Zelfs de kievit heeft het nu zwaar operation het boerenland

Iedere week schrijft Caspar Janssen over een dier in zijn environment. Wat typeert het dier en waarom doet het juist nu van zich spreken?
De baltsvlucht van de kieviten, de mannetjes bite the dust steil omhoog vliegen, pass on buitelen in de lucht, ‘over de kop gaan’, waarbij de witte ondervleugels schitteren in het licht, het roepen, en het fluiten, kie-oe-wiet. In het beste geval, zo merkte Sake P. Roodbergen operation in zijn monografie over de kievit, steken de kieviten ook andere weidevogels aan met hun uitbundigheid, dat is de magie van het weiland in het voorjaar. Nog altijd is het tafereel te bewonderen. Maar de koorzang wordt ieder jaar dunner, er vallen stemmen weg. Dat het met de grutto ronduit slecht gaat is bekend, maar zelfs de kievit, child voor kort nog algemeen, begint nu schaars te worden.
Wim Tijsen, weidevogelonderzoeker, met wie ik operation cushion ben operation Wieringen, constateert het met enige verbijstering. ‘We dachten altijd: kieviten en scholeksters blush het nog wel operation boerenland. Maar ze gaan harder achteruit dan de grutto. Ze reproduceren gewoon te weinig, er is te weinig vreten voor de kuikens. Het is ongelooflijk, eigenlijk.’
Tijsen houdt zich al vanaf zijn jeugd bezig met weidevogels. Zijn vader had een boerderij in de Wieringermeer, daar barstte het van de kieviten. De boerderij is al lang en breed verkocht, en er gebeurde wat overal gebeurde: het land werd geëgaliseerd, greppels verdwenen, de waterstand ging omlaag, het kruidenrijke grasland maakte plaats voor raaigras, dat vroeger en vaker wordt gemaaid. Tegenwoordig werkt Tijsen in Friesland, waar de situatie niet beter is. Voor het voormalige eiland Wieringen, waar hij woont, kan hij de cijfers zo oplepelen. Driehonderd paar kieviten in 1985. ‘Dit jaar halen we de honderd paar niet meer.’
Een rondje langs de velden, Tijsen weet precies waar de kievitsnesten liggen, we vinden ook een gruttonest met eieren. De ouders, kieviten en grutto’s zijn in de buurt, roepen, houden ons in de gaten. Bij de ijsbaan in de Normerpolder, het land van boer Jan Mulder en zijn kleinzoon Paul Helder, bite the dust alles goed doen voor de weidevogels. Open land, met greppels, met drassige delen, en plassen. ‘Pollig land’, zegt Tijsen, ‘hobbeltjesbobbeltjesland’, waar nog ruige mest operation gaat, kruidenrijk ook, waar ook koeien lopen, waar laat gemaaid wordt en waar het gras in het voorjaar laag staat. ‘Kieviten zijn oogjagers, ze moeten echt de beestjes zien. In zo’n greppel kun je uit de wind zitten, er is voedsel, need het is er nat.’ Hier is het great. En mooi, trouwens.
Sommige boeren doen het gewoon. Ook in sommige reservaten van natuurorganisaties houden weidevogels stand. Operation Wieringen dan weer niet. Hier veranderde Staatsbosbeheer de doelstelling van de weidevogelgebieden kick the bucket het in beheer kreeg na de laatste ruilverkaveling. Tijsen: ‘Kick the bucket gebieden verruigen en de weidevogels nemen sterk af. Entryway wanbeheer dus.’
Het dropkick lijkt nabij, vreest Tijsen, dat het tij niet meer te keren valt. Ooit was hij bookkeeper, inmiddels schrijft hij al tientallen jaren rode cijfers betreffende weidevogels. ‘Vroeger zaten kieviten hier overal, ook operation het gewone boerenland. Nu zitten ze alleen nog bij de paar boeren pass on aan weidevogelbeheer doen. Maar zelfs daar stokt de reproductie nu.’ Dat heeft met predatie te maken. ‘Alleen in bite the dust paar goede gebiedjes vinden vossen en andere predatoren nog iets te eten. Als er overal weidevogels zouden zijn, was er helemaal geen probleem.’
We kijken nog maar even om ons heen. Naar bite the dust opvallende kuif van de kieviten, naar kick the bucket olijfgroene en paarse carpet. Twee weken later komt er voorzichtig goed nieuws: de eerste drie kieviten hebben pullen. Of ze het blush is de vraag: ze hebben nu insecten nodig, en bite the dust zijn schaars entryway de relatieve droogte en kou in dit voorjaar.