De Nederlandse overheid moet stoppen met Facebook als moederbedrijf Meta niet bereid is tot het aanpassen van privacyregels, en transparanter is over wat het doet met gegevens van Nederlandse burgers. Dat staat in een advies van de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) aan het ministerie van Binnenlandse Zaken, dat vrijdag naar de Tweede Kamer is gestuurd.
De Rijksoverheid zit al jaren met Facebook in haar maag. Het sociale netwerk wordt onder meer gebruikt om burgers voor te lichten over vaccinaties, subsidieregelingen of seksueel overdraagbare aandoeningen. Individuele ministeries hebben er hun eigen pagina’s. Via de Facebook-pagina van de Rijksoverheid (91.000 volgers) kunnen burgers ook rechtstreeks contact zoeken met de overheid. De populariteit van Facebook neemt af, maar desondanks had het in Nederland vorig jaar nog altijd 9,9 miljoen gebruikers.
Wat Meta precies doet met de gegevens van deze gebruikers is onduidelijk, constateert ook de AP. Eerder bleek uit onderzoek dat in 2022 in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken werd uitgevoerd dat Meta onder meer gegevens verzamelt van burgers die daar geen toestemming voor hebben gegeven. Ook zijn er zorgen over de verkoop van persoonsgegevens aan derde partijen.
Het bedrijf van Mark Zuckerberg kwam in een reactie op de zorgen, die ook elders in Europa leven, eind vorig jaar met een betaalde versie van Facebook en Instagram. Voor 9,99 euro per maand krijgen gebruikers geen advertenties meer te zien. De Europese privacyautoriteit EDPB stelde deze week dat Meta daarmee „geen eerlijke keuze” aan gebruikers geeft en ook een gratis optie moet aanbieden, waarbij gebruikers slechts ‘beperkt’ gevolgd worden.
‘We willen weten wat er gebeurt’
Nadat gesprekken tussen Meta en ambtenaren van het ministerie van Binnenlandse Zaken niets opleverden, besloot het ministerie de AP in te schakelen. „Hun advies bevestigt ons onderzoek en vermoeden”, zegt staatssecretaris Alexandra van Huffelen (Digitalisering, D66) in een telefonische toelichting. „Als we niet weten wat er precies gebeurt met de gegevens van burgers die onze Facebook-pagina’s bezoeken, dan kunnen we niet met Facebook door.”
Doorn in het oog van toezichthouders, ook in andere Europese landen, is dat Meta gebruikers volgt op internet en advertenties afstemt op hun gedrag. „We zagen dat als wij informatie geven op Facebook over Covid-19, dat burgers die deze pagina bezoeken vervolgens elders misinformatie over het virus te zien krijgen”, zegt Van Huffelen. „Daar maken wij ons zorgen over.”
De staatssecretaris nam de afgelopen maanden een reeks maatregelen om Nederland minder afhankelijk te maken van Amerikaanse techbedrijven. Zo mogen ambtenaren geen TikTok meer gebruiken op hun werktelefoons en werd eind vorig jaar het gebruik van chatbots ChatGPT en Gemini verboden. Van Huffelen, zelf niet actief op Facebook, stopte in februari met X, omdat het medium van Elon Musk volgens haar te weinig doet tegen haat, desinformatie en nepnieuws.
Volgens de staatssecretaris moet Meta voor het zomerreces, begin juli, duidelijkheid geven of het aan de eisen van de Nederlandse overheid wil voldoen. Zo niet, dan verlaat de Rijksoverheid definitief het platform. Na het advies van de AP zijn de gesprekken met Meta weer opgestart, zegt Van Huffelen. „Onze inzet is om met Facebook door te gaan.”
De Nederlandse woordvoerder van Meta reageerde niet op een verzoek om commentaar.
