Bij Jumbo-Visma wilden de renners iets achterlaten voor de eeuwigheid

Op de rug van het shirt waarmee Sepp Kuss dit jaar namens Jumbo-Visma de Tour de France fietste, stond de sterrenhemel van 11 juli 2021 afgebeeld. Op die dag won de Amerikaan de vijftiende etappe in de Tour, een zware bergrit naar Andorra. Het was de eerste etappezege voor Kuss in de belangrijkste wielerronde ter wereld, en dat ook nog eens in de rit die finishte in de ministaat waar hij woont.

Kortom: een dag waarop een droom voor Kuss uitkwam. En zo had iedere Jumbo-renner zijn eigen sterrenhemel. Het speciale shirt dat de ploeg in samenwerking met de Efteling ontwierp voor de Tour van dit jaar, maakt deel uit van een gelikte marketingcampagne; in Frankrijk waren langs het parcours talloze fans met het shirt – kosten 75 euro – te spotten. Maar volgens teamdirecteur Richard Plugge was het meer dan dat. „Het was ook een manier om voor iedereen zichtbaar te maken wat we wilden: onze dromen waarmaken.”

Dit weekend gaat dat Jumbo-Visma en Sepp Kuss opnieuw lukken. De eindoverwinning in de Vuelta a España kan de Nederlandse ploeg nauwelijks meer ontgaan, met Kuss in de rode leiderstrui en daarachter ploeggenoten Jonas Vingegaard en Primoz Roglic op plaats twee en drie. Als Jumbo de ronde wint, is het de eerste wielerploeg die alle drieweekse rondes in een jaar wint. Eerst won Roglic de Giro d’Italia, daarna Vingegaard de Tour, en nu is de Vuelta voor Kuss.

Dit is het hele jaar het plan geweest, durft performance manager Mathieu Heijboer nu wel te zeggen. „We hebben het nooit uitgesproken want het was wel heel ambitieus. Maar na de Tourzege van vorig jaar was dit de volgende stap.” Het plan volgt op gesprekken die de ploegleiding met renners, mecaniciens en alle andere ploegleden voerde na afloop van het succesvolle wielerseizoen 2022, zegt directeur Plugge. „We vroegen eerst: ‘Hoe leggen we de lat hoger?’ Het antwoord dat we kregen was: door sportgeschiedenis te schrijven. Hoe? Door alle drie de grote rondes te winnen.”

Experiment

Bij het maken van het plan tijdens de winterperiode komt veel samen voor de ploeg. Want kopman Primoz Roglic zegt graag een keer de Giro d’Italia te willen rijden; de ronde trekt vlak langs de landgrens van zijn geboorteland Slovenië. Zo hoeft hij de Tour de France niet te rijden, én kan hij uitgerust meedoen aan de Vuelta, die hij al drie keer won.

De andere kopman, Jonas Vingegaard, wil opnieuw proberen de gele trui te winnen, maar wil daarna óók de Vuelta rijden. Zijn lege wedstrijdkalender na het winnen van de Tour in 2022, met alleen de Ronde van Kroatië en de Ronde van Lombardije op het programma, is hem slecht bevallen.

Lees ook de column van Marijn de Vries: Sepp Kuss heeft niks gestolen

Zo weet Jumbo nog voor het seizoen is begonnen dat het aan de Vuelta, de kleinste grote ronde, zal beginnen met de sterkste opstelling van het jaar door met beide kopmannen naar Spanje af te reizen. „We wilden geen concessies doen, we hebben compromisloos de sterkste renners opgesteld”, zegt Plugge. Alleen Wout van Aert is er niet bij omdat hij na de WK op de weg in Glasgow te weinig tijd had om zich goed voor te bereiden.

Wat de ploeg dan nog niet weet, is dat Kuss in elke ronde een sleutelrol zal spelen. In de Giro helpt hij kopman Roglic het verschil op zijn concurrenten te beperken als hij het zwaar heeft in de bergen. Roglic pakt later de eindzege. In de Tour helpt hij Vingegaard bij het slopen van Tadej Pogacar, waarna de Deen zijn tweede gele trui mag vieren. En dat uitgerekend Kuss nu de Vuelta lijkt te gaan winnen, dát was geen onderdeel van het plan. „Het is geweldig dat het zo uitpakt, maar we hadden dit niet verwacht”, zegt Heijboer.

Het is zelfs lang de vraag of Kuss de Vuelta wel zal rijden. In het plan dat Jumbo in de winter uittekent, is hij meesterknecht in Frankrijk en Spanje. Maar als Wilco Kelderman, beoogd meesterknecht in Italië, geblesseerd uitvalt in de aanloop naar de Giro, doet de ploegleiding een beroep op Kuss. „Dat vond hij een goed plan, maar hij was minder enthousiast over het idee dat hij dan in plaats daarvan de Vuelta moest laten schieten”, zegt Heijboer.

De Amerikaan heeft, mede omdat hij in Andorra woont en in Spanje zijn eerste grote ronde reed, het meeste met de Vuelta, méér nog dan met de Tour. Maar de ploegleiding wil dat hij in Frankrijk meedoet. Afgesproken wordt dat ook bij Kuss wordt aangekeken hoe hij zich na de Tour voelt. En dat in zijn training en wedstrijdprogramma rekening wordt gehouden met de mogelijkheid dat hij aan de drie grote rondes zal beginnen.

