Apocalyptisch én lieflijk: nieuw album van The Smile doet je afvragen of Radiohead nog terugkeert

Het nieuwe album van The Smile biedt een scherp contrast tussen tekst en muziek. Je hoort lieflijke muziek en zang, en louter nachtmerriebeelden in de tekst.

Het trio The Smile, bestaand uit zanger Thom Yorke en gitarist-keyboardspeler Jonny Greenwood van Radiohead en jazzdrummer Tom Skinner (van Sons of Kemet), bedacht voor het tweede album Wall of Eyes acht uitvoerige nummers. Slechts een is korter dan vijf minuten.

En er valt nog iets op: de vocale ontwikkeling van Thom Yorke. Meer dan eerst zingt hij op meerdere toonaarden, vooral ook in een nieuw gevonden laag register. Zijn voormalige scherpe klankstijl is ingeruild voor grote tederheid. Terwijl de wereld in zijn teksten uit elkaar knalt, bevriest of in brand staat, mensen van balkons tuimelen en auto’s over kliffen rijden, laat Yorke zijn stem als een streling langs de noten waaien. Rustiger en bedaarder dan ooit. Dat is een nieuwe stap: Yorkes boodschap was eerder ook al apocalyptisch, maar het contrast met de lieflijke zang is nu prominenter.

Het muzikale experiment in de liedjes werd subtiel gedoseerd. Afgezien van ijle omlijstende klanken, heeft Jonny Greenwood zich deze keer nauwelijks aan computerexperiment gewijd. Per nummer heeft steeds een instrument de hoofdrol: een piano, akoestische gitaar of tokkelgitaar, waar dan een viool of hoorn bij invalt. De ontregeling zit verstopt op de achtergrond: percussie als klepperende ramen, spookachtige koorzang opdoemend in een lieflijk liedje.

Terwijl de wereld in zijn teksten uit elkaar knalt, bevriest of in brand staat, mensen van balkons tuimelen en auto’s over kliffen rijden, laat Yorke zijn stem als een streling langs de noten waaien

Zo kreeg openingsnummer ‘Wall Of Eyes’ een onschuldig klinkend akoestische riff, knettert ergens in de verte wat vuurwerk, en walst er een dronken ritme, terwijl Yorke croont over proostende glazen en over verstrikt raken in sleepnetten.

Hoogtepunten van het album zijn ‘Wall Of Eyes’, ‘Bending Hectic’, ‘Friend of a Friend’ en ‘I Quit’. Het prachtige ‘Friend of a Friend’ voert langs kabbelende drums, bonkende piano en zwierige strijkers. Delicaat en gevoelig zwiert Yorke mee, tot de doem toch toeslaat: in de ‘A Day In The Life’-achtige apotheose, zoals The Beatles een paniekerig moment creëren met elkaar opzwepende strijkers als een catharsis. Net als in 1967 komt het nummer uiteindelijk weer tot rust en wordt het door Yorke liefdevol afgesloten. Dit stijlmiddel viel duidelijk in de smaak, blijkt uit een herhaling in het meanderende ‘Bending Hectic’, ook hier wellicht als verbeelding van de beklemmende woorden („I am letting go of the wheel”).

Inmiddels is het de vraag of Radiohead ooit weer samenkomt. De groep zou volgend jaar hun veertigjarig jubileum kunnen vieren, maar het is onduidelijk of Yorke en Johnny Greenwood belangstelling hebben voor wat inmiddels bijna een ‘reünie’ kan heten – het laatste gezamenlijke Radiohead-album, A Moon Shaped Pool, is uit 2016. Daarna werkten de muzikanten aan verschillende projecten zoals filmmuziek, remixen en soloalbums.

The Smile is muzikaal afgewogen en avontuurlijk tegelijk. Wall of Eyes is een vanzelfsprekende stap in hun evolutie: het trio zoekt experimentele hoeken maar onderhoudt daarbij zo’n mooie, organische klank dat het resultaat voor de luisteraar alleen nog maar bevredigender is geworden. Wie weet ook voor de muzikanten zelf.

Ook uitgekomen

Pop: Chibi Ichigo: Na half 1

Techno, house, gabber en andere hoogenergieke genres vormen de basis van de derde plaat van Chibi Ichigo, Na Half 1. De energie van haar liveshows (ze was een in zweet gedrenkt hoogtepunt op Into The Great Wide Open), de beats van Umi Defoort en Nurijeva’s wat schuchtere zang, dat werkt ook op dit album.

Pop: Tom Odell : Black Friday

De Britse zanger Tom Odell blinkt uit in gevoelige pianoliedjes. Mooi hoe zijn hit ‘Another Love’ na ruim tien jaar opnieuw massaal omarmd wordt dankzij TikTok. Maar ook nieuwe song ‘Black Friday’ – zeker live een mokerslag. Odells korte, gelijknamige album is er een van zware thema’s, sombere ballades en kleine liedjes die opbloeien. Odell is een bloedserieuze songwriter, maar zijn openheid is kostbaar.

Klassiek Estisch Nationaal Symfonieorkest
Lalo: Symphony in G Minor, o.l.v. Neeme Järvi

De Franse componist Édouard Lalo (1823–1892), daar hebben we het in de kroeg te weinig over. Hij componeerde heerlijke, schaamteloos groots romantische en bij vlagen zelfs grappige muziek, hoor je op deze verzameling van het Nationaal Symfonieorkest van Estland onder leiding van Neeme Järvi. Op dit album een opera(ouverture), ballet(suite) en een symfonie: deze autodidact luisterde duidelijk via Duitsland en de Bohemen naar Rusland.

Delen Mail de redactie