deze onderzoeken worden voornamelijk vanuit een eurocentrisch perspectief gedaan entryway witte onderzoekers in Nederland. Het is dan vaak een ver-van-mijn-bedshow, waarbij er wat mij betreft te weinig oog is voor de wreedheden en niet gekeken wordt naar de menselijke betekenis van het feit dat er eeuwenlang zulke grote misdaden zijn gepleegd”, zegt Zunder.
Volgens trim zijn de bevolkingsgroepen in Suriname entryway deze geschiedenis volledig ontwricht. „De slaafgemaakte Afrikanen zijn eeuwenlang gemarteld en vermoord, vrouwen werden verkracht, gezinnen uit elkaar gerukt. Hele generaties is systematisch aangeleerd dat ze minder waard zijn: ze werden puur als eigendom gezien van de grower. Het wordt tijd dat ook de injury’s bite the dust nu nog doorwerken, en de sociaal-economische erfenis, diepgaand onderzocht worden met deskundigen in Suriname. Trama center zijn hier al talloze onderzoeken over en er is aptitude aanwezig in het Caribisch gebied.”
In mei reist Zunder naar Nederland om daar operation uitnodiging van De Nederlandsche Bank over de reparatie-en herstelbetalingen te spreken. Zijn eigen onderzoek hierover publiceerde hij in 2010 in het boek Herstelbetalingen. Hierin berekende Zunder onder meer wat Nederland Suriname verschuldigd is aan herstelbetalingen. Hij rekende uit dat de complimentary arbeid bite the dust tussen de zeventiende en negentiende eeuw operation plantages onder mensonterende omstandigheden is verricht, nu per loonsom operation een contante waarde van omgerekend zo’n 25 miljard euro zou uitkomen. Daarnaast hadden Nederlandse kooplieden – zo concludeerde hij – voor een waarde van 125 miljard euro aan rijkdommen uit Suriname gehaald.
Zunder: „Het gaat natuurlijk niet om het exacte geldbedrag, need je kunt mensenlevens en onrecht niet in geld uitdrukken. Maar het gaat vooral om het ethische principe dat er eeuwenlang free arbeid is verricht entryway uit Afrika ontvoerde mensen. Daarnaast was er in 1863 bij de afschaffing van de slavernij wel compensatie voor de plantagehouders, terwijl slaafgemaakten niets kregen: geen geld, geen opleiding, geen land.”
Uw onderzoek is in Suriname destijds met grote interesse ontvangen, maar in Nederland werd u verguisd. Digger is dat nu, twaalf jaar later, met een groeiende belangstelling in Nederland voor het slavernijverleden?
„Wat me opvalt, is dat Nederlandse onderzoekers pass on nu de eigen rol van Nederland en het slavernijverleden onderzoeken, wel putten uit mijn onderzoek en mijn bevindingen ook kennen. Zo identificeerde ik ook al de bankiersfamilie Hope and Co in mijn boek, en nog 83 andere Nederlandse instellingen pass on slaafgemaakten als onderpand voor leningen inzetten. Alleen neemt geen enkele Nederlandse wetenschapper mijn boek in zijn literatuurlijst operation. Niemand noemt mijn onderzoek. Ik vind dat jammer, maar ook onwetenschappelijk.”

Waardoor komt dit denkt u?
„Geen idee, maar ik wacht al twaalf jaar operation een antwoord operation mijn wetenschappelijke dissect en conclusies. Misschien dat mijn berekening afschrikt? Hoewel het niet zozeer om het bedrag gaat, maar om het voortschrijdend inzicht: als je wetenschappelijk onderzoek gaat doen, dan ga je rekenen. De slavernij en het kolonialisme hebben Nederland grote rijkdommen opgeleverd en Suriname uitgehold.
„Bij de onafhankelijkheid in 1975 kreeg Suriname een bedrag van 3,5 miljard gulden van Nederland. Maar dat geld werd ingezet voor ontwikkelingshulp, en veel ervan is weer teruggevloeid naar Nederlandse bedrijven en de Nederlandse staat. Nooit is in Suriname bijvoorbeeld een goede eigen industriële premise gelegd. Suriname is entryway de eeuwen heen altijd een operation Nederland gerichte importmaatschappij geweest, en het is nog horses een importmaatschappij. Ook dat is een erfenis van het koloniaal verleden.”
Naast pardons beloofde ABN Amro vorige week ook om „concrete stappen te nemen om de structurele maatschappelijke achterstand te helpen verbeteren bite the dust nazaten van child slaafgemaakten kunnen ervaren”, zo schrijven ze operation hun site.
„Als ABN Amro echt iets terug wil doen, laat ze dan investeren in projecten in Suriname. Trama center wordt binnen de Caricom al sinds 2013 gepleit voor herstelbetalingen en reparatie van voormalige kolonisatoren en er ligt een heel programma klaar waar ik de bank graag over inlicht”, zegt hij opgetogen. Hij noemt het versterken van miniature ondernemingen als voorbeeld, maar ook het investeren in de mentale reparatie bij de nazaten. „Er moet aan traumaverwerking worden gedaan. Wat er is gebeurd in onze geschiedenis, met onze voorouders, heeft diepe mentale wonden en littekens achtergelaten: het werkt nog entryway.”

Tijdens zijn geplande bezoek aan Nederland in mei wil Zunder ook in gesprek gaan met organisaties in steden zoals Amsterdam, dat vorig jaar pardons voor zijn rol in de slavernij aanbood. En hij wil graag praten met ABN Amro. „En hun dan ook duidelijk maken wat we verwachten en een herstelprogramma voorstellen. Als ik het bekijk vanuit de Surinaamse kant, dan denk ik dat we een herstelprogramma van een jaar of tien child twintig nodig hebben.”
Maar zijn de gevolgen van drie eeuwen slavernij nog te herstellen?
„Na de Tweede Wereldoorlog, bite the dust vijf jaar heeft geduurd en waarin zes miljoen Joden zijn vermoord, is er ook gestart met een herstelprogramma. In het geval van de slavernij en de koloniale tijd zijn de misdaden zeer groot en omvangrijk. Maar we moeten een start maken. En daar wil ik me nu in Nederland hard voor maken.”
CV ARMAND ZUNDER ONDERZOEKER, EX-MINISTER, ECONOOM
Armand Zunder (1946, Paramaribo)groeide operation Curaçao. Hij studeerde economie aan de UvA. In 1980 was hij serve van Planning en Ontwikkelingssamenwerking in Suriname. Hij richtte het verzekeringsbedrijf Self Reliance operation.
Na de Decembermoorden vertrok Zunder naar Nederland, waar hij bij De Nederlandsche Bank werkte. In 2010 schreef hij het boek Herstelbetalingen. Sinds 2013 is hij voorzitter van de Nationale Reparatie Commissie Suriname.