Dat is een experiment voor de ploeg. „Zoiets hebben we nog nooit gedaan, dus we hadden geen garanties dat het goed zou gaan”, zegt Heijboer, die verantwoordelijk is voor het trainingsprogramma van de Amerikaan. Hij bepaalt dat Kuss meer ‘snipperdagen’ krijgt in de Giro en Tour, in (vaak vlakke) etappes waar zijn hulp niet nodig is en hij rustig aan mag doen. Kuss gaat wel mee op hoogtestage voor de Giro, maar niet in aanloop naar de Tour. Dan mag hij een paar weken thuis, in Andorra, mentaal opladen, voordat hij weer aansluit bij de ploeg. En na de Tour krijgt hij ook een paar weken „relatieve rust”, zoals Heijboer het noemt, om daarna aan zijn voorbereiding op de Vuelta te beginnen.

Maar dat hij zó goed in vorm zou zijn, hadden ze bij Jumbo-Visma niet verwacht. In etappe zes, die Kuss wint, is hij mee met een groep vluchters en maakt hij het verschil. Hij pakt zo’n drie minuten op zijn ploeggenoten en de rest. Twee dagen later hangt de rode trui om zijn schouders en die lijkt hij nu, met twee ritten te gaan, niet meer af te staan.

Koningsdrama

Met Kuss’ nakende overwinning wordt ook de interne rust gewaarborgd bij de ploeg, die rondrijdt met het motto ‘samen winnen’. Want in de laatste week lijkt zich een koningsdrama te ontvouwen als Vingegaard en Roglic wel héél dichtbij Kuss komen. Het zorgt voor een bizar schouwspel in de bergetappes op dinsdag, woensdag en donderdag. De Nederlandse ploeg heeft weinig te duchten van de concurrentie, maar de drie koplopers in het algemeen klassement kijken naar elkaar. Ze hebben tijdens de laatste rustdag afgesproken er voor te zullen strijden, zonder teamafspraken of gunsten. „Grote rondes zijn geen cadeautjes die je weggeeft”, zegt Heijboer.

Zelfs niet aan de trouwe klimhulp Kuss, die in elke grote ronde die Jumbo-Visma de afgelopen jaren won een belangrijke rol speelde. Dinsdag ziet hij Vingegaard demarreren en de etappe winnen, woensdag – de verjaardag van de Amerikaan – is het de beurt aan Roglic, die met Vingegaard in zijn wiel langzaam wegrijdt op de onnoemelijk steile flanken van de Angliru. De Deen kijkt nog wel om naar zijn ploegmaat in de rode trui, maar als de Sloveen onverstoorbaar doorrijdt, besluit Vingegaard hem te volgen en Kuss eenzaam achter te laten.

Het is de vraag of dat ook was gebeurd als een van hen de rode trui al om de schouders had gehad. Op de top doet Vingegaard, die dan net weer twintig seconden heeft teruggepakt en nog maar acht tellen achterstaat, alsof er niets gebeurd is. Hij zegt te hopen dat Kuss de Vuelta wint. Ook Roglic spreekt zijn waardering voor de Amerikaan uit, maar voegt daar aan toe: „Ik moet ook naar mezelf kijken, en ik ben hier om te koersen.”

Zo lijkt Kuss in de derde week lange tijd slachtoffer te worden van een strijd tussen kapiteins Roglic en Vingegaard. Beiden gunnen het Kuss wel, maar als hij breekt, willen ze zelf zijn plek innemen aan de top. Wat mogelijk meespeelt is dat ze beiden volgend jaar als kopman naar de Tour de France willen. In Spanje kunnen ze laten zien wie de beste is.

Zelf blijft de Amerikaan bescheiden; hij zegt woensdag verbaasd te zijn dat hij nog bovenaan staat. Dat heeft hij vooral te danken aan Mikel Landa van Bahrain-Victorious, die op de Angliru de achtervolging op de twee koplopers inzet en zo Kuss op sleeptouw neemt. Even later vraagt Kuss, getooid in de rode leiderstrui, of Roglic niet op zijn plek voorin de auto wil zitten die hen naar beneden moet brengen. Roglic weigert en stapt achterin, alsof hij tegen Kuss wil zeggen: jíj bent nu de baas.

Het blijkt een voorbode. Voor de laatste zware bergrit op donderdag worden de rijen in de Nederlandse ploeg gesloten. In de finale op de slotklim naar La Cruz de Linares zijn de rollen duidelijk en voor één keertje om gedraaid: de bergtrein van Jumbo-Visma rijdt ditmaal vóór Kuss, en Vingegaard en Roglic doen gedienstig hun kopwerk. Na afloop geven de drie Jumbo-renners elkaar een handje en staan dan wat onwennig naast elkaar uit te hijgen.

En zo gaat Jumbo-Visma komende zondag met Sepp Kuss een nieuwe droom verwezenlijken. Niet alleen wint een ploeg de drie grote rondes in een jaar, met drie verschillende renners, maar de drie ploeggenoten eindigen straks ook in de topdrie van het eindklassement. Die geschiedschrijving was het doel, zegt Plugge, daar hecht hij veel waarde aan. Het maakt hem niet uit wie er van zijn ploeg zondag in het rood over de finish in Madrid komt. „Ik wil gewoon winnen, en iets achterlaten dat eeuwig blijft staan.”